Ολόκληρος ο πλανήτης προσπαθεί να συνέλθει έπειτα από τους δασμούς που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου μπήκαν στο στόχαστρο του αμερικανού προέδρου και πλέον τα προϊόντα τους θα υπόκεινται δασμούς από 10 έως 50%.

Οι οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την παγκόσμια οικονομία και να αυξήσουν το κόστος διαβίωσης για τη μέση αμερικανική οικογένεια κατά χιλιάδες δολάρια.

«Εάν οι δασμοί παραμείνουν σε ισχύ, πιστεύουμε ότι θα προσθέσουν 1-1,5 ποσοστιαία μονάδα στον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα και θα αφαιρέσουν παρόμοιο ποσό από το ΑΕΠ, ωθώντας την οικονομία στο χείλος της ύφεσης», δήλωσαν οι οικονομολόγοι της BofA με επικεφαλής τον Claudio Irigoyen.

Ο Καναδάς και το Μεξικό, οι δύο μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν ήδη δασμούς 25% σε πολλά αγαθά και δεν θα αντιμετωπίσουν πρόσθετες εισφορές από την ανακοίνωση της Τετάρτης. Θα πληγούν από ένα ξεχωριστό σύνολο δασμών στις εισαγωγές αυτοκινήτων που τέθηκαν σε ισχύ την Πέμπτη.

Η Ισπανία παρουσίασε ένα σχέδιο ύψους 14,1 δισεκατομμυρίων ευρώ για να αμβλύνει τον αντίκτυπο για την οικονομία της.

Ο πίνακας που εκθέτει τον Τραμπ

Οι μαθηματικοί υπολογισμοί που χρησιμοποίησε ο Ντόναλντ Τραμπ για να αποφασίσει το ύψος των δασμών δείχνουν ότι δεν είναι καθόλου αμοιβαίοι. Η αντιστοίχιση των δασμών των χωρών δολάριο προς δολάριο είναι ένα απίστευτα δύσκολο έργο, που περιλαμβάνει τη μελέτη του δασμολογίου κάθε χώρας και την αντιστοίχιση μιας πολύπλοκης σειράς προϊόντων, καθένα από τα οποία έχει διαφορετική επιβάρυνση για κάθε παραλλαγή.

Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποίησε έναν αρκετά απλό υπολογισμό: το εμπορικό έλλειμμα της χώρας διαιρείται με τις εξαγωγές της προς τις Ηνωμένες Πολιτείες επί 1/2. Αυτό είναι όλο.

Ο υπολογισμός προτάθηκε για πρώτη φορά από τον δημοσιογράφο James Surowiecki σε μια ανάρτηση στο X και υποστηρίχθηκε από αναλυτές της Wall Street. Η κυβέρνηση Τραμπ επιβεβαίωσε αργότερα ότι αυτός ήταν ο υπολογισμός που χρησιμοποίησε.

Για παράδειγμα, το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής με την Κίνα το 2024 ήταν 295,4 δισεκατομμύρια δολάρια και οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν κινεζικά προϊόντα αξίας 439,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό σημαίνει ότι το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν το 67% της αξίας των εξαγωγών της – μια αξία που η διοίκηση Τραμπ χαρακτήρισε ως «δασμό που χρεώνεται στις ΗΠΑ».

Όπως θα δείτε κοιτώντας μόνο το 2024 (έτος που κοίταξε και η πλευρά Τραμπ), υπήρχαν χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ είχαν θετικό εμπορικό ισοζύγιο και όμως δεν γλίτωσαν. Για παράδειγμα η Αυστραλία, η Βραζιλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Βέβαια, έπεσαν στα μαλακά αφού μπήκαν στο γκρουπ του 10%.

Μικροσκοπικά εδάφη και ακατοίκητα νησιά στη λίστα

Κι αν κανείς θεωρεί λογικό να υπάρχουν στη λίστα του Ντόναλντ Τραμπ μεγάλες οικονομικές αγορές, δεν ισχύει το ίδιο και για τις μικρότερες. Ακόμη και ορισμένα μικροσκοπικά και ακατοίκητα νησιά στην Ανταρκτική επλήγησαν από τους δασμούς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο μεγαλύτεροι δασμοί επιβλήθηκαν στο Λεσότο και το σύμπλεγμα νησιών Σαιν-Πιερ και Μικελόν (θα αναφερθούμε εκτενέστερα παρακάτω σε αυτές τις δύο περιοχές του πλανήτη). 

Συνολικά, η Ασία και η Αφρική θεωρούνται ως οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο.  Συνολικά σε 15 χώρες της Αφρικής επιβλήθηκαν δασμοί άνω του 15%. Πέρα από το Λεσότο, επιβλήθηκε 47% στη Μαγαδασκάρη, 40% στον Μαυρίκιο και 37% στην Μποτσουάνα. 

Ανάλογη είναι η εικόνα και στη Συρία όπου συναντάμε χώρες όπως το Λάος (48%), το Βιετνάμ (46%) και η Μιανμάρ (44%).

Τα τζιν δεν ήταν αρκετά για το Λεσότο

Το Βασίλειο του Λεσότο αποτελείται κυρίως από βουνά, στα οποία είναι χτισμένα πολλά χωριά, τα οποία μπορούν να προσεγγιστούν μόνο με άλογα, με τα πόδια ή με μικρά αεροσκάφη. Είναι γνωστό ως το «Βασίλειο στον ουρανό» και είναι το μοναδικό ανεξάρτητο κράτος στον κόσμο που βρίσκεται εξ ολοκλήρου σε υψόμετρο άνω των 1.000 μέτρων.

Ουσιαστικά πρόκειται για μια ανεξάρτητη χώρα μέσα στη Νότια Αφρική. Παρ’ όλα αυτά έχει πληθυσμό δύο εκατομμυρίων ανθρώπων Το χαμηλότερο σημείο του βρίσκεται στα 1.400 μέτρα. Το Λεσότο είναι γνωστό στις τάξεις των πιλότων για τον αεροδιάδρομο Matekane, ο οποίος είναι χτισμένος πάνω σε ένα μεγάλο ύψωμα.

Φυσικά, πολλοί ήταν που απόρησαν τι οικονομικές συναλλαγές έχει με τις ΗΠΑ. Η μεγαλύτερη πηγή πλούτου του Λεσότο είναι το νερό – γνωστό στους ντόπιους ως λευκός χρυσός – το οποίο εξάγεται στη Νότια Αφρική. Τα διαμάντια αποτελούν επίσης μεγάλο μέρος των εξαγωγών της χώρας.

Τι στέλνει όμως στις ΗΠΑ; Η απάντηση είναι τα τζιν. Τα εργοστάσια ενδυμάτων του Λεσότο έχουν κατασκευάσει τζιν για εμβληματικές αμερικανικές μάρκες όπως η Levi’s και η Wrangler τα τελευταία χρόνια.

Ως αποτέλεσμα, η χώρα έχει γίνει γνωστό ως η «denim πρωτεύουσα της Αφρικής». Μάλιστα, το Λεσότο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς ενδυμάτων από την υποσαχάρια Αφρική προς τις ΗΠΑ.

Πέρυσι, εξήγαγε ρούχα και υφάσματα αξίας 237 εκατ. δολαρίων στις ΗΠΑ μέσω του νόμου για την ανάπτυξη και τις ευκαιρίες της Αφρικής (Agoa), ο οποίος επιτρέπει στις επιλέξιμες αφρικανικές χώρες να στέλνουν ορισμένα αγαθά στις ΗΠΑ χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Στην πραγματικότητα στέλνει το 20% των 900 εκατομμυρίων δολαρίων που εξάγει ετησίως – «διαμάντια, ενδύματα, μαλλί, ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, κλινοσκεπάσματα». Αυτά θα αντιμετωπίσουν τώρα δασμούς 50%. Αν ψάχνετε απάντηση σε αυτό πολλά από τα εργοστάσια ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας του Λεσότο ανήκουν σε Κινέζους και Ταϊβανέζους μετανάστες.

Καβούρια, όστρακα και μπακαλιάρος από Σαιν-Πιερ και Μικελόν

Μια άλλη κουκίδα στον χάρτη είναι και το σύμπλεγμα των νησιών Σαιν Πιερ και Μικελόν. Πρόκειται, σύμπλεγμα νησίδων στον Βόρειο Ατλαντικό ωκεανό, συνολικής έκτασης 242 τ.χλμ., και αποτελούν γαλλική εδαφική επικράτεια επίσημα από το 1985.

Οι νήσοι αυτές βρίσκονται σε απόσταση 9 περίπου ναυτικών μιλίων νότια από τη Νέα Γη. Πρόκειται για νήσους βραχώδεις, οι περισσότερες των οποίων είναι άνυδρες. Θεωρούνται πολύ επικίνδυνες στη ναυσιπλοΐα επειδή περιβάλλονται από μεγάλο αριθμό σκοπέλων και υφάλων.

Με πληθυσμό περίπου 5.000 ανθρώπων, είναι το μοναδικό εναπομείναν απομεινάρι των κάποτε τεράστιων βορειοαμερικανικών κτήσεων της Γαλλίας. Ποιες είναι οι εξαγωγές της που θα επηρεαστούν με το δασμό 50%;

Επεξεργασμένα καρκινοειδή (καβούρια, αστακούς, γαρίδες, καραβίδες), οστρακοειδή και μπακαλιάρο. Αυτά τα προϊόντα θα υπόκεινται τώρα σε έναν τεράστιο αμερικανικό δασμό 50%, πολύ περισσότερο από ό,τι αντιμετωπίζει η Γαλλία (20%) ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.