Εξι χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης απειλούν να μπλοκάρουν τις αποφάσεις της ΕΕ για το Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας στη Σύνοδο Κορυφής της 25ης Μαρτίου, αν οι χώρες της ευρωζώνης δεν αποσυνδέσουν τη συμμετοχή των κρατών-μελών στο κόστος δανεισμού του Μόνιμου Μηχανισμού Σταθεροποίησης (ESM) από το μερίδιό τους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Αν δηλαδή δεν αλλάξει το κριτήριο συμμετοχής των κρατών-μελών στα κεφάλαια που θα δανείζεται το υπό δημιουργία μόνιμο Ταμείο Αρωγής.
«Αν δεν αλλάξει η κεφαλαιακή δομή του EMS θα μπλοκάρουμε τη συμφωνία όταν αυτή επιστρέψει από το Ευρωκοινοβούλιο και οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ θα πρέπει να το εγκρίνουν ομόφωνα», δήλωσε στο Reuters εκπρόσωπος μιας εκ των έξι χωρών που εκφράζουν ενστάσεις. Σύμφωνα με το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων, πρόκειται για την Εσθονία και την Σλοβακία, που μετέχουν στη ζώνη του ευρώ, και επίσης για τις υποψήφιες για να ενταχθούν Λετονία, Λιθουανία, Βουλγαρία και Δημοκρατία της Τσεχίας. Οι χώρες αυτές θα μπορούν επίσης να δανειστούν, αν θέλουν, από το EMS ως εν δυνάμει μέλη της ευρωζώνης.
Πρόθεση της ευρωζώνης είναι να διατηρηθούν στο EMS οι κανόνες δανεισμού που ισχύουν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSF), το οποίο βοηθά τις υπερχρεωμένες χώρες έως την έναρξη της λειτουργίας του EMS, το πρώτο εξάμηνο του 2013. Η δυνατότητα δανεισμού του EFSF από τις αγορές βασίζεται σε εγγυήσεις των κυβερνήσεων της ευρωζώνης. Οι εγγυήσεις αυτές είναι ανάλογες με το μερίδιο της κάθε χώρας-μέλους στην ΕΚΤ.
Το μερίδιο στην ΕΚΤ καθορίζεται κατά το ήμισυ από το ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας στο συνολικό ΑΕΠ της ευρωζώνης και κατά το ήμισυ από το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας στο συνολικό πληθυσμό της ευρωζώνης. Το μερίδιο στο EMS προβλέπεται να καθορίζεται πάλι με κριτήρια το ΑΕΠ και τον πληθυσμό κάθε χώρας.
«Αν το ποσοστό πληθυσμού είναι υψηλότερο από το ποσοστό του ΑΕΠ, τότε πρόκειται για μια φτωχή χώρα, που, όμως, επειδή απλώς και μόνο έχει περισσότερο πληθυσμό, θα αναλάβει την πληρώσει ένα υψηλότερο ποσό συγκριτικά με τις δυνατότητες παραγωγής της», δήλωσε ο αξιωματούχος και πρόσθεσε: «Το Λουξεμβούργο, που έχει το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, θα επιβαρυνθεί ελάχιστα». Υπονοώντας ότι η Βουλγαρία ή οι χώρες της Βαλτικής, με το ασύγκριτα χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, θα επιβαρυνθούν υπέρμετρα.
Αίσθηση, πάντως, προκαλεί η πληροφορία του Reuters ότι και η επίσης εκτός ευρώ Σουηδία θεωρεί άδικο τον τρόπο υπολογισμού των παρεχομένων εγγυήσεων για τη δανειοδότηση από τις αγορές του υπό ίδρυση μόνιμου Μηχανισμού αρωγής των κρατών-μελών. Το πρακτορείο αποδίδει την πληροφορία αυτή (της αντίθεσης δηλαδή και της Σουηδίας) σε «πηγές από την ευρωζώνη».
