«Κάνω ότι κοιμάμαι, αλλά τα αφτιά μου είναι τεντωμένα. Προσπαθώ να ακούσω το τρίξιμο του ντουλαπιού όταν θα το ανοίξει για να πάρει το ποτήρι από το ράφι. Κάνω ότι κοιμάμαι, αλλά προσπαθώ να ακούσω το άνοιγμα από το τενεκεδάκι της μπίρας. Κάνω ότι κοιμάμαι, για να μην τον ακούσω όταν θα γυρίσει στο σπίτι μεθυσμένος. Κάνω ότι κοιμάμαι για να μη μαλώσουμε και μας ακούσουν τα παιδιά. Κάνω ότι κοιμάμαι αλλά πρέπει να ξυπνήσω!».
Ετσι περιγράφει η Αφροδίτη (το όνομά της και τα υπόλοιπα ονόματα που αναφέρονται στο κείμενο δεν είναι τα πραγματικά) τη ζωή της δίπλα στον αλκοολικό σύντροφό της. «Ακριβά ποτά στον νεροχύτη και ψέματα… Ψέματα που φέρνουν κι άλλα ψέματα, για να καλύψουν τα πρώτα ψέματα, και τελικά ψέματα στον ίδιο σου τον εαυτό».
Είναι Κυριακή πρωί. Εχει ήλιο. Η άνοιξη έχει μπει για τα καλά και οι περισσότεροι κατευθύνονται προς τα νότια για να απολαύσουν τη θάλασσα. Στο Κάτω Χαλάνδρι όμως μια ομάδα συγγενών και φίλων αλκοολικών έχει την καθιερωμένη συνάντησή της. Είναι μία από τις 15 ομάδες Αλ-Ανών (12 με φυσική παρουσία και 3 διαδικτυακές) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Συμμετέχουν σύζυγοι, μητέρες, σύντροφοι, συγγενείς και φίλοι αλκοολικών που προσπαθούν να βοηθήσουν τον άνθρωπό τους – ή μήπως τον εαυτό τους;
Τα μηνύματα και τα βήματα
Η ομάδα είναι μεικτή, παρόλο που η πλειονότητα είναι γυναίκες. Ανθρωποι διαφορετικοί μεταξύ τους, διαφορετικών ηλικιών, επαγγελμάτων, διαφορετικού κοινωνικού υπόβαθρου που τους ενώνει κάτι δυνατό και σε αυτό το μικρό δωματιάκι στο Κάτω Χαλάνδρι είναι όλοι ίσοι. Καθένας έχει μια διαφορετική ιστορία, κι όμως, όταν ακούει ο ένας τον άλλον είναι σαν να ακούει τον εαυτό του.
Στον τοίχο, αναρτημένα μηνύματα που δίνουν δύναμη και κουράγιο: «Θα γνωρίσουμε μία καινούρια ελευθερία και μία καινούρια ευτυχία».
Η ομάδα ξεκινάει με την «Προσευχή της Γαλήνης». Μοιράζονται τα λόγια της προσευχής και νιώθουν κάθε λέξη: «Θεέ μου, δώσε μου τη γαλήνη να δέχομαι τα πράγματα που δεν μπορώ να αλλάξω, το κουράγιο να αλλάζω αυτά που μπορώ και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά».
Μετά κρατούν ενός λεπτού σιγή πριν διαβάσουν «Τα δώδεκα βήματα»:
- «Παραδεχθήκαμε ότι ήμασταν ανίσχυροι στο αλκοόλ – ότι η ζωή είχε ξεφύγει από τον έλεγχό μας».
- «Πήραμε την απόφαση να παραδώσουμε τη θέλησή μας και τη ζωή μας στη φροντίδα του Θεού, όπως ο καθένας τον καταλαβαίνει».
Αυτά είναι 2 από τα 12 βήματα. Συχνά κατά τη διάρκεια της συνάντησης αναφέρονται στη «δύναμη του Θεού». Ωστόσο, όπως διευκρινίζουν, «δεν πρόκειται για θρησκευτική οργάνωση ούτε για κάποια αίρεση. Πρόκειται για τον Θεό όπως τον αντιλαμβάνεται ο καθένας».
«Είμαι σίγουρη ότι κάποτε θα καταλάβει»
Ανακοινώνεται το θέμα της συνάντησης: «Ο αλκοολισμός ως ασθένεια» και τα μέλη της ομάδας ξεκινούν τα «μοιράσματα», όπως τα αποκαλούν μεταξύ τους, μοιράζονται δηλαδή τις ιστορίες και τους προβληματισμούς τους.
Ξεκινά η Αναστασία: «Ηταν ο πιο καλός σύντροφος του κόσμου. Επικοινωνούσαμε με τα μάτια. Δεν χρειάζονταν λόγια. Ηταν τέλειος. Τρυφερός, ευγενικός, εργατικός. Είχε μόνο ένα μικρό ελάττωμα, έπινε λίγο παραπάνω» λέει η Αναστασία. Μόνο που το μικρό ελάττωμα αποδείχθηκε τελικά μια μεγάλη ανίατη ασθένεια. «Ανίατη γιατί ο αλκοολισμός δεν θεραπεύεται ποτέ. Είσαι πάντα αλκοολικός, ακόμα κι όταν είσαι σε αποχή» συμπληρώνει.
Οι ιστορίες είναι σαν να συνδέονται μεταξύ τους. Σαν να πιάνει το νήμα η μία από εκεί που το άφησε η άλλη και να συνεχίζει τη διήγηση, όπως τώρα η Δώρα που είναι στην ομάδα εξαιτίας του γιου της. Είναι ένα νεαρό παιδί, ένας αλκοολικός σε αποχή που κάνει μια καινούργια αρχή.«Νιώθω ευγνωμοσύνη που εξαιτίας του γιου μου βρέθηκα σε αυτή την ομάδα και σας γνώρισα. Δεν μου ήταν εύκολο να έρθω. Σήμερα ο γιος μου παίζει μπάλα. Μου ζήτησε να πάω να τον δω και του είπα όχι. «Σοβαρά, ρε μαμά; Δεν θα έρθεις; Είναι ο τελευταίος αγώνας της σεζόν!». Δεν ξέρω πώς βρήκα τη δύναμη να του πω όχι. Ισως να στενοχωρήθηκε λίγο. Αλλά ήθελα να είμαι εδώ γιατί διορθώνοντας τον εαυτό μου, βοηθάω εκείνον, και ίσως τώρα να μην το καταλαβαίνει, αλλά είμαι σίγουρη πως κάποια στιγμή θα το καταλάβει».
Αλκοολικός πατέρας, αλκοολικός σύντροφος
Μια διαφορετική διάσταση δίνει η Ελένη: «Λένε συνήθως ότι ένα παιδί που μεγαλώνει με έναν αλκοολικό πατέρα έχει αυξημένες πιθανότητες να συναντήσει έναν αλκοολικό σύντροφο. Ισως να πάσχουμε από το σύνδρομο του μάρτυρα. Εμείς, οι δυνατοί που όλους μπορούμε να τους σώσουμε. Ηρθα εδώ για τον σύντροφό μου, αλλά ανακάλυψα ότι ήρθα για τον πατέρα μου. Το είχα θάψει βαθιά μέσα μου. Ζούσα στην άρνηση. Ακούγοντας όμως όλες εσάς, είναι σαν να ακούω τον εαυτό μου. Μέχρι να ‘ρθω στην ομάδα ζούσα μέσα στον φόβο και τον θυμό. Ολες μου οι σχέσεις ήταν δυσλειτουργικές. Σήμερα για πρώτη φορά νιώθω ότι είμαι ο εαυτός μου».
Και ακολουθεί η Ισμήνη: «Ο άντρας μου είναι αλκοολικός σε αποχή. Ο γιος μου έχει τις δικές του εξαρτήσεις. Γνώρισα τον σύζυγό μου στα 16. Τρία χρόνια μετά, κάναμε το πρώτο μας παιδί. Μπήκα σε έναν γάμο χωρίς να ξέρω να φροντίζω τον εαυτό μου. Το αλκοόλ ήταν πάντα στο σπίτι μας. Είπα αν κάνουμε ένα ακόμα παιδί, δεν μπορεί, θα αλλάξει. Αλλά δεν άλλαξε. Τον κάλυπτα, τον κατηγορούσα, τον έβριζα. Μέχρι που αποφάσισα να φύγω από το σπίτι. Του είπα «εγώ δεν μπορώ να ζήσω με το αλκοόλ, εσύ όμως μπορείς να συνεχίσεις να πίνεις». Διαχώρισα τον υπέροχο εαυτό του από την ασθένειά του και έφυγα από το σπίτι. Ετσι ξεκίνησε η δική μας νέα αρχή».
Τα μαθήματα και η «ευγνωμοσύνη»
«Μην ελέγχεις τον αλκοολικό», «Μην έχεις αυτολύπηση», «Μη γυρνάς στο παρελθόν» είναι μερικά από τα πολύτιμα μαθήματα που τους έχουν γίνει βίωμα όσο παρακολουθούν την ομάδα, και ίσως γι’ αυτό κάθε μοίρασμα ολοκληρώνεται με τη λέξη «ευγνωμοσύνη».
Και το πιο σημαντικό μάθημα είναι ότι δεν θα μπεις σε μια ομάδα και όλα θα λυθούν μαγικά. Θέλει κόπο και αγώνα, ο αγώνας αυτός έχει πισωγυρίσματα και υποτροπές, πολλές υποτροπές από τον αλκοολικό. Απαιτείται δύναμη και πίστη. Πίστη σε ό,τι πιστεύει κανείς αλλά πάνω απ’ όλα πίστη στον εαυτό του.
Οι αριθμοί
1979
Ηταν η χρονιά που λειτούργησε στην Ελλάδα η πρώτη ομάδα Αλ-Ανών.
90 χρόνια
παρουσίας μετρούν οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί, η παλαιότερη και μεγαλύτερη οργάνωση απεξάρτησης, παρακλάδι της οποίας είναι η Αλ-Ανών.
Συγγενείς και φίλοι αλκοολικών μπορούν να ζητήσουν πληροφορίες στο τηλέφωνο 6971-584.909 και στην ηλεκτρονική ταχυδρομική διεύθυνση alanongreece.gr@gmail.com