Ο 70χρονος Μανώλης Συλλιγνάκης, συνταξιούχος σήμερα της ΔΕΗ, μετακόμισε στη Σητεία της Κρήτης το 1985 και μάλιστα λίγο πριν από την περίοδο των Χριστουγέννων. Στην πρώτη του εικόνα από την πόλη κατάλαβε ότι κάτι λείπει. Δεν υπήρχε καθόλου χριστουγεννιάτικος στολισμός. Πουθενά. Ούτε ένα φωτάκι σε ένα παρτέρι ή ένα κτίριο φωταγωγημένο.

«Ούτε ένα φωτάκι… Παναγία μου, πού ήρθα;» σκέφτηκε απογοητευμένος από την έλλειψη γιορτινής ατμόσφαιρας. Αντί να ενδώσει στην απογοήτευση, ωστόσο, αποφάσισε να φέρει ο ίδιος το πνεύμα των εορτών.

Ζήτησε από τη σύζυγό του να του ράψει μια κόκκινη στολή, με τον ίδιο να φτιάχνει τη χαρακτηριστική άσπρη γενειάδα και εκείνα τα Χριστούγεννα βγήκε στους δρόμους ντυμένος Αγιος Βασίλης με έναν σάκο γεμάτο γλυκίσματα. Γύρισε την πλατεία και τα σοκάκια μοιράζοντας σοκολάτες και καραμέλες στα παιδιά, η λάμψη στα μάτια τους ήταν η ανταμοιβή του.

Την επόμενη χρονιά έφερε τον Αγιο Βασίλη από τη θάλασσα. Ντυμένος με την κόκκινη στολή και επιβαίνοντας σε ένα καΐκι, εμφανίστηκε στο λιμάνι της Σητείας σκορπίζοντας ενθουσιασμό και καθιερώνοντας ένα νέο τοπικό έθιμο.

Επί 40 χρόνια ο Μανώλης Συλλιγνάκης, ο «Αγιος Βασίλης της Σητείας», συγκέντρωνε τρόφιμα και τα μοίραζε διακριτικά σε φτωχές οικογένειες

Με τα χρόνια, ο «Αγιος Βασίλης της Σητείας» επεξέτεινε την προσφορά του. Συγκέντρωνε τρόφιμα και τα μοίραζε διακριτικά σε φτωχές οικογένειες. Επισκεπτόταν νοσοκομεία σε όλη την Ανατολική Κρήτη, από τη Σητεία ως το Ηράκλειο, μοιράζοντας κουραμπιέδες, μελομακάρονα και ένα λουλούδι στους ασθενείς για να χαρίσει λίγο χαμόγελο.

Σε μια τέτοια επίσκεψη χάρισε ένα μικρό λουλούδι σε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Αργότερα είδε πως εκείνη το είχε φυλάξει σε ένα ποτήρι δίπλα στο κρεβάτι της, κάτι που τον συγκίνησε βαθιά.

Η γενειάδα του μέχρι σήμερα είναι η ίδια. Την περιποιείται βέβαια πολύ προσεκτικά. Πέρυσι έκλεισε τέσσερις δεκαετίες στο «επάγγελμα» του Αϊ-Βασίλη. Και δεν είναι φυσικά ο μόνος. Είναι όμως μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ανθρώπων που αποδεικνύουν ότι πίσω από τον θρύλο, πίσω από τη στολή και το χαρακτηριστικό «χο χο χο» κρύβονται κάποιοι ξεχωριστοί χαρακτήρες. Για αυτούς, ο ρόλος του Αγιου Βασίλη δεν είναι απλώς ένα παραμύθι, αλλά ένα ξεχωριστό επάγγελμα ή, καλύτερα, ένα κάλεσμα καρδιάς.

Σε πολλές χώρες, μάλιστα, η ενσάρκωση του Αγιου Βασίλη θεωρείται πολύ σοβαρή υπόθεση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες λειτουργούν σχολές για υποψήφιους Santa Claus, που έχουν το παρατσούκλι «Χάρβαρντ του Αγιου Βασίλη», ενώ στη Λαπωνία της Φινλανδίας υπάρχει ένα ολόκληρο χωριό αφιερωμένο στον Αγιο Βασίλη που υποδέχεται επισκέπτες όλον τον χρόνο.

Στην Ελλάδα, ο Μανώλης Συλλιγνάκης και ο «συνάδελφός» του Σάκης Ξανθόπουλος φορούν κάθε χρόνο την κόκκινη στολή τους και γίνονται ένα με τους μύθους των Χριστουγέννων. Πώς αισθάνονται φέτος; Οι ίδιοι εξηγούν στο «Βήμα» ότι Αγιος Βασίλης σημαίνει πολύ περισσότερα από μια εποχική εργασία: είναι ένα ταξίδι προσφοράς, αγάπης και προσωπικής μεταμόρφωσης.

Στα σχολεία

Για τον κ. Συλλιγνάκη, ο ρόλος του Αγιου Βασίλη είναι πρωτίστως πράξη αγάπης. «Ο Αγιος Βασίλης δεν είναι μόνο να μοιράζει δώρα, είναι να μοιράζεις αγάπη σε όλους» λέει χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό, όταν εμφανίζεται στα σχολεία, φροντίζει να περνά μηνύματα στα παιδιά: να μη μαλώνουν μεταξύ τους, να αγαπούν την οικογένεια και τους φίλους, να βοηθούν όποιον έχει ανάγκη. Με παιχνιδιάρικο ύφος, τους ζητεί να αφήσουν λίγα γλυκά και ένα ποτήρι γάλα την Πρωτοχρονιά «για να πάρω δυνάμεις», ενώ υπόσχεται πως δεν θα ξεχάσει κανένα παιδί.

Ετσι, μέσα από το παραμύθι καταφέρνει να διδάσκει αξίες χωρίς να χάνεται η μαγεία. Οι προσπάθειές του άφησαν τελικά ανεξίτηλο αποτύπωμα στην τοπική κοινωνία. Τα παιδιά που τον περίμεναν με λαχτάρα τότε μεγάλωσαν, μα θυμούνται ακόμα τον «αληθινό Αγιο Βασίλη» της παιδικής τους ηλικίας και πολλά έγιναν πλέον γονείς που διηγούνται στα δικά τους παιδιά τις ιστορίες αυτές.

Ο ίδιος δεν ξεχνά τη χαρά που ένιωσε παιδί όταν βρήκε ένα ανέλπιστο δώρο από τον Αϊ-Βασίλη: «Πού χριστουγεννιάτικο δέντρο, πού στολίδια εκείνη την εποχή; Μου έλεγε η θεία μου ιστορίες για τον Αγιο Βασίλη. Και σηκώνομαι ένα πρωί και τι να δω, μια κούτα στολισμένη και μέσα είχε μια μοτοσικλέτα. Είχα μεγάλη χαρά», ένα συναίσθημα που έγινε η έμπνευσή του για όσα κάνει. «Θα το κάνω όσο μπορώ να περπατάω» ξεκαθαρίζει.

Σε μια άλλη γωνιά της χώρας, ο 63χρονος Σάκης Ξανθόπουλος εδώ και δεκαπέντε χρόνια φορά τη στολή του Αγιου Βασίλη σε εορταστικές εκδηλώσεις και χριστουγεννιάτικα θεματικά πάρκα από τη Βόρεια Ελλάδα ως την Αθήνα. «Τα Χριστούγεννα τα έχω μέσα στην καρδιά μου» λέει με ενθουσιασμό, εξηγώντας ότι θέλησε να μοιραστεί τη χαρά που νιώθει ο ίδιος. Κάθε φορά που αντικρίζει τη λάμψη στα μάτια των παιδιών αισθάνεται πως βιώνει κάτι μοναδικό. Πλέον η εμφάνισή του, ακόμα και τα πραγματικά του γένια, θυμίζουν την εικόνα που έχουμε συνηθίσει να αποδίδουμε στον Αγιο Βασίλη.

Κάτι σαν σούπερ ήρωας

Ο κ. Ξανθόπουλος συνεργάζεται με ομάδα διοργάνωσης εκδηλώσεων και κάθε χρόνο βρίσκεται σε διαφορετική πόλη για κάποια χριστουγεννιάτικη γιορτή. Για εκείνον, ο Αγιος Βασίλης είναι κάτι σαν σούπερ ήρωας. Οταν φορά τη στολή, προσπαθεί να τον ενσαρκώσει όπως τον φανταζόταν μικρός: καλοσυνάτο, με χιούμορ και απεριόριστη δοτικότητα. Δεν ακολουθεί κάποιο σενάριο στις εμφανίσεις του, αλλά προτιμάει τον αυθορμητισμό και την ειλικρινή επαφή.

Απο πέρυσι, δε, στο πλευρό του είχε και τη γυναίκα του ως «κυρία Βασιλική». Στο τέλος κάθε συνάντησης, μάλιστα, διαβεβαιώνει κάθε παιδί πως δεν θα λείψει από κανένα σπίτι τις ημέρες των εορτών, βγάζει αναμνηστικές φωτογραφίες και ανταλλάσσει ζεστές ευχές και αγκαλιές.

Αν και ο ρόλος του Αγιου Βασίλη είναι για τον Σάκη μια εποχική απασχόληση, εκείνος δεν τον βλέπει έτσι. «Δεν το αντιμετωπίζω σαν δουλειά, για εμένα είναι ανάγκη» λέει. «Από τη στιγμή που φοράω αυτά τα ρούχα, σταματάω να σκέφτομαι όπως ένας απλός πολίτης. Είναι για εμένα μια όαση ευτυχίας αυτές τις μέρες». Προσθέτει ότι η επαφή με τα παιδιά και την αγνότητα του ενθουσιασμού τους του δίνει τεράστια χαρά και ενέργεια.