«Τι συνέβη και οδηγήθηκε το ΠαΣοΚ σε χρεοκοπία; Πως φτάσαμε ως εδώ; Που βρίσκεται η αλήθεια για τα οικονομικά του ΠΑΣΟΚ; Που βρισκόμαστε σήμερα;». Αυτά τα ερωτήματα έθεσε στην ομιλία του ο Γενικός Διευθυντής του ΠαΣοΚ Νίκος Σαλαγιάννης δίνοντας για πρώτη φορά στο συνέδριο του ΠαΣοΚ μια ολοκληρωμένη εικόνα για την οικονομική κατάρρευση του κόμματος, ένα θέμα «ταμπού» όπως ομολόγησε ο ίδιος.
Ο Γιώργος Παπανδρέου θεωρούσε τη συζήτηση αυτή casus belli και κατηγορούσε τον Ευάγγελο Βενιζέλο ότι επιχειρεί να τον καταστήσει όμηρο. Ο κ. Σαλαγιάννης, όμως, ο οποίος ως βουλευτής είχε το θάρρος της γνώμης του ακόμα και όταν μιλούσε ενώπιον του τότε πρωθυπουργού, προσδιόρισε ως χρονιές διόγκωσης του προβλήματος το 2009 και το 2010. «Είναι απίστευτο το γεγονός», τόνισε στην ομιλία του, «ότι αυτοί που οδήγησαν το ΠαΣοΚ στη χρεοκοπία, δεν είχαν το πολιτικό, αλλά ούτε και το ανθρώπινο φιλότιμο, να κάνουν μια, ελάχιστη έστω, αυτοκριτική. Όχι μόνο αυτό, διέσπασαν το Κίνημα στην πιο κρίσιμη στιγμή του και ηγούνται άλλου κόμματος σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Η πολιτική ευθύνη που τους βαραίνει θα είναι ανεξίτηλη στην ιστορία της παράταξης».
Ιδού τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Σαλαγιάννης, διευκρινίζοντας ότι θα μιλήσει «όσο πιο καθαρά και πιο λιτά» μπορεί με την ευγλωττία και την αποκαλυπτική δύναμη των αριθμών, όπως προκύπτουν από τους επίσημους ισολογισμούς.
Οι κρίσιμες χρονιές ήταν το 2009 αι το 2010. Όχι γιατί τότε δημιουργήθηκε το πρόβλημα. Αλλά γιατί τότε κορυφώθηκε. Το 2009 το ΠαΣοΚ πήρε από κρατική επιχορήγηση 24 εκ. ευρώ και ταυτόχρονα έλαβε 47 εκ. ευρώ δάνειο. Το 2010 πήρε 20 εκ. ευρώ κρατική επιχορήγηση και ταυτόχρονα έλαβε και 40 εκ. ευρώ δάνειο. Το 2010 που κορυφώθηκε ο ήδη υψηλότατος δανεισμός των προηγούμενων χρόνων, προς διασφάλιση των τραπεζών, υπογράφτηκε σύμβαση εκχώρησης των μελλοντικών κρατικών επιχορηγήσεων. Το 2010, δηλαδή, ουσιαστικά, αποκλείσαμε τη δυνατότητα να λάβουμε άλλο δάνειο από τράπεζες και ταυτόχρονα εκχωρήσαμε και τα μελλοντικά έσοδα του κόμματος απ’ την στην κρατική επιχορήγηση. Ουσιαστικά αποκλειστήκαμε από οποιαδήποτε χρηματοδότηση.
Γιατί οδηγηθήκαμε σε υπερδανεισμό; Κάθε χρόνο, παίρναμε απ’ την κρατική επιχορήγηση 20 –22 εκ. ευρώ. Όμως τα λειτουργικά μας έξοδα, τα έξοδα δηλαδή εκτός των εκλογικών δαπανών και των δαπανών για την εξυπηρέτηση του χρέους, ήταν πολύ μεγαλύτερα. Δανειζόμασταν, δηλαδή, για να καλύψουμε τις υπέρογκες λειτουργικές δαπάνες και για να εξυπηρετήσουμε τα προηγούμενα δάνεια.
Ποιες ήταν αυτές οι λειτουργικές δαπάνες, που έφταναν και τα 28 –30 εκ. ευρώ το χρόνο; Θα σας διαβάσω τα στοιχεία απ’ τον επίσημο –τον ισολογισμό, μιας χαρακτηριστικής χρονιάς, του 2010. Χαρακτηριστικής, γιατί ήταν μια χρονιά λιτότητας και δεν ήταν εκλογική.
Σύνολα λειτουργικών δαπανών 26 εκ. ευρώ. Απ’ τον ισολογισμό, ενδεικτικά μόνο, το ύψος κάποιων δαπανών:
– για αμοιβές προσωπικού 4,1 εκ. ευρώ
– για επιμόρφωση στελεχών 2,0 εκ. ευρώ
– για μετακινήσεις στελεχών 5,5 εκ. ευρώ
– για τηλέφωνα 1,4 εκ. ευρώ
– για ενοίκια 1,0 εκ. ευρώ
– για προβολή 1,8 εκ. ευρώ
Έτσι, άρχισε ο κατήφορος. Απ’ το φθινόπωρο του 2011, ουσιαστικά είχαμε μπει σε στάση πληρωμών.
Μπαίνοντας στο 2012 επιδεινώθηκε περαιτέρω η κατάσταση, αφού λόγω μνημονίων η κρατική επιχορήγηση προς τα κόμματα μειώθηκε κατακόρυφα, πάνω από 55%
Τι παραλάβαμε, λοιπόν, το Μάρτιο του 2012;
– στο ταμείο 45.000 ευρώ
– χρέη προς τις τράπεζες 133,5 εκ. ευρώ (με τόκους πάνω από 15 εκ. ευρώ κατ’ έτος)
– χρέη προς τρίτους 4,5 εκ. ευρώ
Σύνολο χρεών 138 εκ. ευρώ. Και με απλήρωτους εργαζόμενους απ’ το Νοέμβριο του ’11, με απλήρωτα ενοίκια για μήνες κ.λ.π. Ποιες δυνατότητες μας έμειναν; Καμμία. Αποκλεισμένοι απ’ την κρατική χρηματοδότηση. Αποκλεισμένοι από δάνεια. Με απλήρωτους εργαζόμενους. Με κατασχέσεις εις χείρας τρίτων. Και με ένα βουνό χρέη.
Ευτυχώς, μας έδωσε μια ανάσα, μια τροπολογία που ήρθε στη Βουλή την άνοιξη του ’12, που μας επέτρεπε να κρατήσουμε τρεις δόσεις κρατικής επιχορήγησης, απ’ αυτές που ήταν εκχωρημένες στις τράπεζες: τις δύο πρώτες δόσεις του ’12 και την τελευταία δόση του ’11. Αυτή την τροπολογία που δεν ψήφισαν δύο πρώην Γενικοί Γραμματείς του Κινήματος. Κι ας ήξεραν που οδηγούμαστε.
Αλλά η πορεία από τότε ήταν και είναι πορεία στην οικονομική έρημο.
Μετά το Συνέδριο του 2013 και με την εκλογή του νέου Πολιτικού Συμβουλίου ζήτησα απ’ τον πρόεδρο τον Βαγγέλη τον Βενιζέλο, να ορίσει μια συνεδρίαση του οργάνου, για να γίνει μια διεξοδική και ειλικρινής συζήτηση για τα οικονομικά του ΠαΣοΚ. Θαρρώ, πως θα ήταν η μόνη τέτοια συζήτηση που έγινε ποτέ σε συλλογικό όργανο του ΠΑΣΟΚ. Σπάσαμε ένα ταμπού. Εκεί εξήγησα με στοιχεία, ότι είμαστε σε πλήρες αδιέξοδο. Ότι πάμε ολοταχώς στον τοίχο. Πρότεινα ένα σχέδιο ριζικών αλλαγών, που θα έθετε σε άλλη βάση όλες τις δαπάνες, θα επέβαλλε αποφασιστικούς περιορισμούς, έτσι ώστε να πετύχουμε μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 95% !
Πράγματι, προσπαθήσαμε, με επίπονο και επίμονο τρόπο. Περιορίσαμε δραματικά και στο ελάχιστο όλες τις δαπάνες, εξορθολογίσαμε και νοικοκυρέψαμε τα λίγα οικονομικά. Φύγαμε π’ την πολυέξοδη Ιπποκράτους και γυρίσαμε στην ταπεινή Χαρ. Τρικούπη, αλλά περιορίσαμε έτσι τα ενοίκια απ’ τις 85 –90 χλδ ευρώ το μήνα, σε 5 χλδ ευρώ και μαζί μ’ αυτό όλα τα λειτουργικά μας έξοδα.
Κάτω απ’ αυτές τις δραματικές συνθήκες, αφήσαμε ακάλυπτες και τις Νομαρχιακές Επιτροπές.
– Κάναμε εκλογές –διπλές εκλογές το 2012, με 4 εκ. ευρώ, ενώ για τις 2 εκλογές του 2009 (εθνικές –ευρωεκλογές) δαπανήθηκαν 24 εκ. ευρώ.
– Κάναμε ευρωεκλογές το 2013 με 400 χλδ ευρώ, ενώ στις αντίστοιχες του 2009 δαπανήθηκαν 12 εκ. ευρώ
– Κάναμε συνέδριο 5.000 συνέδρων το 2013, με πλήρη κάλυψη, με 550 χλδ. ευρώ, ενώ το 2009 με 3.200.000 ευρώ.
Σήμερα, καταθέτω εδώ στα πρακτικά του Συνεδρίου τον προϋπολογισμό του 2015, με σύνολο λειτουργικών δαπανών 850.000 ευρώ. Αυτός ο προϋπολογισμός είναι ειλικρινής και μπορεί να χρηματοδοτηθεί απ’ το 4% της κρατικής επιχορήγησης που μας αναλογεί για το 2015, συν τις εισφορές των βουλευτών μας.
Σημειώνω, ότι με νόμο που ψηφίστηκε το τέλος του 2014, το 40% της κρατικής επιχορήγησης που παίρνουν τα κόμματα είναι ακατάσχετο. Εμείς για το 2015 μπαίνουμε στην κατανομή με το 12,3 % των προηγούμενων εκλογών. Για το 2016 και μετά, μπαίνουμε με ποσοστό 4,6 % και για να αντέξουμε, θα πρέπει να πείσουμε ένα μεγάλο μέρος των μελών και φίλων μας, να μας στηρίξει έστω με 1 ευρώ το μήνα. Αν τους πείσουμε ότι νοικοκυρευτήκαμε και ότι σεβόμαστε και το τελευταίο ευρώ, θα ανταποκριθούν.
Άφησα τελευταίο, ξεχωριστό κεφάλαιο σ’ αυτή τη σύντομη ιστορική αφήγηση του οικονομικού δράματος του ΠαΣοΚ, το κεφάλαιο εργαζόμενοι. Αυτό είναι και το πιο οδυνηρό κεφάλαιο. Μας δίνει και το μέτρο των δραματικών επιπτώσεων που είχαν αυτά τα πέτρινα χρόνια της ανέχειας και της ανεργίας γι α εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες στη χώρα μας.
Αυτό το δράμα, το ζήσαμε από πρώτο χέρι, με το δράμα των εργαζομένων στο ΠΑΣΟΚ. Το τέλος του 2011, το ΠΑΣΟΚ μισθοδοτούσε συνολικά 250 εργαζόμενους, με συνολικό ύψος δαπάνης 4 εκ. ευρώ. Αυτούς τους ανθρώπους, το Μάρτιο του 2012, τους βρήκαμε απλήρωτους απ’ το Νοέμβριο του 2011.
Βρεθήκαμε μπροστά σ’ ένα αδιέξοδο: ούτε να τους κρατήσουμε αντέχαμε οικονομικά, ούτε να τους απολύσουμε μπορούσαμε, ακόμη κι αν συμφωνούσαν, γιατί δεν είχαμε να καταβάλουμε αποζημιώσεις και δεδουλευμένα.
Ούτε παρόν είχαν, ούτε μέλλον μπορούσαμε να τους υποσχεθούμε. Τους κρατούσαμε, ουσιαστικά, αιχμάλωτους. Και είμαστε και εμείς αιχμάλωτοι αυτού του αδιέξοδου. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, επέδειξαν αξιοεκτίμητη κατανόηση. Σιγά –σιγά, κάθε φορά που μας δινόταν ευκαιρία, διευκολύναμε όσους ήθελαν να αποχωρήσουν, καταβάλλοντας μικρό μόνο μέρος των οφειλομένων. Το καλοκαίρι του 2014, έφυγε η τελευταία μεγάλη ομάδα εργαζομένων, περίπου 100 άτομα. Σήμερα, απ’ τους 250 εργαζόμενους έχουν μείνει στο ΠΑΣΟΚ 33 και εργάζονται υπό καθεστώς εκ περιτροπής απασχόλησης, με 2 ή 3 μέρες την εβδομάδα. Έχουν 2 μήνες απλήρωτοι, επειδή δεν έχουμε εισπράξει ακόμη ούτε ευρώ απ’ την κρατική επιχορήγηση του 2015. Μόλις εισπράξουμε, θα καταβάλουμε αμέσως τα οφειλόμενα.
Η εισήγησή μου αυτή, δεν έχει καμμιά απολύτως σχέση με το πόρισμα που οι ελεγκτικές εταιρείες εκπόνησαν για το ΠαΣοΚ. Το πόρισμα αυτό, ζητήθηκε απ’ το ΠαΣοΚ για να έχει μια εμπεριστατωμένη έκθεση για την οικονομική κατάσταση και την οικονομική διαχείριση τα προηγούμενα χρόνια, να δούμε τι δεν πήγε καλά και τι πρέπει να αλλάξουμε. Η Δικαιοσύνη, όμως, στα πλαίσια κάποιας προκαταρκτικής εξέτασής, μας ζήτησε το φάκελο και όπως είχαμε υποχρέωση τον παραδώσαμε. Είναι πια στα χέρια της Δικαιοσύνης.
