Παγιδευμένοι στη λάσπη της Ειδομένης

Χάος επικρατεί στη χώρα καθώς οι ροές προσφύγων και μεταναστών που φθάνουν από την Τουρκία είναι αυξημένες –για παράδειγμα, 2.373 νέες αφίξεις καταγράφηκαν από Τετάρτη πρωί ως Πέμπτη πρωί -, ενώ δεν αναχωρεί σχεδόν κανένας. Το σύνολο σύντομα θα ξεπεράσει τις 50.000, αλλά προς το παρόν τόσο οι ελληνικές αρχές όσο και οι ίδιοι οι πρόσφυγες βρίσκονται σε αναμονή για το τι θα αποφασιστεί ανάμεσα στην ΕΕ και στην Τουρκία στη Σύνοδο Κορυφής την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες.

Πολλοί από τους χώρους φιλοξενίας είναι υπερπλήρεις –για παράδειγμα, η Μόρια στη Λέσβο έχει χωρητικότητα 3.500 ατόμων και την Πέμπτη φιλοξενούσε περισσότερους από 4.800, ενώ το hotspot στη Χίο με χωρητικότητα 1.100 φιλοξενούσε περισσότερους από 2.700. Αυτό οφείλεται, πρώτον, στο ότι οι ροές από Τουρκία είναι αυξημένες γιατί τα κυκλώματα των διακινητών προσπαθούν να περάσουν όσο περισσότερους γίνεται προτού επιτευχθεί η συμφωνία Αγκυρας – ΕΕ και, δεύτερον, λόγω τριημέρου οι πρόσφυγες θα παραμείνουν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για να μπορούν να εξυπηρετηθούν οι εκδρομείς στον Πειραιά. Στο λιμάνι φιλοξενούνται πρόχειρα γύρω στα 3.500 άτομα, αλλά από προχθές αναχωρούν λίγες εκατοντάδες τη μέρα (προς νέες δομές στη Θεσσαλία και αλλού), ενώ μέσα στο Σαββατοκύριακο αναμενόταν να κατευθυνθούν και προς Μαλακάσα, όπου ανοίγει ένα νέο κέντρο φιλοξενίας χωρητικότητας 4.000 ατόμων.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι στην Ειδομένη, όπου τα σύνορα παραμένουν ερμητικά κλειστά από την αρχή της εβδομάδας. Οι πρόσφυγες εκεί έχουν σταθεροποιηθεί γύρω στις 12.000 καθώς, όπως εξηγεί στο «Βήμα» ο Αντώνης Ρίγας, από τους Γιατρούς του Κόσμου που λειτουργούν τον καταυλισμό, «τις τελευταίες μέρες αναχωρούν 300-400 άτομα και καταφθάνουν περίπου άλλα τόσα». Προσθέτει ότι οι πρόσφυγες αυτοί δεν έχουν επαρκή ενημέρωση και προσπαθούν να δοκιμάσουν την τύχη τους μήπως περάσουν τα σύνορα. «Διαθέτουμε στέγαση για 4.000 άτομα και οι υπόλοιποι μένουν σε μικρές πλαστικές σκηνές που δεν είναι αδιάβροχες. Οικονομικά είμαστε στο όριο παρέχοντας περίπου 40.000 μερίδες φαγητού τη μέρα».

Στην Ειδομένη βρίσκεται και ο Μπαμπάρ Μπαλός από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Η κατάσταση εδώ είναι άθλια. Ολο και περισσότερα παιδιά αρρωσταίνουν, όπως φαίνεται από τους αριθμούς που απευθύνονται στα κέντρα υγείας» λέει στο «Βήμα». Η ΥΑ έχει αναλάβει την ενημέρωση των προσφύγων για τις αιτήσεις ασύλου και την ένταξη στη διαδικασία μετεγκατάστασης. Ομως ο κ. Μπαλός λέει ότι οι ελληνικές αρχές δεν έχουν αρκετές διαθέσιμες θέσεις σε κέντρα φιλοξενίας ώστε να μπορεί να προτείνει συγκεκριμένα στους πρόσφυγες πού να πάνε αν φύγουν από την Ειδομένη.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, όποιοι επιθυμούν να εγκαταλείψουν την Ειδομένη πρέπει να απευθυνθούν στον ανώτατο εκπρόσωπο των ελληνικών αρχών εκεί, δηλαδή στον αστυνομικό διευθυντή, ο οποίος με τη σειρά του θα απευθυνθεί στο συντονιστικό όργανο για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης που έχει δημιουργηθεί υπό τον αναπληρωτή υπουργό Αμυνας Δημήτρη Βίτσα για να βρεθούν θέσεις σε κάποια δομή και να μετακινηθούν προς αυτήν με πούλμαν. «Οχι όμως να φύγουν και οι 12.000 συγχρόνως» λένε χαρακτηριστικά.

«Γύρω στα 100-200 άτομα τη μέρα από την Ειδομένη εκφράζουν την επιθυμία να ενταχθούν στη διαδικασία μετεγκατάστασης» λέει ο κ. Μπαλός. Τη στέγασή τους αναλαμβάνει η ΥΑ στο πλαίσιο των 20.000 θέσεων φιλοξενίας που ετοιμάζει. «Αλλοι περιμένουν τα αποτελέσματα της επόμενης Συνόδου της ΕΕ για να δουν τι θα κάνουν».

Την ίδια στάση αναμονής τηρεί και η Αθήνα. Οπως υποστηρίζουν οι ίδιες κυβερνητικές πηγές, η χώρα είναι σε θέση να ανταποκριθεί σε όποιες ανάγκες προκύψουν μέχρι να υπάρξει μια συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας. «Οσο δεν υπάρχει συμφωνία δεν μπορούμε να οριστικοποιήσουμε τον σχεδιασμό». Προς το παρόν ο σχεδιασμός στρέφεται προς δομές ευέλικτες ώστε να μπορεί εύκολα να αυξάνεται ή να μειώνεται ο αριθμός των ατόμων που φιλοξενούνται σε αυτές.