Οι παρατηρητές της «Αθήνα 2004» στη 19η Χειμερινή Ολυμπιάδα του Σολτ Λέικ Σίτι επιστρέφουν στη βάση τους, ένας μεγάλος όγκος δουλειάς τους περιμένει στα νέα γραφεία στα οποία μετακομίζουν από μεθαύριο και ήδη τα μηνύματα που εκπέμφθηκαν από την πρωτεύουσα της Γιούτα – τηρουμένων των δυσαναλογιών μεταξύ Θερινών και Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων – αρχίζουν να αποκωδικοποιούνται. Απλά ή σύνθετα αλλά σε κάθε περίπτωση βασικά παραδείγματα, είτε προς μίμηση είτε προς αποφυγή, που βρίσκονται πλέον στο μικροσκόπιο της ελληνικής οργανωτικής επιτροπής:




1. Το γαρ πολύ της ασφαλείας γεννά παραφροσύνη! Τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, με αφορμή το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, εκνεύρισαν ακόμη και τους προετοιμασμένους, άρα δεκτικούς στους ατέρμονες αυστηρότατους ελέγχους Αμερικανούς, πόσο μάλλον τους Ελληνες, που έχουν εθισθεί να θεωρούν εαυτούς υπεράνω πάσης υποψίας και έχουν ανά πάσα στιγμή στα χείλη τους το «ξέρεις, ρε, ποιος είμαι εγώ;». Οι αστυνομικοί και οι εθελοντές διέθεταν ευγένεια, ρωτούσαν μάλιστα «μπορείτε παρακαλώ να ανοίξετε την τσάντα σας για μένα;», αλλά η εμμονή τους, κυρίως στα αεροδρόμια, να σου βγάζουν τα παπούτσια και να σε βάζουν να χοροπηδάς κρατώντας τη ζώνη του παντελονιού σου παρέπεμπε σε σκηνές Πίτερ Σέλερς!


2. Για μία ακόμη φορά οι εθελοντές έδωσαν τα ρέστα τους. Ανεξαρτήτως ηλικίας και status, πάντοτε πρόθυμοι και χαμογελαστοί και κυρίως πάντοτε στο μετερίζι τους. Δεν άφηναν τη θέση τους για να παρακολουθήσουν τους αγώνες, όπως συνήθως συμβαίνει στην Ελλάδα, επιτελούσαν τον ρόλο τους εν πλήρει συνειδήσει, έδιναν όσα όσα για να αγοράσουν τα μπουφάν που έγραφαν «Αθήνα 2004» και είναι έτοιμοι να έλθουν ακόμη και στην Ελλάδα, μόνο και μόνο για να υπηρετήσουν ανιδιοτελώς τα ολυμπιακά ιδεώδη. Ναι, όσο περίεργο και αν ακούγεται αυτό, στη χώρα της ευκαιρίας υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι διατεθειμένοι να κάνουν το χόμπι τους και να απολαμβάνουν αγόγγυστα το κόστος.


3. Σοβινισμός made in USA και Pax Americana. Η τραγωδία στο World Center ανήγαγε το Σολτ Λέικ Σίτι σε… Φορτ Νοξ του αμερικανικού σοβινισμού, ενδεχομένως και του έμφυτου ιμπεριαλισμού τους. Κατά παράβαση του ολυμπιακού χάρτη, η περίφημη – πλέον – αστερόεσσα που κυμάτιζε στους δίδυμους πύργους παρήλασε πριν από την ελληνική σημαία στην τελετή έναρξης, ενώ η υπερβολική έκκριση πατριωτισμού αποτελούσε καθημερινό φαινόμενο σε όλες τις εγκαταστάσεις, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Οι αναμνηστικοί μπερέδες που έγραφαν USA 2002 εξαντλήθηκαν μέσα στην πρώτη εβδομάδα, το NBC παρέμενε συνδεδεμένο απευθείας με το στρατόπεδο των ΗΠΑ στην Κανταχάρ σε όλη τη διάρκεια της τελετής έναρξης, η διεσταλμένη έννοια της Pax Americana ήταν διάχυτη παντού.


4. Πετώντας το μπαλάκι στη ΔΟΕ και στις διεθνείς ομοσπονδίες. Οι Αμερικανοί έδωσαν τα ρέστα τους, αποποιούμενοι των ευθυνών τους σε μείζονα θέματα, για τα οποία πετούσαν το μπαλάκι στη ΔΟΕ. Το περιώνυμο πλέον «Scategate», η υπόθεση ντόπινγκ της λευκορωσίδας αθλήτριας, οι μύδροι που εξαπέλυσαν οι Ρώσοι και οι Νοτιοκορεάτες, η αναβίωση συνθηκών του Ψυχρού Πολέμου και πολλά άλλα περιστατικά στα οποία οι διοργανωτές είχαν μικρό ή μεγάλο μερίδιο ευθύνης, δεν τους άγγιξαν ουσιαστικά, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται σε ρόλο… φακίρη και ισορροπιστή πότε η ΔΟΕ και πότε οι αντίστοιχες διεθνείς ομοσπονδίες. Αποκορύφωμα: η σολομώντεια, πλην σκανδαλώδης, απονομή δύο χρυσών μεταλλίων (σε Ρώσους και Καναδούς) στα ζευγάρια του καλλιτεχνικού πατινάζ, που ενδέχεται να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου των εκάστοτε… αδικούμενων.


5. Για κάθε πρόβλημα υπάρχει τουλάχιστον μία λύση (ή έστω μια ταχύτατα διορθωτική κίνηση). Και όπως επιτάσσει ο νόμος του μάρκετινγκ, «δεν με νοιάζει ποιος θα κάνει τη δουλειά, αρκεί να την κάνει γρήγορα και καλά». Οι Αγώνες της Ατλάντα τινάχθηκαν στον αέρα (και) από τη δυσλειτουργία των μετακινήσεων. Πρόπερσι οι Αυστραλοί έλυσαν εν τη γενέσει του το πρόβλημα της στάσης εργασίας των οδηγών των λεωφορείων που ζητούσαν αύξηση στο ημερομίσθιό τους και συν τοις άλλοις έβαλαν δίπλα τους συνοδηγούς για να μη χάνονται στους δρόμους. Στο Σολτ Λέικ Σίτι, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής Μιλτ Ρόμνι προέβη σε μια πολύ πιο εντυπωσιακή (και πολύ αμερικανική) κίνηση: βγήκε από το αυτοκίνητό του και έκανε τον… τροχονόμο για να αποσυμφορηθεί η κίνηση στους δρόμους, σε μια πόλη στην οποία το μποτιλιάρισμα είναι τόσο συνηθισμένο όσο τα μόγκουλς (καλλιτεχνικό σκι) στην Τζαμάικα!


6. Η ποιότητα και η μεταολυμπιακή χρήση των εγκαταστάσεων. Το ολυμπιακό χωριό που χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση των αθλητών στους Χειμερινούς Αγώνες του 1980 στο Λέικ Πλάσιντ μετατράπηκε σε φυλακές! Τώρα, στο Σολτ Λέικ Σίτι, για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία των Αγώνων, το Βασικό Κέντρο Τύπου και το Διεθνές Κέντρο Τηλεόρασης σχεδόν συστεγάστηκαν στο αχανές Convention Centre, που προσφέρεται για πάσα χρήση. Κάποιες από τις εγκαταστάσεις στα βουνά της Γιούτα αύριο θα ξηλωθούν και τίποτε δεν θα θυμίζει τη διοργάνωση, ωστόσο υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά στα μεγέθη και στις απαιτήσεις μεταξύ Θερινών και Χειμερινών Αγώνων.


6+1. Ο βούρκος των σκανδάλων και οι πραγματικοί φίλαθλοι. Οι Χειμερινοί Αγώνες του 2002 βουτήχτηκαν από την πρώτη στιγμή στη λάσπη των σκανδάλων, που ανάγκασαν τη ΔΟΕ να αναθεωρήσει βασικές αρχές και να ποινικοποιήσει τη δωροδοκία. Θα εξαγνισθούν όμως, ακόμη και αν ο Ζακ Ρογκ, στη λήξη των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της προεδρικής θητείας του, δεν τους χαρακτηρίσει «the best ever» (οι καλύτεροι στην ιστορία) μέσα στην κολυμπήθρα του συναισθηματισμού, των προσωπικών ιστοριών, που είναι τόσο εύπεπτες όσο οι σαπουνόπερες, και της μαζικής προσέλευσης του κόσμου.


Προσοχή: όλοι αυτοί που γέμιζαν τις εξέδρες, ακόμη και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες ή σε μεγάλη απόσταση (ακόμη και δύο ωρών από το κέντρο) δεν ήταν… αυθορμήτως προσερχόμενοι φαντάροι και μαθητές, αλλά πραγματικοί φίλαθλοι και γνώστες όλων αυτών των απίθανων αθλημάτων. Οι ίδιοι τύποι οι οποίοι δεν αποδοκίμαζαν κανέναν αντίπαλο, περίμεναν στωικά να αποθεώσουν ακόμη και τον τελευταίο σκιέρ, τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας πλακάτ με την ικεσία «Ι need tickets» ή «Ι need pins» και σε τελική ανάλυση δεν χρειάζονταν να διαβάσουν το σύνθημα «Now clap» (τώρα χειροκροτήστε) που εμφανιζόταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τον ηλεκτρονικό πίνακα στα γήπεδα του χόκεϊ. Εκτός και αν η τακτική προβολή του εξυπηρετούσε μια σκοπιμότητα: να τους υπενθυμίσει ότι επιτέλους έπρεπε να σταματήσουν να καταβροχθίζουν τα νάτσος και τα χάμπουργκερ και να πίνουν όλα τα αποθέματα της Budwiser για να απελευθερώσουν τα χέρια τους. Καλή η αύρα των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά με πολλή… σάλτσα μπάρμπεκιου, βρε παιδί μου…