Διασχίζοντας το success story των εθνικών οδών της Πελοποννήσου πρόσφατα παρατήρησα με μεγάλη απογοήτευση έναν μεγάλο αριθμό ναζιστικών συμβόλων σε γέφυρες, προστατευτικούς τοίχους και εγκαταλελειμμένα κτήρια. Δυσκολεύομαι να αποφασίσω ποιο είναι χειρότερο: το ότι τέτοια σύμβολα μίσους τείνουν να γίνουν άλλο ένα κομμάτι της καθημερινότητας ή το ότι δεν φαίνεται να υπάρχει (φαινομενικά τουλάχιστον) ένας πειστικός αντίλογος σε όλα αυτά. Άντε βέβαια να βρει κόσμος, να γυρνάς τις εθνικές οδούς για να πατάς από πάνω τα δικά σου χρώματα…

Αντίθετα, μέσα στις βόλτες μου στο κέντρο της Αθήνας, οι τοίχους είναι πιο «ζωντανοί» αφού δεν απαιτείται ιδιαίτερα μεγάλη προετοιμασία και ο αέναος καλλιτεχνικός πόλεμος δεν δείχνει σημάδια κόπωσης: αλφάδια, στοχάδια, καλέσματα σε μικροφωνικές και πορείες, ευφάνταστα συνθήματα οργής, αγανάκτησης και στρατευμένου μίσους που ανταγωνίζονται οπαδικές, ερωτικές και καλλιτεχνικές ανησυχίες και εγωισμούς. Κάποιοι τοίχοι θαρρεί κανείς κρατιούνται όρθιοι από τις δεκάδες αφίσες και στρώματα μπογιάς.

Σε μια άλλη privileged γειτονιά της Αθήνας όμως, από όπου πρόσφατα “ξορκίστηκε” και το φάντασμα του Άκη, το Μουσείο της Ακρόπολης μας θυμίζει ότι η τέχνη είναι τέχνη όταν βρίσκεται κλεισμένη μέσα σε τέσσερις τοίχους (ας είναι και γυάλινοι).Το μοντέρνο μουσείο, παρά την αναμφίβολη ομορφιά του, λειτουργεί σχεδόν σαν ένα διαδραστικό μαυσωλείο μιας εξιδανικευμένης φαντασίωσης της Αρχαίας Αθήνας.

Τα ευλαβικά σωσμένα μάρμαρα έχουν στηθεί με κάθε φροντίδα ώστε να προκαλούν δέος με την λευκή λιτότητα τους πλησιάζοντας τα ξεχασμένα αρχέτυπα της εξωτικής μυθολογίας μας. Η αινιγματική σιωπή τους μας επιτρέπουν πλάσουμε, με όλες τις προκαταλήψεις και εμμονές μας, μια επική εκδοχή του παρελθόντος, αλλά πιο σημαντικά, όπως συχνά “ομολογούν” δάσκαλοι στα σχολεία, έναν οδηγό για το μέλλον.

Στην αρχαιότητα άλλωστε τα βάφανε τα αγάλματα, σχεδόν σαν πασχαλινά αυγά, οπότε βλέποντας τις σχετικά πρόσφατες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις ίσως και έτσι να έχουν δίκιο τελικά οι ταλαίπωροι δάσκαλοι ιστορίας. Απόλυτη επιβεβαίωση του Ντιντερό, που είχε πολύ εύστοχα παρατηρήσει ότι την μορφή στα πράγματα την δίνει το σχέδιο, ενώ στην ζωή το χρώμα! Οι αρχαίοι θεοί πέθαναν, αλλά μας άφησαν όμορφους σκελετούς.

Ζώντας στην εποχή όπου το Photoshop είναι νόμος, είναι πολύ σχεδόν προκλητικό το να γεμίσουμε με χρώμα όποιον καμβά που έχουμε μπροστά μας και όμως, φροντίζουμε να κρατάμε τα προσχήματα και τους τοίχους καθαρούς, εν αναμονή ίσως ενός “σοβαρότερου” ονειροπόλου που θα έρθει να μας εγείρει την φαντασία. Η φαντασία στην εξουσία άλλωστε, έτσι;