Εθνικο-λαϊκισμός, ρατσισμός, υποκίνηση σε βία… Για τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στον Ζαν Μαρί Λεπέν, πατριάρχη της γαλλικής Ακροδεξιάς, στην κόρη του νυν αρχηγό του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία και στον υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, μίλησε στο ΒΗΜΑ ο δρ. Ρόμπερτ Ζαρέτσκι, ειδικός στην Γαλλική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον.

Ακολουθούν αποσπάσματα από όσα μας είπε:
«Από πολλές απόψεις, η πολιτική άνοδος και ο δημόσιος λόγος του Ζαν Μαρί Λεπέν μοιάζουν με του Ντόναλντ Τραμπ. Περισσότερο από ένστικτο παρά από διάνοια, εκμεταλλεύθηκαν και οι δύο την απογοήτευση μεγάλου τμήματος των ψηφοφόρων που αντιμετωπίζουν ζοφερό οικονομικό μέλλον. Οι ανελεύθερες οικονομικές προτάσεις του Λεπέν – απόσυρση από την ενιαία αγορά της Ευρώπης, επιστροφή στο φράγκο, ενίσχυση δασμών – θυμίζουν όσα λέει ο Τραμπ για την αμερικανική οικονομία.
Ο Λεπέν αξιοποίησε τους φόβους μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 ακριβώς όπως κάνει τώρα ο Τράμπ, με τα πρόσφατα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες. Οταν θυμόμαστε τον ισχυρισμό του Γάλλου ότι οι μετανάστες είναι «μια θανάσιμη απειλή για την εσωτερική ειρήνη στη Γαλλία», την υπόσχεσή του για μια πολιτική «μηδενικής μετανάστευσης» και τον όρκο του να απελάσει τρία εκατομμύρια μετανάστες από την Γαλλία, ο Τραμπ φαίνεται σαν το αμερικανικό ριμέικ του Λεπέν.

Η βία είναι ο μεγαλύτερος κοινός παρονομαστής και στις δύο εκστρατείες. Η επίκληση της βίας διέτρεχε περισσότερο από το 70% του δημόσιου λόγου του Λεπέν. Παρουσιάζοντας την Γαλλία σαν ένα έθνος προδομένο από την ελίτ και πολιορκημένο από τους μουσουλμάνους μετανάστες, ο Λεπέν προειδοποιούσε ότι η πατρίδα «κινδυνεύει» και καλούσε τους υποστηρικτές του να «σηκωθούν και να πετάξουν έξω τους προδότες».

Αυτά τα λόγια είχαν ιδιαίτερη σημασία για τον Λεπέν: αλεξιπτωτιστής κατά τη διάρκεια του αλγερινού πολέμου της ανεξαρτησίας – όπου, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Monde συμμετείχε στην ευρεία χρήση βασανιστηρίων – συγχώνευσε επίσης τον μισογυνισμό με την απρέπεια και την κακία.

Αλλά σύμφωνα με την Μαρίν Λεπέν, σημερινή αρχηγό και αποξενωμένη κόρη του Ζαν Μαρί, το Εθνικό Μέτωπο (FN) έχει αλλάξει δραματικά. Η Λεπέν έχει μεταμορφώσει έναν ετερόκλητο όχλο σε πειθαρχημένη κόμμα. Καθάρισε το FN από τα αντισημιτικά και τραμπούκικα στοιχεία του – αν και κατά βάση το κόμμα παραμένει ρατσιστικό με πρόγραμμα κατά των μεταναστών και των μουσουλμάνων – και έχτισε έναν μηχανισμό που κατεβάζει υποψηφίους για αιρετά αξιώματα σε όλη τη χώρα.

Από τις δημοτικές μέχρι τις περιφερειακές και τις ευρω-εκλογές, το FN εμφανίζεται μπροστά από τους Σοσιαλιστές και ισόπαλο με την Δεξιά. Και είναι χαρακτηριστικό ότι η στάση της κόρης απέναντι στον Τραμπ διαφέρει σημαντικά από του πατέρα της. Ενώ ο Ζαν Μαρί έχει στηρίξει την υποψηφιότητα του Τραμπ, η κόρη δεν έχει πει λέξη σχετικά με το θέμα, το οποίο είναι τοξικό για εκείνη. Πολλοί εικάζουν ότι αυτό μπορεί να είναι μέρος μιας προσπάθειας της Λεπέν να φαίνεται και να ακούγεται «προεδρική», εν όψει της υποψηφιότητάς της για τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία το 2017.

Ο μετασχηματισμός του FN από την Λεπέν έχει οδηγήσει σε ένα τρικομματικό σύστημα για πρώτη φορά μετά την κατάρρευση του Κομμουνιστικού Κόμματος στη δεκαετία του 1980. Και οι ψηφοφόροι του FN δεν καταψηφίζουν απλώς τους άλλους, αλλά ψηφίζουν για εξουσία. Υπέρ του προγράμματος του FN του οικονομικού προστατευτισμού, για την ενίσχυση των εθνικών συνόρων και για «μηδενική μετανάστευση». Με μια λέξη, το FN διεκδικεί και έχει μεγαλύτερο ρόλο και φωνή στο σύστημα.

Αν ο Τραμπ βρεθεί απέναντι στην Χίλαρι Κλίντον στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου και ηττηθεί, αυτό θα σημάνει το τέλος για την πολιτική του καριέρα. Οπως και ο Γάλλος ομόλογός του, θα συνεχίσει να παραφέρεται, να φωνάζει και να εκφοβίζει, αλλά χωρίς σπουδαία αποτελέσματα. Αν υπάρξει όμως στις ΗΠΑ ένας Αμερικανός πολιτικός, τόσο αποφασισμένος και πειθαρχημένος όσο η Μαρίν Λεπέν, τότε η υποψηφιότητα του Τραμπ μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη ενός κινήματος».