Ο υπουργός Υποδομών κ. Μιχ. Χρυσοχοΐδης στη δευτερολογία του σε ερώτηση βουλευτή ανέφερε τα παρακάτω σχετικά με τους αυτοκινητοδρόμους και τις τιμές των διοδίων.
«Αναρωτιέμαι κε Πρόεδρε:
Γιατί λέγονται τόσες ανακρίβειες, γιατί υπάρχουν τόσοι μύθοι σχετικά με τους αυτοκινητόδρομους.
Αναρωτιέμαι γιατί μόλις πριν, λιγότερο από δύο μήνες, εδώ σε αυτή την αίθουσα συζητήσαμε αναλυτικά και ψηφίσαμε τις συμβάσεις.
Όμως οι μύθοι συνεχίζονται. Και παραπλανάται ο ελληνικός λαός από δημόσια πρόσωπα που μιλούν χωρίς να ξέρουν και το χειρότερο χωρίς να θέλουν να μάθουν.
Θα αναφερθώ συνοπτικά σε αυτούς τους μύθους, που συνιστούν και την ουσία της ερώτησης του βουλευτή Παναγιώταρου.
ΜΥΘΟΣ: Το κόστος κατασκευής των αυτοκινητοδρόμων πρέπει να βαρύνει το κράτος και όχι τους χρήστες
ΑΛΗΘΕΙΑ: Πανευρωπαϊκά (αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο),τα διόδια αποτελούν το κύριο μέσο χρηματοδότησης της κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησης των αυτοκινητοδρόμων. Πρόκειται για τη δικαιότερη μέθοδο χρηματοδότησης των αυτοκινητοδρόμων, καθώς το κόστος κατασκευής και συντήρησης επιβαρύνει μόνο τους χρήστες του δρόμου και όχι όλους τους φορολογούμενους.
Με άλλα λόγια χρηματοδότηση αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό αυτών των έργων, θα επιβάρυνε έμμεσα το σύνολο των πολιτών (ακόμα και των κατοίκων του μικρότερου νησιού) και παράλληλα θα στερούσε από το κράτος τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει άλλες κρίσιμες υποδομές και κοινωνικές δράσεις.
ΜΥΘΟΣ: Τα διόδια είναι υπέρογκα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες
ΑΛΗΘΕΙΑ: Το ύψος των διοδίων που έχει συμβατικά προκαθοριστεί για όλη την 30ετή περίοδο παραχώρησης είναι από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα τα διόδια κοστίζουν 6.5 λεπτά ανά χιλιόμετρο ενώ στην Πορτογαλία κινούνται στο επίπεδο των 8.9 λεπτών ανά χιλιόμετρο στην Γαλλία 8.5, στην Ισπανία 11.2, στην Ιταλία 6.7 λεπτά ανά χιλιόμετρο.
ΜΥΘΟΣ: Τα διόδια καταλήγουν στις τσέπες των εργολάβων
ΑΛΗΘΕΙΑ: Τα έσοδα από διόδια, κατά το χρόνο κατασκευής του έργου, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση του κόστους κατασκευής, αφού αφαιρεθεί το κόστος λειτουργίας / συντήρησης και οι λοιπές χρηματοοικονομικές δαπάνες. Οι μέτοχοι των εταιρειών παραχώρησης δεν δικαιούνται να λάβουν οποιοδήποτε μέρισμα κατά την κατασκευαστική περίοδο.
Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής τα έσοδα από διόδια διατίθενται με αυστηρά προκαθορισμένη σειρά και συγκεκριμένα (α) για το κόστος συντήρησης και λειτουργίας, (β) για την εξυπηρέτηση των δανείων και (γ) για την επιστροφή των ιδίων κεφαλαίων των παραχωρησιούχων.
Οι εταιρείες παραχώρησης ελέγχονται εξονυχιστικά και σε όλα τα επίπεδα ως προς τα έσοδα και έξοδά τους (τα οποία βεβαιώνονται και από ορκωτούς ελεγκτές) και οι μέτοχοί τους έχουν εκ του νόμου προκαθορισμένο, δεσμευτικό και μη εγγυημένο επίπεδο κερδοφορίας που κυμαίνεται κατά μέσο όρο μεταξύ 6% και 10% για όλη την Περίοδο Παραχώρησης και το οποίο κρίνεται χαμηλό για παρόμοια έργα.
ΜΥΘΟΣ: Δεν επιτρέπεται η καταβολή διοδίων για χρήση των αυτοκινητόδρομων καθώς αυτοί είναι κοινόχρηστα πράγματα
ΑΛΗΘΕΙΑ: Όπως επίσης έχει κριθεί προσφάτως από Συμβούλιο της Επικρατείας σε σχετική αίτηση του δημάρχου Ωρωπού, η οποία και απορρίφθηκε, η επιβολή διοδίων δεν αναιρεί τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των οδών αλλά αντιθέτως κινείται προς την κατά το δυνατόν ορθολογική χρήση τους από το σύνολο των πολιτών που χρησιμοποιούν οχήματα. Κρίθηκε, δε, ότι ούτε η επιβολή διοδίων ως τέλους εισπραττόμενου ως τμήμα του εργολαβικού ανταλλάγματος, καταβαλλόμενου από τους χρήστες της οδού στον παραχωρησιούχο, στην περίπτωση αναθέσεως της κατασκευής, λειτουργίας και συντήρησης της οδού με σύμβαση παραχωρήσεως, είναι αντίθετη με το Σύνταγμα.
ΜΥΘΟΣ: Το παράπλευρο δίκτυο δεν υφίσταται ή δεν είναι ικανοποιητικό.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η δημιουργία παράπλευρου δικτύου σε όλο το μήκος των αυτοκινητοδρόμων δεν επιβάλλεται από κανένα κανόνα της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας αλλά και δεν έχει καμία οικονομική λογική, καθώς θα επιβάρυνε το σύνολο των φορολογουμένων για την κατασκευή διπλών οδικών δικτύων. Το «παράπλευρο δίκτυο» που κατασκευάζεται στους αυτοκινητόδρομους αποβλέπει αποκλειστικά στο να αποκαταστήσει την σύνδεση με το υπόλοιπο οδικό δίκτυο των παρόδιων ιδιοκτησιών που αποκόπτονται από την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου. Από το σκοπό για τον οποίο προορίζεται, το παράπλευρο δίκτυο κατασκευάζεται αποκλειστικά όπου απαιτείται και δεν συνιστά εναλλακτική διαδρομή, ούτε έχει αντίστοιχες προδιαγραφές (κατά κανόνα έχει πλάτος 5 μ.).
Η χρήση του υφιστάμενου παράπλευρου δικτύου ως εναλλακτικής διαδρομής δημιουργεί κυκλοφοριακά προβλήματα, καθυστερήσεις, δυσανάλογες φθορές από βαρέα οχήματα και κυρίως υποβαθμίζει την ασφάλεια της κυκλοφορίας. Σε κάθε περίπτωση, οι χρήστες που δεν επιθυμούν να καταβάλλουν διόδια τέλη που επιβάλλονται για την χρήση των αυτοκινητοδρόμων, δύνανται να χρησιμοποιήσουν μία από τις πολλές υφιστάμενες εναλλακτικές διαδρομές.
ΜΥΘΟΣ: Η χρέωση διοδίων δεν είναι ανάλογη προς τη διανυόμενη απόσταση.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Οι αυτοκινητόδρομοι κατασκευάζονται για να εξυπηρετούν υπερτοπικές διαδρομές και όχι τοπικές μετακινήσεις οι οποίες σε κάθε περίπτωση εξυπηρετούνται από εναλλακτικές διαδρομές και το παράπλευρο οδικό δίκτυο. Ήδη σήμερα για τις υπερτοπικές διαδρομές στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους (λ.χ. Αθήνα – Λαμία, Αθήνα – Θεσσαλονίκη, Αθήνα – Κόρινθος – Πάτρα, Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα) καταβάλλονται διόδια απόλυτα αναλογικά προς τη διανυόμενη απόσταση με βάση χιλιομετρική χρέωση που καθορίζεται από τη σύμβαση η οποία έχει κυρωθεί νομοθετικά. Σημειώνεται αντίθετα ότι στους αστικούς και περαστικούς αυτοκινητόδρομους (όπως λ.χ.η Αττική Οδός) με καθημερινούς χρήστες, η χρέωση διοδίων είναι κατ’ αποκοπή και συναρτάται άμεσα με το όφελος του χρήστη από την εξοικονόμηση του χρόνου διαδρομής.
Άλλωστε ήδη σε όλους τους αυτοκινητόδρομους προβλέπονται σημαντικές εκπτώσεις για τους συχνούς χρήστες που επιλέγουν να τους χρησιμοποιήσουν, οι οποίες φθάνουν και σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβαίνουν το 50%.
Αναφέρθηκα κε Πρόεδρε στους 6 πιο διαδεδομένους μύθους, όχι του Αισώπου, αλλά των λογής λογής παραμυθάδων που μιλούν και κόπτονται στα παράθυρα της τηλεόρασης τάχα για την προστασία των συμπολιτών μας.
Επιτρέψτε μου τώρα να πω δυο λόγια για το θέμα των αυξήσεων.
Έχει δίκιο ο κόσμος να δυσανασχετεί. Γιατί το κόστος μετακίνησης, όχι τα διόδια, είναι στην Ελλάδα ακριβό. Όμως πρόκειται για ακόμη μια σκληρή συνέπεια του παρελθόντος.
Το κόστος των αυτοκινητόδρομων έχει συμφωνηθεί και διαπραγματευθεί από το 2007. Όταν τα έργα κατέρρευσαν το 2011 έγιναν νέες διαπραγματεύσεις και μάλιστα σκληρές. Πετύχαμε να ξαναρχίσουν τα έργα, δηλαδή 34 τράπεζες να χρηματοδοτήσουν ξανά τα έργα, να εμπιστευθούν την Ελλάδα. Φυσικά το κόστος του χρήματος το 2007 ήταν τρεις φορές μικρότερο απ’ ότι το 2011, μια περίοδο δηλαδή όπου τα κεφάλαια έφευγαν από τη χώρα.. Πετύχαμε να μειώσουμε αυτή τη διαφορά στο μισό. Το υπόλοιπο κόστος κατασκευής του έργου, δηλαδή το 22% της συνολικής επένδυσης θα το πλήρωναν ή οι χρήστες των δρόμων μέσω των διοδίων ή οριζόντια και άδικα όλοι οι φορολογούμενοι ακόμη κι όσοι δεν χρησιμοποιούν τους δρόμους. Όσοι λοιπόν λένε να πληρώσει το κράτος είτε δεν καταλαβαίνουν είτε κοροϊδεύουν. Εξάλλου δεν πρόκειται για κέρδη των αναδόχων. Όπως εξήγησα τα διόδια πάνε όλα στην κατασκευή των δρόμων, στην ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων.
Ποιος πρέπει δηλαδή να πληρώνει το τίμημα στις Αφίδνες; Όποιος περνά από εκεί ή όλοι οι Έλληνες όπου κι αν βρίσκονται για να μην κακοκαρδίσουμε τον δήμαρχο;
Και για όσους περνούν κάθε μέρα, τους συχνούς χρήστες των δρόμων οι εκπτώσεις το είπαμε κ. Πρόεδρε είναι έως και 50%.Για δε τους κατοίκους του δήμου Ωρωπού δεν υπάρχει αύξηση.
Είναι η πρώτη φορά που το μέτρο δεν είναι οριζόντιο, δεν είναι κοινωνικά άδικο. Δεν παίρνουμε από τους συνταξιούχους και τους άνεργους. Είναι επένδυση ανάπτυξης. Για 20.000 νέες θέσεις εργασίας. Για 1.2% αύξηση στο ΑΕΠ. Δεν πρόκειται για χαμένα λεφτά. 100 επιχειρήσεις άνοιξαν στη Θεσσαλία με τις σήραγγες των Τεμπών. 1200 θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν ήδη.
Τον κόσμο που δυσανασχετεί τον κατανοώ γιατί τον έχουν στύψει τα χαράτσια. Αλλά μην κοροϊδευόμαστε. Στα διόδια φωνάζει και υποκινεί το «κράτος των πελατών», αυτοί που έμαθαν να φορτώνουν τη ζωή τους στους αδύναμους, στο κοινωνικό σύνολο».
