Αν αποφασίσετε να ταξιδέψετε με αεροπλάνο, πλοίο ή με το τρένο, η πρώτη σας ενέργεια λογικά θα πρέπει να είναι η έκδοση του απαραίτητου για το ταξίδι εισιτηρίου. Εχοντας στα χέρια σας ένα εισιτήριο θα πρέπει να γνωρίζετε ότι από τη στιγμή εκείνη ισχύει μια σύμβαση έργου ανάμεσα σε εσάς και στον εκάστοτε μεταφορέα. Μια σύμβαση με υποχρεώσεις και δικαιώματα, που τις περισσότερες φορές αγνοούμε το περιεχόμενό τους.
Οι συμβάσεις που διέπουν τις σχέσεις του μεταφορέα με τον επιβάτη είναι δύο ειδών και στις περισσότερες των περιπτώσεων οι μεταφορείς εφαρμόζουν αμφότερες. Οι διεθνείς συμβάσεις, όπως για παράδειγμα είναι της ΙΑΤΑ, αφορούν όλες τις αεροπορικές εταιρείες οι οποίες είναι μέλη της. Παράλληλα οι αεροπορικές εταιρείες μπορούν συμπληρωματικά και μόνο να θέσουν σε ισχύ και πρόσθετους όρους για επιμέρους θέματα που δεν καλύπτονται από τη σύμβαση της ΙΑΤΑ.
Ας δούμε όμως τι περιλαμβάνει η κάθε σύμβαση ξεχωριστά.
* Τι «εκχωρείτε» στις αεροπορικές εταιρείες
Ο κανονισμός της ΙΑΤΑ, που ισχύει για τις περισσότερες αεροπορικές εταιρείες του κόσμου, συντάχθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1929 στη Βαρσοβία και τροποποιήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1955 στη Χάγη. Οι διατάξεις της συγκεκριμένης σύμβασης ισχύουν για όλες τις χώρες του κόσμου εκτός από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Στις χώρες αυτές ισχύουν διαφορετικές συμβάσεις όσον αφορά το ύψος των αποζημιώσεων που δικαιούται ο κάθε επιβάτης σε περίπτωση ευθύνης του αερομεταφορέα.
Διαβάζοντας τα ψιλά γράμματα της σύμβασης της ΙΑΤΑ διαπιστώνουμε ότι η αεροπορική εταιρεία μπορεί να αυξήσει ως και την ώρα αναχώρησης της πτήσης τα ναύλα και ο επιβάτης υποχρεούται να καλύψει τη διαφορά που έχει προκύψει. Εκτός αυτού ο επιβάτης πρέπει να γνωρίζει ότι η αεροπορική εταιρεία μπορεί αυθαίρετα να τροποποιήσει τις ώρες των δρομολογίων, να παραλείψει ενδιάμεσους προορισμούς και δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για την εξασφάλιση ενδεχόμενης ανταπόκρισης.
Οσον αφορά την ευθύνη της αεροπορικής εταιρείας σε περίπτωση απώλειας, καθυστέρησης ή ζημίας στις αποσκευές του επιβάτη η αποζημίωση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 20 δολάρια ανά κιλό για αποσκευές οι οποίες έχουν καταγραφεί στο εισιτήριο και σε 400 δολάρια για αποσκευές οι οποίες δεν έχουν καταγραφεί. Αν όμως ταξιδεύετε μεταξύ δυο προορισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ, τότε η κατώτατη αποζημίωση για τις αποσκευές είναι 1.250 δολάρια.
Για τις διεθνείς πτήσεις η αποζημίωση σε περίπτωση θανάτου ή τραυματισμού ανά επιβάτη δεν ξεπερνά τις 75.000 δολάρια. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνονται και τα δικαστικά έξοδα. Το όριο των 75.000 δολαρίων δεν ισχύει σε περίπτωση που διαπιστωθεί αμέλεια εκ μέρους της αεροπορικής εταιρείας.
Ο επιβάτης θα πρέπει να γνωρίζει ότι η μεταφορά επικίνδυνων για την ασφάλεια της πτήσης αντικειμένων και ουσιών θεωρείται ποινικό αδίκημα. Ετσι ο επιβάτης δεν θα πρέπει να μεταφέρει στις αποσκευές του σπρέι που περιέχουν πεπιεσμένα αέρια, τα διαβρωτικά, όπως οξέα, αλκάλια, υδράργυρο και μπαταρίες μολύβδου. Επίσης απαγορεύεται η μεταφορά στο αεροπλάνο παντός είδους εκρηκτικών, αλλά και εύφλεκτων ειδών, όπως υγρά αναπτήρων, σπίρτα, διαλυτικά χρωμάτων αλλά και αναπτήρες. Ο κατάλογος των απαγορευμένων ειδών περιλαμβάνει ακόμη τα ραδιενεργά υλικά, τις δηλητηριώδεις ουσίες αλλά και τις τσάντες ή τους χαρτοφύλακες με ενσωματωμένα συστήματα συναγερμού. Αν για οποιονδήποτε λόγο αποφασίσετε να μην πραγματοποιήσετε το ταξίδι σας, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι θα σας επιστραφεί το αντίτιμο του εισιτηρίου μείον το πρόστιμο που θα σας επιβάλει η αεροπορική εταιρεία. Στους διεθνείς προορισμούς το πρόστιμο διαφέρει ανάλογα με τον προορισμό. Στις πτήσεις εσωτερικού της Ολυμπιακής αν ακυρώσετε τη θέση σας από 24 ώρες πριν από την ώρα αναχώρησης ως οκτώ ώρες, τότε θα επιβαρυνθείτε με το 30% της τιμής του εισιτηρίου. Αν ακυρώσετε τη θέση σας τις τελευταίες οκτώ ώρες πριν από την πτήση σας, τότε θα επιβαρυνθείτε με το 50% της αξίας του εισιτηρίου.
* Οι όροι των θαλάσσιων μεταφορών
Στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες οι όροι που επιβάλλονται κατά τη διάρκεια μεταφοράς του επιβάτη είναι οι εξής:
Ο επιβάτης οφείλει να βρίσκεται τουλάχιστον μία ώρα πριν στον χώρο επιβίβασης του πλοίου. Αν δεν προλάβει τον απόπλου του πλοίου, ο επιβάτης δεν δικαιούται επιστροφής του ναύλου. Αν ο επιβάτης δεν θελήσει για οποιονδήποτε λόγο να πραγματοποιήσει το ταξίδι του, δικαιούται την επιστροφή του 50% του αντίτιμου του εισιτηρίου. Ο κάθε επιβάτης δικαιούται να μεταφέρει αποσκευές που δεν θα υπερβαίνουν σε συνολικό βάρος τα 50 κιλά. Για κάθε παράπονο που έχουν οι επιβάτες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού θα πρέπει να απευθύνονται στον πλοίαρχο ή στον ύπαρχο του πλοίου. Μετά το πέρας του ταξιδιού ο επιβάτης μπορεί να απευθυνθεί στις λιμενικές αρχές ή στην πλοιοκτήτρια εταιρεία. Η πλοιοκτήτρια εταιρεία δεν ευθύνεται για τυχόν καθυστέρηση του δρομολογίου ή στην αλλαγή της πορείας του, αν αυτό οφείλετε στις κακές καιρικές συνθήκες ή σε εντολή του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Κάτι τέτοιο είναι πιθανό να συμβεί αν το πλοίο βρίσκεται κοντά σε θαλάσσια περιοχή όπου έχει προκληθεί ναυάγιο.
Αν τώρα μεταφέρετε και το αυτοκίνητό σας, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μέσα στις υποχρεώσεις σας είναι να φορτώνετε και να εκφορτώνετε το αυτοκίνητό σας στο πλοίο ενώ παράλληλα θα πρέπει να μεριμνήσετε έτσι ώστε να πάρετε μαζί σας όλα τα προσωπικά αντικείμενα που θα χρειασθείτε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, γιατί μετά τον απόπλου απαγορεύεται η είσοδος των οδηγών στον χώρο του γκαράζ.
Βέβαια η κάθε ακτοπλοϊκή εταιρεία έχει τους δικούς της κανονισμούς και όσοι δεν γνωρίζουν το ναυτιλιακό δίκαιο τους πληροφορούμε ότι πάνω στο πλοίο ο λόγος του πλοιάρχου είναι νόμος απαράβατος και υπερισχύει όλων των διατάξεων που ισχύουν στη στεριά.
* Οι μετακινήσεις με τα τρένα
Αν τώρα επιχειρήσετε να ταξιδέψετε με τα τρένα του ΟΣΕ, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι με βάση τον κανονισμό του οργανισμού υπάρχουν μια σειρά από διατάξεις που καλύπτουν ακόμη και την πιο απίθανη περίπτωση, η οποία μπορεί να προκύψει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού με το τρένο. Ετσι απαγορεύετε στους ταξιδιώτες να προσέρχονται και να χρησιμοποιούν τις αίθουσες αναμονής για χρονικό διάστημα πέραν της μίας ώρας από την ώρα αναχώρησης της αμαξοστοιχίας.
Ο ΟΣΕ δικαιούται να αρνηθεί να δεχθεί στην αμαξοστοιχία άτομα τα οποία βρίσκονται υπό την επήρεια αλκοόλ. Επίσης αν κάποιος μεθύσει κατά τη διάρκεια της διαδρομής, τότε είναι αναφαίρετο δικαίωμα του ΟΣΕ να κατεβάσει τον επιβάτη στον επόμενο σταθμό και μάλιστα δεν του επιστρέφει το αντίτιμο του εισιτηρίου του και των αποσκευών του. Επίσης δεν δικαιούνται επιστροφής του αντιτίμου του εισιτηρίου όσοι εκδιώκονται από τις αμαξοστοιχίες είτε επειδή προκαλούσαν φασαρία είτε επειδή κατέβηκαν μόνοι τους λόγω ξαφνικής ασθένειας.
