Πενήντα τουλάχιστον εκκλησιαστικά σκάνδαλα και εμπλοκές κληρικών σε εγκληματικές ενέργειες ή και σε μεθοδευμένες μαζικές εξαπατήσεις των πιστών έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια. Ετσι, το σημαντικό έργο δεκάδων ιεραρχών, η αφοσίωση της πλειονότητας των κληρικών στο ποίμνιό τους, πολλές φορές φθάνει να «θολώνει» από τις παράνομες ενέργειες άλλων ανθρώπων της Εκκλησίας με ωφελιμιστική λογική και τελικά σκοπό την εξυπηρέτηση προσωπικών σκοπιμοτήτων.

Η εμπλοκή ανώτερων κληρικών στη μαφία της Κρήτης, με τις παράνομες πωλήσεις ιερών ακινήτων-φιλέτων ή τη συμμετοχή σε κυκλώματα εκβιασμών (όπου αναμένεται να αναδειχθούν και άλλες παράνομες αγοραπωλησίες με συμμετοχή και άλλων ιερωμένων), όπως και η πολυετής δράση του ηγουμένου της Ιεράς Μονής Μεγάλου Σπηλαίου με την αρπαγή και εκποίηση ιερών εικόνων είναι μόνο ένα μικρό, πρόσφατο δείγμα των υποθέσεων «θρησκευτικής διαφθοράς» που έχουν αποκαλύψει οι Αρχές.

Μάλιστα, τα ζητήματα έκνομων ενεργειών ανθρώπων της Εκκλησίας φαίνεται ότι βρίσκονται τελικά διαρκώς στο προσκήνιο, από τα παλαιότερα σκάνδαλα στις Μονές Κυθήρων, Πάτμου και στη Μητρόπολη Πρέβεζας μέχρι τα πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα, στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και δεκάδες ετησίως παρανομίες σε βάρος μεμονωμένων ιερέων (για ενδοοικογενειακή βία, μαστροπεία, σεξουαλική παρενόχληση, απάτη).

Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί δείχνουν ότι ορισμένοι από τους 10.000 κληρικούς της χώρας μας ολοένα και πιο συχνά προχωρούν σε «κοσμικές» παρανομίες, σε κατάχρηση εξουσίας, σε σχέσεις διαπλοκής, σε παραβίαση θρησκευτικών κανόνων. Εκμεταλλευόμενοι έτσι την τεράστια εκκλησιαστική περιουσία (μόνο η Αρχιεπισκοπή Αθηνών έχει στην ιδιοκτησία της 13.300 ακίνητα), τις δωρεές, τον σεβασμό και την καλοπιστία των πολιτών. Και ταυτόχρονα αρπάζοντας την ευκαιρία να επωφεληθούν σε προσωπικό επίπεδο λόγω της έλλειψης ουσιαστικών κεντρικών ελέγχων αλλά και της «στεγανότητας» του ιδιόμορφου μικρόκοσμου πολλών εκκλησιαστικών δομών.

Στη Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου της Πάτμου

Ενδεικτική και με εξαιρετικές ομοιότητες με εκείνη των Χανίων (αναμένεται να υπάρξουν διώξεις σε άλλα 15 άτομα, ανάμεσα στα οποία εκκλησιαστικοί παράγοντες, δικαστικοί λειτουργοί, αστυνομικοί κ.ά.) είναι η υπόθεση που είχε απασχολήσει τις δικαστικές αρχές τους πρώτους μήνες του 2000, με τις αγοραπωλησίες ακινήτων τεράστιας αξίας της Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο.

Στην υπόθεση αυτή εμπλέκονταν, εκτός από τους κληρικούς, πρώην στρατιωτικοί, επιχειρηματίες και άλλοι. Τελικά ένας ανώτερος κληρικός είχε προφυλακιστεί με τις κατηγορίες της υπεξαίρεσης, απάτης, ηθικής αυτουργίας σε απάτη ιδιαιτέρως μεγάλης αξίας κατά συρροή και απιστία. Δέκα χρόνια αργότερα, στην ίδια περιοχή, είχαν ανακαλυφθεί μεγάλα χρηματικά ποσά σε λογαριασμούς πρώην μοναχών, χωρίς όμως να προκύψει συσχετισμός με το εν λόγω μοναστήρι.

Την περίοδο 2005-2010 είχε ανακαλυφθεί, σε δύο περιπτώσεις, η εμπλοκή ανώτερων κληρικών σε παραδικαστικά κυκλώματα. Σε αυτά, προσέγγιζαν δικαστικούς λειτουργούς (λόγω και της στενής σχέσης με την Εκκλησία), στους οποίους ανέφεραν ψευδώς ότι μεταφέρουν παρακλήσεις σημαντικών εκκλησιαστικών παραγόντων της Αρχιεπισκοπής για ευνοϊκή μεταχείριση κατηγορουμένων. Την ίδια στιγμή όμως ουσιαστικά λειτουργούσαν ιδιωτικά, πουλώντας σχετικές «διαμεσολαβήσεις», ορισμένες φορές σε συνεννόηση και με νομικούς.

Επίσης, το 2005 είχε ανακαλυφθεί κύκλωμα μαστροπείας σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με πρωταγωνιστή 42χρονο ιερέα. Εκείνη την περίοδο είχε ακόμα αποκαλυφθεί ότι ιερέας από τη Στερεά Ελλάδα συνεργαζόταν με στελέχη της ΕΥΠ για να εκμεταλλευτούν κονδύλια των μυστικών υπηρεσιών. Το ίδιο χρονικό διάστημα μάλιστα είχε αναδειχθεί και ο πόλεμος ιεραρχών για τα παγκάρια των νεκροταφείων.

Από την παρακολούθηση των στοιχείων προέκυπτε ότι τα συνολικά έσοδα από τα παγκάρια των εκκλησιών έφθαναν τα 30 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο και τα ανεπίσημα έσοδα από γάμους, κηδείες, αγιασμούς κ.λπ. ανέρχονταν σε 50 εκατ. ευρώ, ενώ τεράστιο είναι το εμπόριο με τα προσκυνήματα, τα κομποσκοίνια, την περιφορά ιερών εικόνων, με τα «κομμάτια του Τίμιου Ξύλου» και τα «ιερά λείψανα», όπως αναδεικνύεται και από τους τωρινούς διαλόγους για το κρητικό κύκλωμα.

Δωρεές-«μαϊμού» με στόχο φοροαπαλλαγές

Είναι ενδεικτικό ακόμα ότι μόνο το 2012 υπήρξαν τουλάχιστον επτά εκκλησιαστικά σκάνδαλα. Εκείνη τη χρονιά σχηματίστηκε δικογραφία για 45 άτομα (ανάμεσά τους και ιερείς) για δωρεές-«μαϊμού» προς εκκλησίες σε πόλη της Θεσσαλίας με σκοπό να έχουν φοροαπαλλαγές. Λίγους μήνες νωρίτερα είχαν εντοπιστεί στη Λάρισα δύο ιερείς που εμπλέκονταν μαζί με δύο ιδιώτες σε κύκλωμα τοκογλυφίας.

Το ίδιο χρονικό διάστημα ασκήθηκε δίωξη σε βάρος κληρικών και λαϊκών που σχετίζονταν με μοναστήρι στον Νομό Θεσσαλονίκης για απάτη και υπεξαίρεση κατ’ εξακολούθηση (ύψους 11,5 εκατ. ευρώ) εις βάρος της ιεράς μονής, καθώς επίσης και για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές ενέργειες.

Οι κληρικοί που εμπλέκονταν στην υπόθεση φέρονταν να προσεγγίζουν τους πιστούς που εκκλησιάζονταν στο ησυχαστήριο και να τους πείθουν να αγοράσουν αγροτεμάχια με τη λήψη δανείων στο όνομά τους. Ωστόσο, στην πορεία η δίωξή τους για την υπόθεση σταμάτησε.

Την ίδια περίοδο, σε λογαριασμό κληρικού, ο οποίος είχε σημαντικό ρόλο στην οικονομική διαχείριση μητρόπολης της Αττικής, βρέθηκαν 3 εκατ. ευρώ έπειτα από έλεγχο του ΣΔΟΕ. Για τον εν λόγω κληρικό είχε υπάρξει σειρά καταγγελιών, τις οποίες ο ίδιος αργότερα είχε χαρακτηρίσει ανυπόστατες. Στην πορεία της υπόθεσης ανακαλύφθηκαν πολλά εκατομμύρια ευρώ και στον λογαριασμό του μητροπολίτη της ίδιας περιοχής, που είχε ελεγχθεί για παρανομίες και το 2005.

Ακόμα, εκείνη την περίοδο το ΣΔΟΕ είχε προχωρήσει σε ελέγχους 10 μητροπολιτών, κυρίως στην περιοχή της Αττικής, με τους ίδιους ή συγγενικά τους πρόσωπα να κατέχουν πολυτελή ακίνητα. Σύμφωνα με καταγγελίες σε δικαστικές αρχές, πολλές ενορίες δέχονταν ασφυκτικές πιέσεις από συνεργάτες μητροπολίτη για να στέλνουν στις υπηρεσίες του όλο και περισσότερα χρήματα. Σύμφωνα με τις ίδιες κατηγορίες, συγκεντρώνονταν δεκάδες χιλιάδες ευρώ κάθε μήνα, αφορολόγητα εισοδήματα χωρίς αποδείξεις. Επίσης, την περίοδο 2007-2017 τις δικαστικές αρχές αλλά και τον πολιτικό κόσμο απασχόλησε η υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου που αφορούσε ανταλλαγές ακινήτων και εκτάσεων μεταξύ Δημοσίου και της ανωτέρω μονής. Τελικώς, οι 14 εμπλεκόμενοι αθωώθηκαν.

Και παρεμβάσεις σε δικαστικούς

Το 2017 το ΣΔΟΕ είχε σχηματίσει δικογραφία σε βάρος ιδιωτών και κληρικών που «πουλούσαν» παρεμβάσεις σε δικαστικούς λειτουργούς, φρόντιζαν για την πρόωρη αποφυλάκιση ατόμων, ενώ φέρεται να είχαν συμμετοχή σε σοβαρές φορολογικές και τελωνειακές παραβάσεις που αφορούν τη διαχείριση χρυσών ταμάτων από γνωστό προσκυνηματικό χώρο της Νότιας Ελλάδας. Τον Σεπτέμβριο του 2022 υπήρξε πόρισμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ύστερα από τρία χρόνια ερευνών, με το οποίο κατηγορήθηκε ιερέας εκκλησίας που λειτουργούσε σε περιοχή του κέντρου της Αθήνας για αγυρτεία, απείθεια και απιστία.

Τον Μάρτιο του 2024, μια εντυπωσιακή υπόθεση που θυμίζει εκείνη των Χανίων αποκαλύφθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου κύκλωμα με πρωταγωνιστές δύο ιερείς εμπλεκόταν σε εγκληματική οργάνωση η οποία είχε εξαπατήσει δεκάδες ανυποψίαστους ανθρώπους, αρπάζοντάς τους περισσότερα από 1,3 εκατ. ευρώ, με πλαστές επιστολές από κρατικές υπηρεσίες. Σημειώνεται ότι και στην τωρινή υπόθεση της Κρήτης κατεγράφησαν μεθοδεύσεις ατόμων με ποινική δραστηριότητα για την προώθηση κληρικών σε σημαντικές θέσεις προκειμένου να εκμεταλλευθούν και άλλα ακίνητα της Εκκλησίας.

Πέρυσι, επίσης, αποκαλύφθηκε σκάνδαλο στην Καθολική Εκκλησία της Ελλάδας με δύο ιερείς από τη Σύρο και την Κρήτη να εμπλέκονται στην υπόθεση, στην οποία φέρεται να διακινήθηκε παρανόμως το ποσό των 3 εκατ. ευρώ, το οποίο κατέληξε σε ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων κυρίως στην Πάτρα. Τέλος, πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι ιερείς φαίνεται να συνεργάζονταν με κτήματα γαμήλιων εκδηλώσεων κ.λπ. λαμβάνοντας μεγάλα χρηματικά ποσά για να τελέσουν εκεί μυστήρια.