Η Τεχνολογική Επανάσταση της Αφρικής είναι εδώ

Υπάρχουν εφαρμογές για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε βοοειδή, για την αποστολή δεμάτων, για την καταγραφή εστιών έντασης και αναταραχής. Οι οφθαλμίατροι μπορούν να πραγματοποιήσουν ένα τεστ όρασης μέσω του κινητού τους τηλεφώνου, ενώ σύντομα θα είναι δυνατή και η αποστολή φαρμάκων ή και αίματος με drones. Η πρόσβαση στο Facebook παρέχεται δωρεάν και η διαδικτυακή τραπεζική ανοίγει τον δρόμο προς τη δημιουργία κοινοτήτων όπου δεν θα υπάρχουν μετρητά. Και από την Ακρα, πρωτεύουσα της Γκάνας, στα δυτικά, ως το Κιγκάλι, πρωτεύουσα της Ρουάντας, στα ανατολικά, οι εργαζόμενοι σε «τεχνολογικά κέντρα» καταστρώνουν επιχειρηματικά πλάνα για την ίδρυση νεοφυών (start-up) εταιρειών.

Είναι αυτές οι ιλιγγιώδεις, αν όχι απατηλές, υποσχέσεις της «τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης» της Αφρικής, η οποία δείχνει έτοιμη για να πραγματοποιήσει ένα τεράστιο βήμα προς τον ψηφιακό κόσμο. Κάποιοι κάνουν λόγο για την αναγέννηση μιας περιθωριοποιημένης ηπείρου. Υπάρχουν όμως και αρκετοί που επισημαίνουν ότι πολλά από τα προσδοκώμενα δύσκολα θα πραγματοποιηθούν. Αλλά η τεχνολογική επανάσταση της Αφρικής αποτελεί γεγονός.

Ως το 2020 στη Μαύρη Ηπειρο θα υπάρχουν περισσότερα από 700 εκατ. smartphones, εκτίμηση η οποία δεν προκαλεί έκπληξη αν αναλογιστεί κανείς ότι μόνο στη Νιγηρία των περισσότερων από 170 εκατ. κατοίκων πωλούνται 16 κινητά τηλέφωνα το λεπτό και ότι κατά τη διάρκεια της επόμενης πενταετίας η μεταφορά δεδομένων μέσω κινητών συσκευών θα δεκαπενταπλασιαστεί. Η διείσδυση του Διαδικτύου αυξάνεται ταχύτερα από οπουδήποτε αλλού, το 20% της ηπείρου έχει ήδη πρόσβαση σε κινητή ευρυζωνική σύνδεση, ποσοστό που αναμένεται να τριπλασιαστεί ως το τέλος της δεκαετίας, ενώ εκτιμάται πως ως τότε η βιομηχανία κινητών επικοινωνιών θα παράγει το 8% του αφρικανικού ΑΕΠ, ήτοι διπλάσιο από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο.

Εκατομμύρια Αφρικανοί απλώς προσπέρασαν τις παραδοσιακές βασικές υποδομές, τις επίγειες γραμμές, για παράδειγμα, και τα υποκαταστήματα τραπεζών, περνώντας κατευθείαν στην κινητή τηλεφωνία και στην ηλεκτρονική τραπεζική, γεγονός που καθιστά πολλούς αισιόδοξους όσον αφορά το ενδεχόμενο να προσφέρει η τεχνολογία στην Αφρική τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει μερικά από τα πολλά μεγάλα άλματα –όσον αφορά το επειχειρείν, τις υπηρεσίες υγείας, την εκπαίδευση, την ενημέρωση και τη δημόσια διοίκηση –που απαιτούνται για την ανάπτυξή της.

Την ίδια ώρα ωστόσο είναι αναντίρρητο πως τεράστια τμήματα του συνολικού πληθυσμού της ηπείρου αδυνατούν ακόμη και να φανταστούν τα πολλά οφέλη αυτής της τεχνολογικής επανάστασης, καθώς στην Υποσαχάρια Αφρική μόνο το 1/3 του πληθυσμού είναι συνδεδεμένο σε κάποιο δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

«Δεν μπορεί να υπάρξει βιομηχανική ανάπτυξη δίχως ηλεκτρική ενέργεια. Ωσπου να επιλύσουμε αυτό το πρόβλημα, η Αφρική θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις» δηλώνει στον βρετανικό «Guardian» ο Ακινούμι Αντεσίνα, πρόεδρος της Αφρικανικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, επισημαίνοντας πως μεταξύ των κύριων προτεραιοτήτων της τράπεζας συγκαταλέγεται και η συγκέντρωση 150 δισ. δολαρίων ως το 2025 με στόχο τη σύνδεση 130 εκατ. ανθρώπων όχι στο Διαδίκτυο αλλά σε κάποιο δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

Αλλά μεταξύ των, ενήμερων επί τεχνολογικών θεμάτων, νεαρών Αφρικανών επικρατεί ένας πρωτόγνωρος ενθουσιασμός, ακόμη και αν δεν υπάρχει φως.

«Το κινητό τηλέφωνο δεν αποτελεί πλέον είδος πολυτελείας» αναφέρει o Μπομπ Κόλιμορ, εκτελεστικός διευθυντής της Safaricom, της μεγαλύτερης εταιρείας κινητής επικοινωνίας στην Aνατολική Αφρική. «Aν κάποιος στη Βρετανία ξεχάσει το κινητό του, μπορεί πάντα να χρησιμοποιήσει ένα καρτοτηλέφωνο, αλλά εδώ το κινητό τηλέφωνο αποτελεί ένα απαραίτητο εργαλείο για την ανεύρεση θέσεων εργασίας, για την παραγωγή εισοδήματος» εξηγεί.

Επί δεκαετίες ολόκληρες η Αφρική αδημονούσε αλλά δεν μπορούσε να συνδεθεί με τον υπόλοιπο κόσμο. Τελικά τα κατάφερε το 2009, χρονιά κατά την οποία έφτασαν στην ήπειρο υποβρύχια καλώδια, τα οποία μείωσαν σημαντικά το κόστος των ευρυζωνικών συνδέσεων. Τώρα, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι είτε γίνονται μάρτυρες είτε συμμετέχουν ενεργά σε αυτή την πρωτόγνωρη επανάσταση. Αλλά για να μπορέσει να εξαπλωθεί στις αχανείς εκτάσεις της ηπείρου είναι απαραίτητες οι υποδομές.

«Ρουάντα, η χώρα όπου οι υπηρεσίες πληροφοριών και επικοινωνίας (ICT) είναι το μέλλον» αναγραφόταν ως πρόσφατα σε μια αφίσα σε αεροδρόμιο της Ρουάντας. Αυτό που δεν αναγραφόταν είναι το ότι στη χώρα εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά νοικοκυριά δίχως τρεχούμενο νερό.