Σχεδόν 50 ημέρες μετά τις εκλογές της 20ής Δεκεμβρίου στην Ισπανία, η χώρα παραμένει σε ένα δυνητικά επικίνδυνο πολιτικό αδιέξοδο, με την πιθανότητα νέων εκλογών να διαφαίνεται στον ορίζοντα. Την περασμένη εβδομάδα ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) Πέδρο Σάντσεθ πήρε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον βασιλιά Φίλιππο, ωστόσο η διαδικασία εξεύρεσης συμμάχων που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σταθερή κυβέρνηση στην τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης αναμένεται μακρά και δύσκολη. Με μόλις 90 έδρες στο Κοινοβούλιο, του λείπουν σχεδόν άλλες τόσες για να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας. Αναλυτές κάνουν λόγο για την πιο εύθραυστη πολιτική περίοδο που έχει βιώσει η Ισπανία στη μετά Φράνκο εποχή, με την αστάθεια να απειλεί να ανατρέψει την όποια πρόοδο έχει σημειωθεί στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
«Ποιοι είναι οι μελλοντικοί πιθανοί κίνδυνοι για την Ισπανία αν δεν μπει τέλος στο τρέχον πολιτικό αδιέξοδο;» ρωτήσαμε τον Πολ Κένεντι, λέκτορα Ισπανικών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ στη Βρετανία και συγγραφέα του βιβλίου The Spanish Socialist Party and the modernisation of Spain (Το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και ο εκσυγχρονισμός της Ισπανίας, Manchester University Press, 2013). «Ο πιο ορατός κίνδυνος είναι η πιθανότητα οι χρηματαγορές να αναγνωρίσουν για ακόμη μία φορά την Ισπανία ως τον αδύναμο κρίκο, κάτι που θα υπονόμευε τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Η χώρα έφτασε στο χείλος του γκρεμού με τις χρηματαγορές το καλοκαίρι του 2012 και η πολιτική αβεβαιότητα μπορεί να πυροδοτήσει έναν νέο κύκλο επιθέσεων. Αν και η διενέργεια νέων εκλογών τον Ιούνιο δεν είναι ακόμη σίγουρη, δεν μπορεί και να αποκλειστεί –ειδικά αφού τα αποτελέσματα των εκλογών του περασμένου Δεκεμβρίου ήταν απογοητευτικά για όλους, με εξαίρεση το Podemos» μας λέει.
Το μεγάλο «αγκάθι» της Καταλωνίας
Δεδομένου του κατακερματισμού στο Κοινοβούλιο, οι Σοσιαλιστές θα μπορούσαν να προχωρήσουν στον σχηματισμό κυβέρνησης αν εξασφάλιζαν την υποστήριξη των δύο κομμάτων που βγήκαν ενισχυμένα μετά τις εκλογές, του αριστερού Podemos (69 έδρες) και του κεντροδεξιού Ciudadanos (40 έδρες). Ο αρχηγός του Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση που θα περιλαμβάνει το PSOE και το Ciudadanos, ενώ από την πλευρά τους οι Σοσιαλιστές λένε ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να συμπεριλάβει κάποιο κόμμα που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας (κάτι προβληματικό, αφού το Podemos και άλλα αριστερά κόμματα επιθυμούν τη διενέργεια δημοψηφίσματος για το εν λόγω ζήτημα).
Σενάρια ανοίγματος στη Δεξιά του Ραχόι
Ο ηγέτης του Ciudadanos Αλμπέρ Ριβέρα προέτρεψε τον Σάντσεθ στη συνάντησή τους την περασμένη Πέμπτη να βάλει «τέλος στον Ψυχρό Πόλεμο» με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP), καθώς μια συμφωνία «θα πρέπει να το συμπεριλάβει». Ο μεταβατικός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι δήλωσε ότι το κόμμα του «δεν θα διευκολύνει» σε καμία περίπτωση τον σχηματισμό κυβέρνησης από τον Σάντσεθ, ο οποίος ενδεχομένως να χρειαστεί την ανοχή του Λαϊκού Κόμματος στο Κοινοβούλιο προκειμένου να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης.
«Παρότι οι Σοσιαλιστές κλήθηκαν από τον βασιλέα να ξεκινήσουν τις συνομιλίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι απέσπασαν το χειρότερο ποσοστό από ποτέ στις εκλογές, χάνοντας 20 έδρες. Αυτό είχε ως συνέπεια, ο Σάντσεθ να μην μπορέσει να ενισχύσει την εξουσία του στο κόμμα ενώ το άνοιγμά του στο Podemos αντιμετωπίζεται με καχυποψία από αρκετά στελέχη του κόμματός του» λέει ο Κένεντι.
Πολ Κένεντι, βρετανός πανεπιστημιακός
«Οι Σοσιαλιστές φοβούνται μήπως έχουν την τύχη του ΠαΣοΚ»
«Αρκετοί ανησυχούν ότι το Podemos έχει βάλει πλώρη για να γίνει η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της Αριστεράς, καταδικάζοντας σε αφανισμό το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE), καθώς οι Σοσιαλιστές φοβούνται ότι θα ακολουθήσουν τη μοίρα του ελληνικού αδελφού τους κόμματος, του ΠαΣοΚ. Αν ο Σοσιαλιστής Σάντσεθ θέλει να γίνει πρωθυπουργός, η υποστήριξη του Podemos είναι απαραίτητη. Το PSOE θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη τις απαιτήσεις ενός κόμματος που παρότι ιδρύθηκε πριν από δύο χρόνια κατάφερε να αποσπάσει μόλις 20 έδρες λιγότερες από τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι είναι κόμμα με ιστορία σχεδόν 150 ετών. Το μεγαλύτερο εμπόδιο για να αποσπάσει το PSOE την υποστήριξη του Podemos είναι η ανεξαρτησία της Καταλωνίας: ο Ιγκλέσιας προτείνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος ενώ οι Σοσιαλιστές μια ομοσπονδιακή λύση έναντι της πλήρους ανεξαρτησίας» λέει στο «Βήμα» ο βρετανός πανεπιστημιακός Πολ Κένεντι.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η αποτυχία των Ciudadanos να αποσπάσουν περισσότερες από 40 έδρες στις γενικές εκλογές δεν τους έδωσε τη δυνατότητα να σχηματίσουν μια κυβέρνηση με το PP και το κόμμα του Ριβέρα θεωρείται περίεργος εταίρος για το PSOE, πόσω μάλλον για το Podemos».
Οσο για τον Ραχόι, μας λέει, «δύσκολα θα καταφέρει να παραμείνει στην ηγεσία του PP. Εχασε τις γενικές εκλογές του 2004 και του 2008 και, παρότι απέσπασε μια άνετη πλειοψηφία το 2011, το κόμμα του το 2015 έχασε το ένα τρίτο των ψήφων του και 63 έδρες. Με τα σκάνδαλα διαφθοράς να συνεχίζουν να ταλαιπωρούν το κόμμα, είναι δύσκολο για το ίδιο να πείσει για την αξιοπιστία του, παρά το γεγονός ότι η ισπανική οικονομία έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια ανάκαμψης».ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ
«Ο Πέδρο Σάντσεθ έχει υπολογίσει ότι θα χρειαστεί έναν μήνα για να είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση, αλλά πιστεύω ότι υπάρχουν στελέχη στο κόμμα που θα προτιμούσαν τη διενέργεια νέων εκλογών από μια συμμαχία με το Podemos, που θα γίνει με τους όρους του Ιγκλέσιας. Το δίλημμα για το PSOE είναι ότι οι νέες εκλογές μπορεί να ευνοήσουν το Podemos. Το πώς θα αντιδράσουν οι αγορές σε αυτό κανένας δεν το γνωρίζει».
«Ο Πέδρο Σάντσεθ έχει υπολογίσει ότι θα χρειαστεί έναν μήνα για να είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση, αλλά πιστεύω ότι υπάρχουν στελέχη στο κόμμα που θα προτιμούσαν τη διενέργεια νέων εκλογών από μια συμμαχία με το Podemos, που θα γίνει με τους όρους του Ιγκλέσιας. Το δίλημμα για το PSOE είναι ότι οι νέες εκλογές μπορεί να ευνοήσουν το Podemos. Το πώς θα αντιδράσουν οι αγορές σε αυτό κανένας δεν το γνωρίζει».
Πολ Κένεντι
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
