Το 2015 δεν θα είναι χειρότερο από το 2014 για τους φορολογούμενους και τα νοικοκυριά, δεδομένου ότι η οικονομία ανακάμπτει και τα φορολογικά βάρη θα παραμείνουν (ουσιαστικά) στα ίδια επίπεδα.
Αυτό είναι το μόνο βέβαιο συμπέρασμα από την ανάλυση των στοιχείων του σχεδίου του νέου προυπολογισμού με τον οποίο η κυβέρνηση φιλοδοξεί να βγάλει τη χώρα από το μνημόνιο αφού πέτυχε, για πρώτη χρονιά, να ισοσκελίσει τα έσοδα με τις δαπάνες του κράτους.
Ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα παραμένει η ανεργία που υποχωρεί με βραδείς ρυθμούς και η ένταξη των νέων και των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας.
Στο σχέδιο προυπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή τη Δευτέρα και δεν θα απέχει από το τελικό σχέδιο που θα έρθει στη Βουλή το Νοέμβριο, ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης κι ο αναπληρωτής του Χρήστος Σταικούρας, προβλέπουν τα εξής:
1.Το κράτος θα καταφέρει να συγκεντρώσει έσοδα ύψους 55,4 δισ. ευρώ, (δηλαδή μισό δισ. ευρώ περισσότερα από εφέτος), από την οικονομική δραστηριότητα η οποία μετά από έξι χρόνια συρρίκνωσης αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,9%.
2.Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προιόν (ΑΕΠ) αναμένεται να αυξηθεί και να διαμορφωθεί στα 188 δισ. ευρώ (από 182 δισ. ευρώ εφέτος και 240 δισ. ευρώ που ήταν πρό της κρίσης).
Ανεργία το μεγάλο πρόβλημα
Παρά τον ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης που προβλέπεται, το ποσοστό ανεργίας εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 22,5% του εργατικού δυναμικού, από 24,5% το 2014 (περίπου 1.300.000 άνεργοι). Δηλαδή η μείωση θα είναι περιορισμένη παρά την αναμενόμενη ανάκαμψη της οικονομίας. Η απασχόληση προβλέπεται να αυξηθεί κατά 2,6%.
3.Τα νοικοκυριά θα αισθανθούν μικρές μειώσεις στη φορολογία των εισοδημάτων – από τη μείωση κατά 30% της έκτακτης εισφοράς που επιβάλεται στα εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ το χρόνο, αλλά και από τη μείωση κατά 30% του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης.
4. Σε όλο το δημόσιο οι μισθοί θα μείνουν «παγωμένοι» και οι μόνοι που θα πάρουν αυξήσεις από τον Ιούλιο του 2015 είναι οι ένστολοι (στρατιωτικοί, αστυνομικοί, πυροσβέστες, λινεμικοί). Οι Δικαστικοί ήδη έχουν αποκαταστήσει τις αποδοχές τους στα πρό των περικοπών επίπεδα με δικαστικές αποφάσεις.
5.Οι αποδοχές των συνταξιούχων θα παραμείνουν, στην καλύτερη περίπτωση στα ίδια επίπεδα, υπό την προυπόθεση ότι τα επικουρικά ταμεία θα περάσουν τα «τέστ βιωσιμότητας» και δεν θα χρειαστεί να προχωρήσουν με αυτόματες μειώσεις των επικουρικών συντάξεων και του εφ΄άπαξ για να ισοσκελίσουν τον προυπολογισμό τους.
Πάντως τα κονδύλια του προυπολογισμού για τη στήριξη των ταμείων θα είναι μειωμένα το 2015 κατά μισό δισ. ευρώ.
Τα ταμεία έπεσαν έξω
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι εφέτος ο κοινωνικός προυπολογισμός έπεσε έξω κατά 650 εκατομμύρια ευρώ τα οποία καλύφθηκαν από τον τακτικό προυπολογισμό. Αυτός είναι και ο μεγάλος κίνδυνος για το 2015.
6.Οι δαπάνες για τις δημόσιες επενδύσεις θα είναι μειωμένες κατά 400 εκατομμύρια ευρώ (από 6,8 δισ. ευρώ στα 6,4 δισ. ευρώ) καθώς στον προυπολογισμό αποτυπώνεται η αδυναμία απορρόφησης των ευρωπαικών κονδυλίων. Τα έσοδα από το ΕΣΠΑ θα υποχωρήσουν σε σχέση με τα εφετεινά και δεν θα ξεπεράσουν θα 4 δισ. ευρώ.
7.Οι δαπάνες για τα εξοπλιστικά προγράμματα – αν και θα περίμενε κανείς το αντίθετο – θα αυξηθούν στα 700 εκατομμύρια ευρώ.
Τα πλεονάσματα
Με αυτά τα δεδομένα ο εφετεινός προϋπολογισμός κλείνει με πρωτογενές πλεόνασμα 3,6 δισ. ευρώ ή 2% του ΑΕΠ. Αυτό μάλιστα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα δεν περιλαμβάνει τη μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFAs). Ούτε τα ποσά που αντιστοιχούν στα Securities Market Programme (SMPs) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αν συμπεριληφθούν κι αυτοί οι πόροι που μπήκαν στο σύστημα το πρωτογενές πλεόνασμα, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, θα ανέλθει στα 6,1 δισ. ευρώ, ή στο 3,3% του ΑΕΠ.
Το 2014 το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών, περιορίζεται στο 0,8% του ΑΕΠ, από 1,9% το 2013 και 5,8% το 2012.
Οι αριθμοί του 2015
Για το 2015 το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 5,4 δισ. ευρώ ή στο 2,9% του ΑΕΠ με αποτέλεσμα το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης για πρώτη χρόνια μετά από δύο δεκαετίες να είναι ουσιαστικά ισοσκελισμένο.
Στο σχέδιο που κατατέθηκε εκτιμάται δημοσιονομικό έλλειμμα 0,2% το 2015, από 0,8% το 2014 και 1,9% το 2013.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 316 δισ. ευρώ ή στο 168% του ΑΕΠ, μειωμένο κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2014.
Οι δαπάνες για τόκους χρέους της Κεντρικής Διοίκησης θα διαμο0ρφωθούν στα 5,9 δισ. ευρώ (από 6 δισ. εφέτος).
Οι πρωτογενείς δαπάνες προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 41,8 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 380 εκατ. ευρώ έναντι του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης καταβολής αυξημένων αποδοχών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, εν ενεργεία και συνταξιούχων.
Αβεβαιότητες και κίνδυνοι
Ολα οι στόχοι για το 2015 τελούν υπό την αίρεση της επίτευξης των στόχων συγκράτησης των δαπανών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Οπως επισήμανε ο κ. Σταικούρας τόσο στη συνέντευξη του στο “Βήμα της Κυριακής” όσο και κατά την παρουσίαση του σχεδίου του προυπολογισμού «οι περισσότεροι κίνδυνοι εντοπίζονται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όχι στο Κράτος. Σχετίζονται με τα μεγέθη του Προϋπολογισμού των νομικών προσώπων δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου και των ΟΤΑ (Δήμοι και Περιφέρειες), με την εισπραξιμότητα ασφαλιστικών εισφορών, με την υπέρβαση της συνταξιοδοτικής δαπάνης λόγω αυξημένου αριθμού νέων συνταξιούχων, με την υπέρβαση δαπανών σε κατηγορίες παροχών ασθένειας»



