Επώδυνος συμβιβασμός

Στην πολιτική υπάρχει μια αδιάψευστη και διαχρονική αλήθεια: Οταν οι ψευδαισθήσεις συγκρούονται με την πραγματικότητα, κερδίζει πάντα η πραγματικότητα.

Εχω την αίσθηση ότι η επιβεβαίωση αυτής της πικρής αλήθειας ήταν το βασικό συμπέρασμα των τελευταίων 24ώρων για τη νέα ελληνική κυβέρνηση.

Πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα είναι τελικά η τέταρτη συνεχόμενη ελληνική κυβέρνηση που καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα. Προηγήθηκαν οι κυβερνήσεις Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά.

Το ευχάριστο είναι ότι αυτή η προσαρμογή της κυβέρνησης στην πραγματικότητα έγινε γρήγορα και προτού μπούμε στη ζώνη του ατυχήματος. Δεν ξέρω αν το ατύχημα απεφεύχθη οριστικά αλλά πάντως μάλλον οδηγούμαστε προς κάποια εξομάλυνση.

Το δυσάρεστο είναι ότι το εσωτερικό μέτωπο θα είναι δύσκολο για μια κυβέρνηση η οποία επέλεξε ως τώρα να απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στο εθνικό ακροατήριο.

Ακόμη και το βράδυ της Παρασκευής ήταν σχεδόν αγωνιώδης η προσπάθεια της κυβέρνησης να διαμορφώσει τη δική της ανάγνωση μιας οφθαλμοφανούς κατάληξης.

Με άλλα λόγια, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σήμερα αν αυτή η ταχεία προσαρμογή θα αποδειχθεί και αναίμακτη. Ακόμη κι αν η κωλοτούμπα ήταν και αναπόφευκτη και καλοδεχούμενη, το ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι τελικά να προσγειωθεί στα πόδια της.

Σε αυτό ο Αλ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του θα πρέπει να ξεδιπλώσουν όλες τις ικανότητες πολιτικής και επικοινωνιακής διαχείρισης που διαθέτουν. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά η εξουσία θα τους βοηθήσει.

Στην πραγματικότητα οι διαπραγματεύσεις τώρα ξεκινούν.

Θα υπενθυμίσω πως ως σήμερα οι συζητήσεις, οι διαφωνίες και οι αντεγκλήσεις αφορούσαν κυρίως τις διαδικασίες. Δεν υποτιμώ τη σημασία τους αλλά υπάρχουν σοβαρότερα ζητήματα που θα ακολουθήσουν.

Η ελληνική πλευρά υπέστειλε πρακτικά όλες τις προεκλογικές εξαγγελίες της: ούτε διεθνής διάσκεψη ούτε «κούρεμα» του χρέους ούτε «πρόγραμμα-γέφυρα» ούτε μονομερείς ενέργειες ούτε προεκλογικές υποσχέσεις.

Επί της ουσίας ζήτησε την παράταση, την αξιολόγηση και την ολοκλήρωση ενός προγράμματος το οποίο απέρριπτε και των διαδικασιών ελέγχου που το συνοδεύουν. Αν τώρα οι τρεις που ασκούν την επιτήρηση θα αποκαλούνται εφεξής «θεσμοί» και όχι τρόικα, δεν νομίζω ότι κάνει κάποια ουσιαστική διαφορά.

Οπως φαίνεται, ήταν ο εκβιασμός της ρευστότητας και η απειλή κλειστών τραπεζών από την ερχόμενη Τρίτη που οδήγησαν την ελληνική κυβέρνηση σε έναν συμβιβασμό που τελικά αποδεικνύεται πιο επώδυνος από το αναμενόμενο.

Από την άλλη πλευρά, ακόμη και με έναν επώδυνο συμβιβασμό η νέα κυβέρνηση εξουδετέρωσε μια απειλή την οποία δεν είχε καμία δυνατότητα να αντιμετωπίσει και κέρδισε χρόνο –έστω τέσσερις μήνες… Θα δούμε αν θα καταφέρει τελικά να κερδίσει και χρήμα.

Τα δυσκολότερα πάντως είναι εκείνα που ακολουθούν.

Ακολουθεί η διαχείριση μιας συμφωνίας με πολλά κενά και ερωτηματικά. Και ασφαλώς η διεκπεραίωση μιας διαπραγμάτευσης η οποία εκ των πραγμάτων πλέον θα φύγει από τις εντυπώσεις και θα οδηγηθεί στο συγκεκριμένο.

Ακολουθεί επίσης η ανάγκη διατύπωσης ενός πραγματικού εθνικού σχεδίου το οποίο θα προκύψει σε συμφωνία με τους εταίρους και συνεπώς θα έχει απαλλαγεί από ανεδαφικές προεκλογικές υποσχέσεις ή αριστερές ιδεοληψίες.

Για να συμβούν όλα αυτά υπάρχει μια σαφής προϋπόθεση: να επουλώσει η κυβέρνηση τις πληγές που άφησε στις σχέσεις με τους ευρωπαίους εταίρους η χαοτική, ανώριμη και συχνά άκομψη συζήτηση των τριών τελευταίων εβδομάδων.

Με άλλα λόγια, το ζητούμενο τώρα είναι να πέσουν οι τόνοι.

Είναι προφανές ότι η οξύτητα των αντιπαραθέσεων κυρίως με τη Γερµανία (η οποία εκδηλώθηκε όχι πάντα με ευθύνη της ελληνικής πλευράς…) δεν βοηθάει κανέναν και ακόμη λιγότερο τη χώρα.