Η ευρωζώνη και οι «Merkcron»

Για πρώτη φορά μετά την κρίση χρέους του 2012 κυριαρχεί αισιοδοξία για το μέλλον της ευρωζώνης. Υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα ότι η οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή θα συνεχίσει να ενισχύεται. Μετά από χρόνια υψηλής ανεργίας και χαμηλής ανάπτυξης, η ευρωζώνη καταγράφει (επιτέλους) ανάπτυξη σε ευρεία βάση.

Οι εισροές κεφαλαίου επανέρχονται, ενώ η επιστροφή των επενδυτών στα ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία μπορεί επίσης να εξηγηθεί από τον φόβο μιας διόρθωσης στην αμερικανική αγορά. Η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα σημειώνει σημαντική βελτίωση σε βασικές χώρες της ΕΕ, και ειδικά στη Γερμανία και στη Γαλλία (με ισχυρή ανάκαμψη από τα μέσα του 2016).

Ωστόσο, παραμένει αρνητική σε πολλές χώρες του Club Med, και ιδίως την Ιταλία, η οποία έχει κερδίσει δικαιωματικά τον τίτλο του «ασθενούς της ευρωζώνης».

Από την άλλη πλευρά, ο λαϊκισμός έχει φτάσει στην κορύφωσή του, καθώς το πρώτο μέρος του έτους ο πολιτικός κίνδυνος αποτιμήθηκε εσφαλμένα.

Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ολλανδία και στη Γαλλία, καθώς και οι γερμανικές δημοσκοπήσεις που προβλέπουν σαρωτική νίκη της Ενωσης CDU/CSU (με 41% πρόθεση ψήφου, έναντι 25% υπέρ των Σοσιαλδημοκρατών SPD και μόλις μονοψήφιου ποσοστού για την Εναλλακτική AfD) επιβεβαιώνουν ότι οι επενδυτές υπερέβαλαν.

Ο λαϊκισμός φαίνεται να διέρχεται κρίση, όπως άλλωστε φανερώνει η διάσπαση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Αληθινών Φινλανδών, αλλά και τα εκλογικά προβλήματα του κινήματος των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία, ενώ ο πολιτικός κίνδυνος έχει μεταπηδήσει στις ΗΠΑ εξαιτίας της αυξανόμενης απειλής δίωξης του προέδρου Τραμπ.

Η πρόκληση για την ευρωζώνη είναι να καταφέρει να μετατρέψει την τρέχουσα αισιοδοξία, που συνδέεται με τον μειωμένο πολιτικό κίνδυνο και το «φαινόμενο Μακρόν», σε απτά οφέλη ανάπτυξης προκειμένου να εμποδίσει τη διακοπή της ευρωπαϊκής ανάκαμψης από την ολοκλήρωση του κύκλου επιχειρηματικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ.

Πείτε με αγαθό, αλλά πιστεύω ότι το δίδυμο Μέρκελ – Μακρόν (ή «Merkcron») μπορεί όντως να πετύχει να ξεκινήσει μια προσπάθεια ανανέωσης του ευρωπαϊκού οράματος μετά τις γερμανικές εκλογές. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα διασφαλίσει τη διάρκεια της τρέχουσας αισιοδοξίας.

Η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ μάλλον δεν θα είναι ξανά υποψήφια το 2022 και, όπως όλοι οι πολιτικοί, επιδιώκει σίγουρα να μείνει στην ιστορία για τα επιτεύγματά της –και προς το παρόν η συγκεκριμένη λίστα είναι πολύ μικρή.

Από την πλευρά του, ο Μακρόν γνωρίζει καλά ότι αν αποτύχει να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση μέχρι τη λήξη της 5ετούς θητείας του, η πιθανότητα το Εθνικό Μέτωπο να κατακτήσει την εξουσία είναι πολύ μεγάλη.

Υπάρχει μια ουσιαστική σύγκλιση συμφερόντων ανάμεσα στους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρωπαϊκά έργα εξίσου φιλόδοξα με εκείνα των Ζισκάρ ντ’ Εστέν και Χέλμουτ Σμιτ. Τέτοιο πιθανό έργο θα μπορούσε να είναι η δημιουργία ενός πραγματικού προϋπολογισμού για την ευρωζώνη που θα λειτουργήσει ως εργαλείο τόνωσης στο ναδίρ της οικονομίας.