Τα έργα «τρέφουν» τους εργολήπτες

Ο θόρυβος γύρω από το ΥΠΕΧΩΔΕ είναι κάτι που δεν ξαφνιάζει λόγω των συνθηκών της προεκλογικής περιόδου που διανύουμε. Πέρα όμως από την πολιτική αντιπαράθεση, το υπουργείο αυτό, που ήταν το κόκκινο πανί για την Ευρωπαϊκή Ενωση την περίοδο 1993-94, έχει αναδειχθεί σε ένα γρανάζι σταθερής απόδοσης για την κυβερνητική μηχανή. Ενα πρώτο στοιχείο είναι ότι έχει πλέον αποκαταστήσει αρμονικές σχέσεις συνεργασίας με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με αποτέλεσμα να είναι ο καλύτερος έλληνας «πελάτης» των κοινοτικών ταμείων, σε αντίθεση με άλλους φορείς του Δημοσίου που καθυστερούν να πληρώσουν τους εργολάβους επί έξι-επτά μήνες.

Η πολιτική αντιπαράθεση δημιουργεί τον κίνδυνο απόκρυψης του γεγονότος ότι έχει αποκατασταθεί κάποια ηρεμία στα εργοτάξια, σε αντίθεση με αυτά που ίσχυαν πριν από τρία-τέσσερα χρόνια. Ο κύριος λόγος είναι ότι έχει εκλείψει το βασικό θέμα της τριβής μεταξύ του υπουργείου και της κατασκευαστικής βιομηχανίας, που ήταν ο τρόπος ανάθεσης των έργων. Το μοντέλο ανάθεσης με τον μαθηματικό τύπο, που άρχισε να εφαρμόζεται πριν από περίπου δύο χρόνια, κατάφερε να εγκαθιδρύσει ένα σύστημα αναθέσεων το οποίο δεν αφήνει περιθώρια αμφισβητήσεων και δεν δίνει τη δυνατότητα σε μέλη επιτροπών να ψηφίζουν τον τάδε ή τον δείνα εργολάβο με υποκειμενικά κριτήρια.

Το κρίσιμο στοιχείο για τη χώρα είναι ότι το σύστημα αυτό αποτελεί πλέον κτήμα του τόπου. Με άλλα λόγια, θα αποτελεί εργαλείο στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης, η οποία θα προκύψει μετά τις εκλογές της άνοιξης, όποια και αν είναι. Θα είναι, δηλαδή, το βασικό μοντέλο με το οποίο θα απορροφηθεί το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, το οποίο θα είναι πιο τυχερό από το ΚΠΣ-2: οι έχοντες στοιχειώδη μνήμη δεν ξεχνούν ότι την περίοδο 1992-94 το ΚΠΣ-2 αντιμετώπισε τον κίνδυνο της πλήρους αποτελμάτωσης εξαιτίας της αδυναμίας διαχείρισης των κοινοτικών πόρων με έναν στοιχειωδώς αποδεκτό από τις Βρυξέλλες τρόπο.

Η ανάπτυξη του ελληνικού Χρηματιστηρίου και η εκτίναξη του δείκτη των κατασκευαστικών επιχειρήσεων είχαν ευεργετική επίδραση στα μεγέθη των εν λόγω εταιρειών. Με τις υπεραξίες που απέκτησαν μπορούν να ανανεώσουν τον εξοπλισμό τους και να εκσυγχρονίσουν τη λειτουργία τους. Αν δεν είχαν αξιοποιήσει την «άνοιξη» της Σοφοκλέους, σχολιάζουν παράγοντες της κατασκευαστικής αγοράς, τότε θα ήταν πολύ δύσκολο να κατασκευάσουν τα έργα αυτά, όπου είναι πασιφανές ότι δεν έχουν λειτουργικά κέρδη λόγω των χαμηλών προσφορών που είχαν δώσει, όταν πάσχιζαν να πάρουν έργα για να επιδείξουν επιτυχίες στο ΧΑΑ.

Ο απολογισμός της «πολιτείας» του ΥΠΕΧΩΔΕ των τεσσάρων τελευταίων χρόνων δείχνει ότι έχει δημιουργηθεί ένας μηχανισμός, ένα οργανωμένο σύστημα διαχείρισης έργων. Ωστόσο το σύστημα του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει να αντιμετωπίσει νέες μεγάλες προκλήσεις στο αμέσως επόμενο διάστημα, οι οποίες μάλιστα δεν μπορούν να αναβληθούν για την περίοδο μετά τις εκλογές. Ο κατασκευαστικός κλάδος περιμένει επί πολύ χρόνο τη νομοθετική ρύθμιση του ζητήματος των συγχωνεύσεων, που αποτελεί πλέον κεντρικό θέμα για το σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων. Τέλος, είναι πολύ μεγάλη πολυτέλεια για τη χώρα να μην αξιοποιείται στην προετοιμασία της Ολυμπιάδας του 2004 ένα από τα δύο-τρία πιο παραγωγικά υπουργεία της κυβέρνησης, που θα έπρεπε να έχει πρωτεύοντα ρόλο στην προώθηση των σχετικών κατασκευών, οι οποίες πάντως σημειώνουν πολύ μεγάλη καθυστέρηση.

Ο κατασκευαστικός κλάδος περιμένει από το υπουργείο την επίσπευση της ψήφισης του νόμου για τις συγχωνεύσεις εταιρειών. «Οι επιχειρήσεις έκαναν πολλά βήματα μπροστά αλλά το κράτος καθυστερεί επί πάρα πολύ καιρό» αναφέρουν στελέχη των εργοληπτικών μονάδων. Κριτική επίσης ασκείται για το γεγονός ότι αυξάνονται πάρα πολύ τα πτυχία Η’ τάξεως. Η κριτική δεν αφορά τα νέα πτυχία που δίδονται αλλά το ότι δεν γίνεται επανάκριση των όσων είχαν δοθεί παλαιότερα, καθώς πλησιάζουν πλέον τα 50, ένας αριθμός που γίνεται πάλι υπερβολικός και αναμένεται να δημιουργήσει νέες δυσλειτουργίες στην αγορά. Οικοδόμηση σε όλα τα μέτωπα

Δεν προκαλεί έκπληξη το ότι ο όμιλος των ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ, έχοντας ιδιαίτερη τεχνογνωσία και πείρα στα οικοδομικά έργα, «οικοδομεί» προσεκτικά ένα κατασκευαστικό γκρουπ με «προσωπικότητα» αλλά και μεγέθη πρώτης γραμμής. Στον όμιλο αυτόν περιλαμβάνονται η ΓΕΚΑ, με εκτόπισμα στον χώρο των ακινήτων, η «Ερμής», με μεγάλη «προίκα» στον ίδιο χώρο, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που εξελίσσεται σε έναν αναπτυσσόμενο κλάδο, ολοκληρώθηκε η συμφωνία για την απόκτηση μεγάλου πακέτου της «Κέκροψ» (σε συνεργασία με εταιρεία του ομίλου Ιντρακόμ).

Η φύση των νέων «μελών» του σχήματος ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ δείχνει μια επέκταση προς τον χώρο της ανάπτυξης ακινήτων. Ο κ. Γ. Περιστέρης σημειώνει ότι ο όμιλος επεκτείνει την παρουσία του τόσο στα παραδοσιακά δημόσια έργα όσο και στα ιδιωτικά κατασκευαστικά έργα, κάτι που επιβεβαιώνει όσους είχαν προβλέψει ότι το σχήμα αυτό θα είναι ένας από τους δυο-τρεις μεγαλύτερους πρωταγωνιστές στον χώρο των κατασκευών. Οι επικεφαλής του ομίλου δηλώνουν ότι η επέκτασή του γίνεται και θα γίνει εντός των πλαισίων των κατασκευαστικών ή τεχνικών δραστηριοτήτων («εμείς δεν θα μπούμε ούτε στο εμπόριο ούτε στη βιομηχανία» δηλώνουν μιλώντας προς «Το Βήμα»).

«Βασικός άξονας της πολιτικής μας είναι να προωθούμε κινήσεις ουσίας και όχι κινήσεις για λόγους εντυπωσιασμού» προσθέτει ο κ. Περιστέρης. «Το κρίσιμο για μας θέμα είναι να διαβλέψουμε τι θα γίνει όταν κατασταλάξει η σημερινή ατμόσφαιρα της αναστάτωσης και της ευφορίας. Τότε θα ξεχωρίσουν και οι όμιλοι, οι επιχειρήσεις που χτίζουν σε γερά θεμέλια και των οποίων τα κέρδη προέρχονται από παραγωγική δραστηριότητα. Βρισκόμαστε σε μια εποχή μετασχηματισμών και απαιτείται καθαρό μυαλό, πολλή δουλειά και συνεχής ανάπτυξη. Οι αλλαγές είναι τεκτονικές, το παιχνίδι γοητευτικό». Εξαγορές και όμιλος με την Πειραιώς

Στις 4 Νοεμβρίου εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού η δημιουργία εταιρείας holding από την ΑΕΓΕΚ και τις ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ καθώς και την Τράπεζα Πειραιώς. Η ΑΕΓΕΚ, όπως και οι άλλες δύο τεχνικές εταιρείες που συμμετέχουν, θεωρεί ότι το επιχειρηματικό αυτό εγχείρημα τους παρέχει τη δυνατότητα να συμμετέχουν στα μεγάλα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα. Η εταιρεία holding θα έχει πρόεδρο τον κ. Μιχ. Σάλλα και μέλη τους κκ. Λιανό, Μπέη (Πειραιώς), Γ. Τριανταφύλλου, Σπ. Παπαγεωργίου (ΑΕΓΕΚ), Ν. Κάμπα, Γ. Περιστέρη (ΓΕΚ/ΤΕΡΝΑ).

Η ΑΕΓΕΚ συνεχίζει τη συγκέντρωση τεχνικού δυναμικού που είχε ξεκινήσει με την εξαγορά της ΕΚΤΕΡ και προχώρησε με την εξαγορά τής «Ομάς». Η τελευταία είναι εταιρεία Ε’ τάξης και κρίθηκε αξιόλογη καθώς διαθέτει έμπειρα στελέχη που προέρχονται από τον «Σκαπανέα», μια μεγάλη εταιρεία της χρυσής εποχής του κατασκευαστικού κλάδου (1970-80).

Η ΑΕΓΕΚ εκτελεί ομαλά ένα μεγάλο έργο που ανέλαβε στην Ιορδανία, το οποίο στην ουσία είναι το πρώτο έργο που αναλαμβάνει ελληνική τεχνική εταιρεία μετά το Βατερλό των μεγάλων κατασκευαστικών το 1980 (ΕΔΟΚ-ΕΤΕΡ, «Σκαπανεύς», Ελληνική Τεχνική). Εταιρείες όπως η ΑΕΓΕΚ, με πολύχρονη πείρα (εφέτος κλείνει 50 έτη ζωής, κάτι που σχεδόν καμία άλλη εταιρεία δεν διαθέτει), αποβλέπουν στην προώθηση των δημοσίων έργων που έχουν προγραμματισθεί (κατασκευές της Ολυμπιάδας κτλ.), αλλά και στην ανάπτυξη της αγοράς ιδιωτικών έργων καθώς και των ακινήτων. Η ΑΕΓΕΚ ενδιαφέρεται για την αξιοποίηση της αγοράς των Βαλκανίων και έχει ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη ακινήτου στο Βουκουρέστι. Μέσα στις 50 μεγαλύτερες της Ευρώπης

Τα ερωτήματα όταν ανακοινώθηκε το μεγα-σχήμα των Ελληνική Τεχνοδομική/Ακτορος/ ΤΕΒ αφορούσαν το πώς θα έβρισκαν ρόλο τα πολλά πρόσωπα που ήταν στην πρώτη γραμμή των τριών εταιρειών.

Οι πληροφορίες από το ίδιο το σχήμα αναφέρουν ότι έχει αποκατασταθεί μια αξιοσημείωτη ισορροπία που μεταξύ των άλλων οφείλεται στο ότι όλα τα στελέχη λειτουργούσαν πάντοτε ως επαγγελματίες μάνατζερ και όχι ως ιδιοκτήτες.

Η κυρία Αλκηστις Τρίχα έχει αναλάβει τη σημαντική δραστηριότητα του ομίλου στον χώρο των οικοδομικών έργων, με την πολύχρονη πείρα της δίπλα σε έναν από τους πιο αξιόλογους έλληνες αρχιτέκτονες αλλά και στην ίδια την ΤΕΒ. Ο κ. Ν. Τρίχας έχει αναλάβει τον χρηματοοικονομικό τομέα. Ο κ. Δημ. Κούτρας έχει την ευθύνη του κατασκευαστικού τομέα, στον οποίο ­ πλην οδοποιίας ­ εμπλέκεται και ο κ. Δημ. Καλλιτσάντσης. Οι κκ. Λ. Μπόμπολας και Αν. Καλλιτσάντσης έχουν τον τομέα των νέων δραστηριοτήτων. Μια από τις ανάγκες που έχουν προκύψει από την ταχύτατη επέκταση του σχήματος είναι η εξεύρεση ενός νέου κτιρίου, καθώς αυτό της Τεχνοδομικής που τελείωσε πριν από ενάμιση χρόνο προοριζόταν για μια εταιρεία με μέγεθος στο ένα τρίτο του σημερινού.

Ο όμιλος έχει αποκτήσει πλέον ουσιαστικά μεγέθη, κάτι που ήταν αίτημα για όλη την ελληνική κατασκευαστική αγορά. «Ο όμιλός μας δεν προέκυψε από συγκυρία» σημειώνει ο κ. Δημ. Καλλιτσάντσης, «αλλά από τις πάγιες αρχές μας για τη δημιουργία μεγεθών, με προϋπόθεση βεβαίως τη συμπληρωματικότητα και τη χημεία».

Το επόμενο βήμα του σχήματος αφορά την επέκταση στο εξωτερικό αλλά και σε κάποιον κλάδο εκτός κατασκευών. Το εγχείρημα για την απόκτηση πακέτου της ΑΓΕΤ «Ηρακλής» έγινε στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής. Ο νέος τομέας θα είναι κάποιος εκτός της ενέργειας ή της ανάπτυξης ακινήτων, στην οποία εταιρείες του ομίλου (κυρίως η Τεχνοδομική) έχουν πολύχρονη πείρα. Οσον αφορά την αγορά του εξωτερικού, το σχέδιο είναι να γίνει συστηματική προσέγγιση σε συγκεκριμένους χώρους όπου ο όμιλος έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ενα από τα ισχυρά σημεία του σχήματος είναι ότι διαθέτει πλέον ισχυρή κεφαλαιακή βάση, κάτι που φάνηκε και στην περίπτωση της διεκδίκησης της ΑΓΕΤ. «Συγκεντρώσαμε περί τα 100 δισ. δρχ. από δικά μας κεφάλαια, ενώ συνωστίζονταν οι τράπεζες για να μας προσφέρουν τα υπόλοιπα 150 δισ. δρχ.» σημειώνει στέλεχος του ομίλου. Η κεφαλαιακή βάση προσφέρει ακόμη και τη δυνατότητα εξαγοράς εταιρείας στο εξωτερικό, ώστε η επέκταση να γίνει με το πλεονέκτημα της εμπειρίας των εκτός Ελλάδος αγορών.

Ο όμιλος προσβλέπει πρώτα απ’ όλα στην ελληνική αγορά, όπου αναμένεται κινητικότητα και πέρα από τα δημόσια έργα. «Εκτιμάμε ότι θα κατασκευασθούν σημαντικά ιδιωτικά έργα, καθώς η ανάπτυξη του ελληνικού χρηματιστηρίου οδηγεί στην υλοποίηση πολλών νέων ιδιωτικών επενδύσεων» σημειώνει ο κ. Δημ. Καλλιτσάντσης. Πέρα από αυτά όμως έρχεται το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, το οποίο θα πατήσει στις δομές που χτίστηκαν με πολύ κόπο (και κόστος) τα τρία πρώτα χρόνια του ΚΠΣ-2. Τα Ολυμπιακά έργα αργά ή γρήγορα θα προωθηθούν. Οι όποιες καθυστερήσεις δεν είναι προς όφελος της διοργάνωσης, αλλά δεν θα λειτουργήσουν ­ αυτή τη φορά ­ εις βάρος των ελληνικών εταιρειών. Τώρα πλέον έχουν ορισμένες το μέγεθος να αναλάβουν οποιαδήποτε πρόκληση.

«Ο στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα σύστημα με ευρωπαϊκό τρόπο λειτουργίας» δηλώνει ο κ. Δημ. Καλλιτσάντσης. Ενα πλεονέκτημα του συγκεκριμένου ομίλου, λένε οι άνθρωποί του, είναι ο πλούτος των στελεχών του. «Είμαστε μια καλή εκδοχή της Λερναίας Υδρας». Χαμηλό προφίλ από ένα «σκληρό καρύδι»

Με συνολικό τζίρο περί τα 46 δισ. δρχ. για το 1999 και κέρδη περί τα 3,7 δισ. δρχ., ο όμιλος Αβαξ/J&Ρ (Ιωάννου & Παρασκευαΐδης) θέτει υποψηφιότητα για την πρώτη τετράδα του κατασκευαστικού κλάδου. Ενα κρίσιμο στοιχείο είναι ότι η Αβαξ δεν γίνεται συνεταίρος της J&Ρ Ελλάς (την οποία απορρόφησε), αλλά της J&Ρ Overseas Ltd, της μεγάλης ελληνοκυπριακής εταιρείας που επί χρόνια περιλαμβάνεται στις 60 μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες του κόσμου. Η εταιρεία που προέκυψε από τη συγχώνευση των Αβαξ και J&Ρ Ελλάς έχει ανεκτέλεστο υπόλοιπο ύψους 180 δισ. δρχ.

Ο όμιλος διατηρεί χαμηλό προφίλ, αλλά αυτό ­ εξηγούν στελέχη του ­ δεν σημαίνει ότι δεν διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική κατασκευαστική αγορά και στα Βαλκάνια. Η Αβαξ/J&Ρ έχει υψηλή συμμετοχή σε αυτοχρηματοδοτούμενα έργα (γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, λεωφόρος Σπάτων-Ελευσίνας), τέτοια ώστε στον τομέα αυτόν πλασάρεται μέσα στις δύο πρώτες θέσεις. Στο πεδίο των δημοσίων έργων έχει πολύ καλή τοποθέτηση (Εγνατία, ΠΑΘΕ κτλ.). Ο κ. Δάκης Ιωάννου και η νέα γενιά που εκφράζεται από τον κ. Χρήστο Ιωάννου ασχολούνται με ιδιαίτερο ζήλο για την ανάπτυξη του ομίλου τόσο στον ελληνικό χώρο όσο και στα Βαλκάνια.

Ενα κλειδί για τη διαμόρφωση της νέας εικόνας του ομίλου είναι ο καταμερισμός εργασίας ανάμεσα στην Αβαξ/J&Ρ Ελλάς και στην J&Ρ Overseas. Η ηγεσία του γκρουπ σημειώνει ότι δεν υπάρχουν στεγανά μεταξύ των δύο και ότι θα υπάρξει προώθηση του δυναμικού με μοναδικό στόχο τη συνολική ανάπτυξη. Ετσι, συζητείται η προώθηση του ελληνικού τμήματος (Αβαξ/J&Ρ Ελλάς) σε περιοχές που ως τώρα ήταν στην ευθύνη της J&Ρ Overseas (Κύπρος, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή κ.α.). Στο επιχειρηματικό πεδίο συζητείται επίσης το ενδεχόμενο εισαγωγής της J&Ρ Ελλάς στο ΧΑΑ, με την προοπτική να αναλάβει η συγκεκριμένη εταιρεία τις δραστηριότητες της λειτουργίας των αυτοχρηματοδοτούμενων έργων. Αυτό σημαίνει ότι η Αβαξ θα διατηρήσει μόνο το κατασκευαστικό μέρος.

Ενα στοιχείο της εισηγμένης σήμερα εταιρείας, που είναι η Αβαξ/J&Ρ Ελλάς, είναι ότι πρόκειται για μια από τις ελάχιστες ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν αξιοσημείωτη και συνεχή δραστηριότητα στο εξωτερικό. Το τελευταίο διάστημα διπλασίασε περίπου το αντικείμενο που είχε στην Αιθιοπία (μαζί με την ισπανική Dragados) και το έφθασε στα 17 δισ. δρχ., ενώ ανέλαβε και ένα έργο στα Βαλκάνια, ύψους 5 δισ. δρχ. Οι πληροφορίες αναφέρουν, τέλος, ότι ο όμιλος εξετάζει το ενδεχόμενο συνεργασιών ουσίας που θα ενίσχυαν την παρουσία του στην ευρύτερη περιοχή.

Οργανωτικά προωθείται ένα μοντέλο, μέσω ενός άτυπου διοικητικού οργάνου δράσης, που θα αναβαθμίσει το επίπεδο του συντονισμού και των συνεργιών. Ο όμιλος θα αντιμετωπίσει τις αυξημένες ανάγκες για ανθρώπινο δυναμικό με πρώτη κίνηση την καλύτερη αξιοποίηση των στελεχών πρώτης γραμμής που διαθέτει σε όλο τον κόσμο (Γ. Δημητρίου, Στεφανίδης, Σακόλας κ.ά.). Το «αουτσάιντερ» που έκανε την έκπληξη

Πριν από δυόμισι χρόνια κάποιοι κυκλοφόρησαν τη φήμη ότι η Αττι-Κατ ήταν μεταξύ των τεχνικών εταιρειών που είχαν αρχίσει τότε να έχουν οικονομικό πρόβλημα. Ισως κάποιοι είχαν κάνει συνειρμούς με άλλες τεχνικές εταιρείες που είχαν εμπλακεί στην υπόθεση του καζίνου του Φλοίσβου και, όντως, είχαν δυσκολίες. Αυτό όμως δεν μπορούσε να ισχύει για την Αττι-Κατ, που είχε στο τιμόνι της τον κ. Παναγιώτη Πανούση και τους συνεργάτες του (όπως ο κ. Κ. Τσέλος) με μια πολύ κατασταλαγμένη αντίληψη για τη λειτουργία μιας τεχνικής εταιρείας. Ο κ. Πανούσης γεννήθηκε πριν από 50 χρόνια σε ένα χωριό της Μεσσηνίας και ξεκίνησε ως οδηγός «τσάπας», που ήταν και το «όχημα» για να δημιουργήσει μια ολόκληρη τεχνική εταιρεία, την Αττι-Κατ. Η φιλοσοφία του είναι να μη χρωστάει στις τράπεζες, κάτι που τον βοήθησε να αντιμετωπίσει την «μπόρα» του Φλοίσβου. Ο κ. Πανούσης λέει απλά, μετρημένα λόγια και του αρέσει μόνο η δουλειά του.

Η λογική του «μαζεμένου» μαγαζιού οδήγησε στο να αποκτήσει έναν από τους μεγαλύτερους «στόλους» μηχανολογικού εξοπλισμού. Η άνοιξη του Χρηματιστηρίου βρήκε την Αττι-Κατ σε καλή κατάσταση και έδωσε την ευκαιρία να κάνει ένα από τα μεγαλύτερα ράλι στο ταμπλό της Σοφοκλέους. Στην αρχή εξαγόρασε πλειοψηφικό πακέτο της εταιρείας «Σιγάλας», που είχε μεν κάποια προβλήματα, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να κάνει και αυτή τη δική της, εξαιρετικά εντυπωσιακή, κούρσα. Στη συνέχεια η Αττι-Κατ εξαγόρασε την Ι. Κ. Κοροντζής, μια νοικοκυρεμένη εργοληπτική εταιρεία. Παρεμβάλλονται τα φλερτ με τη Θεμελιοδομή και την «Αθηνά» για τη δημιουργία εταιρείας holding, αλλά ο πολλαπλασιασμός των υπεραξιών ήλθε μέσα από τις μετοχές της Αττι-Κατ και της «Σιγάλας».

Από εκεί και πέρα αρχίζει η αποστολή της Αττι-Κατ ως «λευκού ιππότη» που ανέλαβε να δώσει το «φιλί της ζωής» σε μια σειρά τεχνικές εταιρείες οι οποίες αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης (Τεχνοδομή, ΑΤΕΜΚΕ). Εν τω μεταξύ, μετά από ένα περιπετειώδες σίριαλ, ο κ. Πανούσης εξαγόρασε το μεγαλύτερο ποσοστό του κ. Γ. Μπατατούδη στο κτήμα «Καμπάς», κάνοντας έτσι άλλη μια πολύ καλή επένδυση. Πριν από λίγο καιρό πήρε τον έλεγχο και της εταιρείας ΕΤΑΝΕ/Ευκλείδης. Το σύστημα της Αττι-Κατ είναι κοντά και στον έλεγχο της μικρότερης εταιρείας «Πολυτεχνική». «Το χρήμα είναι η επιβεβαίωση, αλλά το παιχνίδι της δημιουργίας είναι η καθημερινή απόλαυση» απαντά ο κ. Πανούσης σε όσους ρωτούν προς τι αυτό το ασταμάτητο κουβάρι των εξαγορών και των συμμετοχών.

Κάποιοι θεώρησαν ότι η εμπλοκή της Αττι-Κατ στις προβληματικές εταιρείες ήταν μια επιλογή για να συνεχισθεί ο δρόμος με τις υπεραξίες. Ο κ. Πανούσης υποστηρίζει ότι υπάρχει ένα σχέδιο διάσωσης για καθεμία σε συνεργασία με τις πιστώτριες τράπεζες, κατά τρόπο που θα συμβάλει να βρουν οξυγόνο τεχνικές εταιρείες που εμπεριέχουν αξίες αλλά ατύχησαν σε μια περίοδο βαθύτατων ανακατατάξεων. Για την Τεχνοδομή, λ.χ., προβλέπεται ότι στο τέλος του χρόνου δεν θα χρωστάει. Εχει διαμορφωθεί ένα μεικτό σχέδιο από τις πιστώτριες τράπεζες και την Αττι-Κατ το οποίο προβλέπει ότι σε τρία χρόνια η εταιρεία θα πάρει όλες τις μετοχές. Το μοντέλο αυτό θα εφαρμοσθεί σε όλες τις «προβληματικές» εταιρείες που έχει αναλάβει η Αττι-Κατ, τις Τεχνοδομή, ΑΤΕΜΚΕ και «Παρνασσός».

Η εταιρεία Ι. Κ. Κοροντζής προορίζεται να αναλάβει τη διαχείριση ακινήτων για λογαριασμό του ομίλου. Προβλέπεται επίσης ότι θα πάρουν μεγάλα πακέτα μετοχών της «Σιγάλας» δύο τράπεζες, μια κρατική και μια ιδιωτική. Τέλος, οι Αττι-Κατ, ΕΤΑΝΕ/Ευκλείδης και Προοδευτική θα συμμετάσχουν σε εταιρεία holding.

Πέρα από τα άλλα, ο κ. Πανούσης αγόρασε γραφεία 10.000 τετραγωνικών μέτρων στον Βάκωνα (Ερυθρό Σταυρό) για να στεγάσει όλες τις συγγενείς εταιρείες και έχει επιδοθεί στην εξασφάλιση ακινήτων. Εχει αγοράσει 400 παραθαλάσσια στρέμματα στη Μύκονο και 150 στρέμματα στη Λάρισα (της περίφημης, από τη Σοφοκλέους, επιχείρησης Μαγρίζου).

«Το παιχνίδι των υπεραξιών είναι αποτυχημένο» σχολιάζει ο κ. Π. Πανούσης. «Στο τέλος θα μείνουν τα μαγαζιά που κερδίζουν έστω και μία δραχμή. Οποια χάνουν έστω και μία δραχμή θα κλείσουν». Κινήσεις σε όλα τα μέτωπα

Ο ριζικός μετασχηματισμός του χώρου των υποδομών επιτρέπει την εξέλιξη και νέων επιχειρηματικών κινήσεων που θα προέρχονται από τους παραπάνω ομίλους ή και από άλλες εταιρείες οι οποίες τοποθετούνται στο νέο σκηνικό. Η «Μηχανική», π.χ., παρά την επιλογή της να ακολουθεί αυτόνομη πορεία στον κατασκευαστικό χώρο, παραμένει μεταξύ των μεγαλύτερων «παικτών». Πέραν αυτού, προχωρεί σε πρωτοβουλίες που έχουν στόχο την επιχειρηματική ενίσχυσή της. Πρόσφατα πήρε συγκεκριμένη μορφή η συμφωνία με τη μεγάλη ιταλική τεχνική εταιρεία Astaldi για συνεργασία στην κατασκευή μεγάλων έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στα Βαλκάνια. Η «Μηχανική» επιδιώκει επίσης την ενίσχυση των δραστηριοτήτων της που είναι εκτός του κατασκευαστικού πυρήνα: η απόκτηση του ελέγχου της Βαλκάν Εξπορτ, η είσοδος των Σωληνουργείων στο Χρηματιστήριο και η ίδρυση της «Μηχανικής Ακίνητα» κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Η προώθηση νέας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, της τάξεως των 90-100 δισ. δρχ., θα δώσει τα κεφάλαια για την υποστήριξη των νέων επενδυτικών σχεδίων της «Μηχανικής», που ενδιαφέρθηκε και αυτή για την εξαγορά της ΑΓΕΤ «Ηρακλής».