Νέος γύρος ρευστότητας από την ΕΚΤ

Υστερα από δύο χρόνια υποτονικής ανάπτυξης, καθοδηγούμενης κυρίως από την οικονομία των ΗΠΑ, αλλά και την ανάκαμψη της ευρωζώνης και τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη σε αναδυόμενες αγορές, όπως η Κίνα, αναμένουμε το 2014 επιτάχυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η ανάκαμψη στην ευρωζώνη ενισχύεται από τη σημαντική βελτίωση του εξωτερικού εμπορίου, το οποίο έχει διατηρήσει την ισοτιμία ευρώ – δολαρίου στα επίπεδα του 1,30 σχεδόν για όλο το 2013. Ωστόσο, με τον πληθωρισμό να αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα –και πολύ πιο κάτω από τον στόχο του 2% –το α’ εξάμηνο του 2014, αναμένουμε κάποιου είδους αντίδραση από την ΕΚΤ, πιθανότατα έναν νέο γύρο πράξεων μακροχρόνιας αναχρηματοδότησης (LTRO) ή μια μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κάτω από το μηδέν.

Επιπλέον η Fed θα συνεχίσει την επιβράδυνση της ποσοτικής χαλάρωσης (tapering) που ενεργοποιήθηκε στη συνάντηση του Δεκεμβρίου 2013, με την οικονομία να συνεχίζει την επιτάχυνσή της. Ολα αυτά καταδεικνύουν ότι η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου πιθανότατα θα υποχωρήσει το 2014 κάτω από το 1,30, με την ισχυροποίηση του αμερικανικού δολαρίου να στηρίζει και την ισοτιμία δολαρίου – γεν, η οποία και πιθανότατα θα προσεγγίσει τα 115 μέσα στο 2014.

Η ελληνική οικονομία που ολοκλήρωσε μία εξαετία ύφεσης έχει κάνει αρκετά βήματα, αν και πολλά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά. Η εγχώρια ζήτηση έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς η λιτότητα αποσκοπεί να διορθώσει τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Η ανεργία εκτινάχθηκε, οι μισθοί υποχώρησαν και οι φόροι αυξήθηκαν, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να υποχωρήσουν σημαντικά τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσια κατανάλωση. Ωστόσο η απότομη αυτή προσαρμογή ήταν αναγκαία και αν και δύσκολη έχει οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε ισχυρότερη θέση από αυτήν που κατείχε τα τελευταία χρόνια. Το δημοσιονομικό έλλειμμα παραμένει, αλλά έχει υποχωρήσει σημαντικά σε σύγκριση με το 2009 και αν αφαιρέσουμε τα έξοδα για τόκους και κοιτάξουμε το πρωτογενές ισοζύγιο θα δούμε ότι παρουσίασε πλεόνασμα το 2013 και αναμένεται να παρουσιάσει βελτίωση τόσο το 2014 όσο και το 2015.

Η δημοσιονομική προσαρμογή όμως αποτελεί το ένα μέρος της εξίσωσης, με την ιδιωτική ζήτηση να έχει υποχωρήσει, και μάλιστα περισσότερο από τη δημόσια κατανάλωση. Υπάρχει ωστόσο περιθώριο για αισιοδοξία κοιτώντας μπροστά. Ενώ η κατάσταση στον δημόσιο τομέα αναμένεται να παραμείνει η ίδια, με την κυβέρνηση να μειώνει ακόμη περισσότερο τις δημόσιες δαπάνες, η συρρίκνωση του ιδιωτικού τομέα θα επιβραδυνθεί σημαντικά, καθώς το χειρότερο έχει περάσει για τα νοικοκυριά σε ό,τι αφορά τα μέτρα λιτότητας. Ως εκ τούτου η συνολική συνεισφορά του εγχώριου τομέα στην οικονομία θα παραμείνει αρνητική την επόμενη χρονιά, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό σε σχέση με το 2013.

Ωστόσο αυτό που θα διασφαλίσει ότι η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει στην ανάπτυξη κάποια στιγμή το 2014 είναι ο εξωτερικός τομέας. Με την υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έχει υποχωρήσει ως και 25,2% σε σύγκριση με το 2009 και πλέον είναι συγκρίσιμο με τα επίπεδα του 2001-2002, οπότε είχε ενισχυθεί σημαντικά η ελληνική ανταγωνιστικότητα.

Οι εξαγωγές έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ οι εισαγωγές έχουν αυξηθεί μόνο κατά 15%. Με την ευρωζώνη να επιστρέφει στην ανάπτυξη τη νέα χρονιά, το εμπόριο αναμένεται να ενισχυθεί, κάτι που θα ωφελήσει μια πιο ανταγωνιστική Ελλάδα. Συνολικά ο δρόμος της ανάκαμψης είναι ακόμη μακρύς. Ωστόσο υπήρξαν σημαντικές ενδείξεις αντιστροφής του καταναλωτικού και επιχειρηματικού κλίματος το 2013, κάτι που θα αντικατοπτριστεί και στην ανάπτυξη κάποια στιγμή αυτή τη χρονιά, αλλά και στην ανεργία, η οποία τελικώς θα ξεκινήσει να υποχωρεί.

Ο κ. Mads Kofoed είναι επικεφαλής Μακροοικονομικής Στρατηγικής της Saxo Bank.