Ο τζόγος on line σώζοι τον ΟΠΑΠ

Η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός του ΟΠΑΠ αποτελούν έναν από τους στρατηγικούς στόχους της κυβέρνησης. Τις τελευταίες εβδομάδες ο υφυπουργός Αθλητισμού κ. Φλωρίδης και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού κ. Κοσκινάς έχουν συναντηθεί πολλές φορές και έχουν συζητήσει και εξετάσει κρίσιμες ιδέες, με σημαντικότερες εκείνες της επεξεργασίας μιας επιχειρηματικής στρατηγικής, της επέκτασης στα Βαλκάνια, της διαφημιστικής επιχειρηματικής δράσης καθώς και της προσφοράς χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών. Αποτέλεσμα αυτών των συναντήσεων ήταν η εκπόνηση του νέου επιχειρηματικού σχεδίου του ΟΠΑΠ τα βασικά σημεία του οποίου παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα» και περιλαμβάνουν: την ανάπτυξη on line συστήματος διεξαγωγής των παιχνιδιών, την εξασφάλιση μονοπωλίου 20ετούς διάρκειας για τη διεξαγωγή των παιχνιδιών, την μετατροπή του σε ανώνυμη εταιρεία και τη διευρυνση της μετοχοποίησης του στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών τού προσφέρουν μοναδικά πλεονεκτήματα για τη διατήρηση της κυριαρχίας του. Σκοπεύει να εντάξει στο «χαρτοφυλάκιό» του νέα σύγχρονα τυχερά παιχνίδια και ­ γιατί όχι; ­ να επεκταθεί σε αγορές του εξωτερικού.

Η μετατροπή του ΟΠΑΠ σε ανώνυμη εταιρεία και η διάθεση μέρους των μετοχών του στο ευρύ κοινό δεν φαίνεται να είναι αρκετές για να δημιουργηθεί ένας νέος, σύγχρονος ΟΠΑΠ. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται ένα «πακέτο μέτρων» και πολιτικών που θα διατρέξουν την οργάνωση, τη διοίκηση, τη στελέχωση, την τεχνολογική του υποστήριξη, την εισαγωγή νέων παιχνιδιών και το μάρκετινγκ και τις πωλήσεις του. Σε αυτό το συμπέρασμα τουλάχιστον καταλήγει εκτενής έρευνα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών, η οποία επιχειρεί να διατυπώσει μια ολοκληρωμένη πρόταση εισήγησης στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού για τον ΟΠΑΠ ΑΕ. Προτού καταγράψουμε τις προτάσεις των ερευνητών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών για τον ΟΠΑΠ του «αύριο» έχει ενδιαφέρον να φωτογραφίσουμε τον ίδιο οργανισμό σήμερα.

Ο ΟΠΑΠ διεξάγει μια σειρά τυχερά παιχνίδια ­ το Προ-Πο, το Λόττο, το Πρότο, το Προπο-Γκολ, το Τζόκερ και το Στοίχημα ­ και διαχειρίζεται για λογαριασμό του κράτους τα χρήματα που συγκεντρώνει από αυτά, στηρίζοντας οικονομικά τον αθλητισμό της χώρας. Ο οργανισμός μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία το 1999 ενώ προσφάτως εισήγαγε τις μετοχές του προς διαπραγμάτευση στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. Σημαντική για την πορεία του οργανισμού είναι η υπογραφή 20ετούς συμβάσεως με το ελληνικό Δημόσιο, η οποία παραχωρεί στον ΟΠΑΠ το αποκλειστικό δικαίωμα διεξαγωγής των υφιστάμενων παιχνιδιών καθώς επίσης και μιας σειράς νέων, όπως το Μπίνγκο-Λόττο, το Κίνο, το «5 από 35», το Σούπερ 3 και το Σούπερ 4.

* Εξι δυσκολίες

Η λειτουργία όμως του σημαντικού αυτού οργανισμού εμφανίζει σημαντικές δυσκολίες σε ένα ολοένα και πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Μεταξύ αυτών είναι:

Πρώτον, δεν υπάρχει σαφές στρατηγικό πλαίσιο και επιχειρησιακό σχέδιο ανάπτυξης στη βάση ενός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος στόχων και απαιτούμενων οικονομικών πόρων.

Δεύτερον, ο κρατικός προστατευτισμός και η εξασφάλιση μονοπωλιακής δραστηριότητας δεν έχουν βοηθήσει τον οργανισμό να ενηλικιωθεί. Στην πραγματικότητα φαίνεται να λειτουργούν ως ανασταλτικοί παράγοντες για την ανάπτυξη ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων.

Τρίτον, η διοίκηση του οργανισμού δείχνει να πάσχει σε πολλές περιπτώσεις από τις συνήθεις ασθένειες των δημοσίων οργανισμών, από τους οποίους λείπει η ευελιξία. Δεν είναι περιστασιακό το φαινόμενο να συγκεντρώνονται οι προσπάθειες και οι πόροι σε μεμονωμένους στόχους, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σημαντικές αποκλίσεις σε άλλους.

Τέταρτον, το ανθρώπινο δυναμικό δεν είναι το καλύτερο ­ ποσοτικά και ποιοτικά ­, αφού εκτός των άλλων λείπουν αρκετά εξειδικευμένα στελέχη στο μάρκετινγκ, στις πωλήσεις και στην έρευνα και ανάπτυξη.

Πέμπτον, το δίκτυο πωλήσεων του ΟΠΑΠ έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης ώστε να μπορέσει να γίνει σύγχρονο και να εξυπηρετήσει πλήρως τις ανάγκες των πελατών.

Εκτον, ο τομέας που εμφανίζει τις πιο σημαντικές ελλείψεις είναι αυτός της μηχανογράφησης, τόσο όσον αφορά τις διοικητικές υπηρεσίες όσο και τις οικονομικές λειτουργίες του οργανισμού. Βεβαίως, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, το μηχανογραφικό κέντρο του ΟΠΑΠ «στην παρούσα φάση λειτουργεί σε πολύ ικανοποιητικά πλαίσια, υποστηρίζοντας την ασφαλή, αποδοτική και ευέλικτη διεξαγωγή όλων των ως τώρα προγραμματισμένων παιχνιδιών του οργανισμού». Παρ’ όλα αυτά θεωρείται ότι η αύξηση των απαιτήσεων σε χώρους αποθήκευσης των υπαρχόντων παιχνιδιών, σε συνδυασμό με τις αυξημένες απαιτήσεις σε υπολογιστική ισχύ και μνήμη των κεντρικών συστημάτων από την εισαγωγή του Στοιχήματος, θα δυσκολέψει την κατάσταση. «Οι επικείμενες αναβαθμίσεις υπαρχόντων παιχνιδιών» εκτιμούν οι ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών «καθώς και η εισαγωγή νέων παιχνιδιών δεν θα επιφέρουν αλλαγές μόνο στο πλήθος των παιχνιδιών που θα παίζονται ταυτόχρονα ­ κατά συνέπεια στο πλήθος των διακινούμενων και αποθηκευόμενων δεδομένων ­ αλλά και σε άλλες σημαντικές παραμέτρους, όπως πολύ μεγαλύτερη συχνότητα κληρώσεων, διαλογών και πληρωμών κερδών». Στη διαπίστωση αυτή στηρίζεται και η επιλογή για άμεσο εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος μηχανογραφικού συστήματος.

* Ανταγωνισμός

Στην πραγματικότητα όμως ο ΟΠΑΠ δεν έχει να ανταγωνιστεί μόνο τον εαυτό του ­ δηλαδή τις δικές του επιλογές για περισσότερα παιχνίδια. Στο εσωτερικό έχει να αντιμετωπίσει ανταγωνιστές όπως τα λαχεία, τα καζίνα, τον ιππόδρομο αλλά και κάθε είδους παράνομες δραστηριότητες. Την ίδια στιγμή όμως καλείται να κινηθεί σε ένα εξαιρετικά ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον, που γίνεται ακόμη πιο ανταγωνιστικό με τις νέες τεχνολογίες.

Ενδιαφέρουσα από αυτή την άποψη είναι η κατάσταση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών στην Ευρώπη. Τα δημοφιλέστερα παιχνίδια στις χώρες της Ευρώπης είναι τα Λόττο και Τζόκερ. Αρκετοί από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς οργανισμούς διεξάγουν παιχνίδια τύπου Προπό ενώ διαθέτουν και στιγμιαία λαχεία ­ τύπου Ξυστό, που προωθούν με διάφορες θεματικές ενότητες. Τουλάχιστον έξι ευρωπαϊκοί οργανισμοί διενεργούν το παιχνίδι Κίνο ενώ τουλάχιστον άλλοι τρεις διενεργούν το αθλητικό Στοίχημα. Επίσης τουλάχιστον τρεις οργανισμοί διενεργούν το ιπποδρομιακό στοίχημα.

Σχεδόν όλοι οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί έχουν τη δική τους παρουσία στο Internet, απ’ όπου ο επισκέπτης μπορεί να πληροφορηθεί για τον τρόπο συμμετοχής στα τυχερά παιχνίδια, για τα αποτελέσματα των κληρώσεων και των αγώνων και για στατιστικά και ιστορικά στοιχεία των παιχνιδιών. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι περισσότεροι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυχερών παιχνιδιών δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες τους να παίξουν παιχνίδια με on line επικοινωνίες. Σε ένα μικρό ποσοστό χωρών εφαρμόζονται μάλιστα τεχνολογικά προωθημένες λύσεις με τη χρήση wap αλλά και την ανάπτυξη portals για τη διεξαγωγή παιχνιδιών μέσω Internet και κινητών τηλεφώνων: αυτό «φωτογραφίζει» εκ των πραγμάτων το νέο διεθνές πλαίσιο λειτουργίας του ΟΠΑΠ.

Την τελευταία τριετία η χρήση του Internet για παιχνίδια τύπου λοταρίας έχει γίνει αρκετά έντονη στην Ευρώπη, σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Ιρλανδία, η Ισλανδία, η Δανία, η Γερμανία και η Ελβετία. Η πρώτη χώρα που εισήγαγε τα αριθμολαχεία της ­ μαζί με παιχνίδια στοιχήματος ­ στο Internet ήταν η Φινλανδία το 1997. Η χώρα αυτή διαθέτει μέσω Internet 12 παιχνίδια. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο Διαδίκτυο. Πολλοί ευρωπαϊκοί οργανισμοί αξιοποιούν πλέον το Internet για τα δικά τους τυχερά παιχνίδια ενώ οι τρόποι πληρωμής που ακολουθούνται είναι οι προπληρωμένες κάρτες, οι πιστωτικές κάρτες και οι bank transfers. Ενδεικτική της εξάπλωσης του Internet στον χώρο των τυχερών παιχνιδιών είναι η εκτίμηση ότι μόνο στη Φινλανδία το 20% του τζίρου των τυχερών παιχνιδιών πραγματοποιήθηκε στο Διαδίκτυο.

* Τα κινητά

Το «νέο φρούτο» στα τυχερά παιχνίδια ακούει στο όνομα wap ή αλλιώς «τυχερά παιχνίδια μέσω κινητού τηλεφώνου». Τέτοιου είδους δυνατότητες έχουν αρχίσει ήδη να προσφέρονται σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, με πρωταγωνίστρια και πάλι την αγορά της Φινλανδίας. Πιστεύεται ότι με την αναμενόμενη αύξηση του wap η ασύρματη ψηφιακή επικοινωνία θα αποτελέσει τον ισχυρότερο δυνατό «δεσμό» μεταξύ παιχνιδιών και παικτών, μεγιστοποιώντας με αυτόν τον τρόπο τις πωλήσεις τυχερών παιχνιδιών.

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες την ευθύνη διεξαγωγής των τυχερών παιχνιδιών έχουν κρατικοί οργανισμοί, ορισμένοι από τους οποίους έχουν ήδη μετοχοποιηθεί (όπως για παράδειγμα στη Γαλλία). Αλλού τη διενέργεια έχουν αναλάβει κοινοπραξίες ειδικευμένων εταιρειών τις οποίες επιβλέπουν κρατικές επιτροπές (όπως στη Βρετανία). Επίσης δραστηριοποιούνται και ιδιωτικές εταιρείες.


Πακέτο βραχυπρόθεσμων αλλαγών

Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ του ΟΠΑΠ συνδυάζεται με μια σειρά μέτρα τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών:

* Στα άμεσα μέτρα προτείνονται η εφαρμογή του ενιαίου λογιστικού σχεδίου, η προσαρμογή του στο ευρώ, καθώς επίσης και η κατάρτιση νέου εσωτερικού κανονισμού και οργανογράμματος. Στο θέμα της στελέχωσης προτείνεται η πρόσληψη 120 εξειδικευμένων στελεχών για την κάλυψη των διευθύνσεων μηχανογραφικών αναγκών. Σε επίπεδο τεχνολογίας προτείνονται δράσεις που αφορούν την τεχνολογική υποδομή (τεχνολογικές ανάγκες για νέα και αναμορφωμένα παιχνίδια, εκτίμηση δυνατοτήτων εξοπλισμού μηχανογραφικού κέντρου, Disaster center). Στον τομέα των επιχειρησιακών δράσεων προτείνεται η εισαγωγή παιχνιδιών ΣΜΟΠ και ιπποδρομιακού στοιχήματος ενώ σε επίπεδο μάρκετινγκ προτείνεται η δημιουργία νέας σύμβασης ΟΠΑΠ και πρακτορείων.

* Στα μακροπρόθεσμα μέτρα καταγράφονται με αναλυτικό τρόπο οι μακροπρόθεσμοι στόχοι, μεταξύ των οποίων είναι η σύγκλιση σε νέες οργανωτικές αρχές, η αναδιάρθρωση του οργανωτικού σχήματος του ΟΠΑΠ, η εκπαίδευση του προσωπικού, η δημιουργία νέων συστημάτων διαχείρισης πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, η καταγραφή των τεχνολογικών αναγκών για την εξυπηρέτηση του Κίνο και των «κυνοδρομιών», η απόκτηση σύγχρονου εξοπλισμού για αρχειοθέτηση, διακίνηση εγγράφων και αυτοματοποίηση επικοινωνιών, καθώς επίσης και η εκτεταμένη έρευνα για αξιοποίηση νέων τεχνολογιών στα τυχερά παιχνίδια στην Ελλάδα.

Στον τομέα του μάρκετινγκ προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της διαφήμισης, των δημοσίων σχέσεων, του δικτύου πωλήσεων και του συστήματος διανομής. Τέλος προτείνονται αντίστοιχα μέτρα στον τομέα των υπηρεσιών.