Ο τενόρος με τα πολλά πρόσωπα στο Ηρώδειο
Τενόρος, μαέστρος, συνθέτης, φωτογράφος ή αλλιώς, όπως η διεθνής κριτική έχει αποφανθεί συμπυκνώνοντας σε μια φράση όλες τις παραπάνω ιδιότητες, «ο πιο ολοκληρωμένος καλλιτέχνης της γενιάς του». Περίπου ένα χρόνο μετά το ντεμπούτο του στη χώρα μας, όπου στο πλαίσιο του Ετους Βέρντι ερμήνευσε τον ρόλο του Ρανταμές στην «Αΐντα» που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο Χοσέ Κούρα επανακάμπτει στην Ελλάδα και στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού αυτή τη φορά και πάλι εν τούτοις με την πρώτη του ιδιότητα. Το πρόγραμμα του επικείμενου ρεσιτάλ του ωστόσο δεν περιλαμβάνει κομμάτια από την πρόσφατη δισκογραφική δουλειά του, μια ενδιαφέρουσα συλλογή από λατινοαμερικανικά τραγούδια αγάπης υπό τον τίτλο «Boleros», η κυκλοφορία της οποίας αποκάλυψε ένα ακόμη «πρόσωπο» του αργεντινού καλλιτέχνη με τις λιβανέζικες ρίζες.
Συνεπικουρούμενος από την πρόσφατη «ανακάλυψή» του, την ιταλίδα μεσόφωνο Τζιουζεπίνα Τρότα, ο Χοσέ Κούρα θα ερμηνεύσει στην Αθήνα ένα πρόγραμμα αντιπροσωπευτικό του λυρικού ρεπερτορίου του: άριες και αποσπάσματα από όπερες των Βέρντι, Πονκιέλι, Μέγερμπεερ, Μασνέ και Μπιζέ. Το εν λόγω ρεσιτάλ αποτελεί συμπαραγωγή του Ελληνικού Φεστιβάλ και της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, την οποία διευθύνει ο ουκρανός μαέστρος Βολντεμάρ Νέλσον.
Ενας από τους λαμπρότερους σήμερα αστέρες του διεθνούς λυρικού στερεώματος, γνωστός τόσο για την εξαιρετική φωνή του όσο και για την υποκριτική του δεινότητα, ο Χοσέ Κούρα γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1962 στο Ροζάριο της Αργεντινής. Η προσωπική του «περιπέτεια» στον κόσμο της μουσικής άρχισε στα 12 χρόνια του με τα πρώτα μαθήματα κιθάρας που πήρε στη γενέτειρά του. Τρία χρόνια αργότερα επιχείρησε το ντεμπούτο του ως διευθυντής χορωδίας, ενώ στα 16 του άρχισε να μελετά σύνθεση και πιάνο. Η συνέχεια γράφτηκε στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Ροζάριο, όπου σπούδασε διεύθυνση ορχήστρας, απασχολούμενος παράλληλα ως βοηθός διευθυντή της πανεπιστημιακής χορωδίας. Οπως ο ίδιος αναγνώριζε χρόνια αργότερα, ωστόσο, το ενδιαφέρον του για την όπερα «ξύπνησε σιγά σιγά» σε ηλικία 21-22 ετών. Οι πρώτες ενδείξεις πάντως δεν υπήρξαν ενθαρρυντικές, ενώ η φωνή του ταλαιπωρήθηκε από «κακομεταχείριση». Παρ’ όλα αυτά, περίπου τέσσερα χρόνια αργότερα αποφάσισε να ξαναδοκιμάσει. Το 1988, ενώ ζούσε ακόμη στην Αργεντινή, συνάντησε τον συμπατριώτη του μαέστρο Οράσιο Αμάουρι, ο οποίος υπήρξε ο άνθρωπος που τον προσανατόλισε φωνητικά στον σωστό δρόμο. Στην περίπτωση ωστόσο του Χοσέ Κούρα το περίφημο «ουδείς προφήτης στον τόπο του» επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά για ακόμη μία φορά. Η ακρόαση που έκανε στο περίφημο Teatro Colon του Μπουένος Αϊρες το 1991, αντί της πολυπόθητης επαγγελματικής πρότασης, του απέφερε απλώς μια συμβουλή: να αλλάξει δουλειά. Την ίδια χρονιά ο Χοσέ Κούρα αποφάσισε να αναζητήσει την τύχη του στην Ευρώπη και, καθώς το ιταλικό ρεπερτόριο τον ενδιέφερε ιδιαίτερα, εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στη Βερόνα. (Εκτοτε βεβαίως άλλαξε «βάσεις» μετακινούμενος αρχικά στο Παρίσι και τα τελευταία χρόνια στη Μαδρίτη.)
Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε, το 1992, η συνάντησή του με τον ιταλό τενόρο Βιτόριο Τερανόβα, ο οποίος του δίδαξε το ιταλικό οπερατικό ύφος. Ενα χρόνο αργότερα ο Χοσέ Κούρα έκανε το ντεμπούτο του στη Βερόνα ερμηνεύοντας τον ρόλο του πατέρα στην όπερα του Χέντσε «Πολιτσίνο». Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ωστόσο σημειώθηκε τον Μάρτιο του 1993 στην Τεργέστη με την όπερα «Δεσποινίς Τζούλι» του Αντόνιο Μπίμπαλο. Εκτοτε το ταλέντο του «άνθησε» όχι μόνο στις λυρικές σκηνές της Ιταλίας (Τουρίνο, Γένοβα, Παλέρμο, Ρώμη, Ραβένα, Μπολόνια, Μιλάνο) αλλά και στις ΗΠΑ (Σικάγο, Λος Αντζελες, Σαν Φρανσίσκο, Ουάσιγκτον), στη Γαλλία, στην Αυστραλία, στην Αυστρία, στη Γερμανία και στην Ιαπωνία.
Νευραλγικό σημείο στην ως σήμερα διαδρομή του Χοσέ Κούρα στάθηκε τον Ιούνιο του 1995 η εμφάνισή του στο Λονδίνο και στην περίφημη Βασιλική Οπερα του Κόβεντ Γκάρντεν, όπου ερμήνευσε τον Στιφέλιο στην ομώνυμη όπερα του Τζιουζέπε Βέρντι. Η κριτική που ακολούθησε την παράσταση αυτή και σύμφωνα με την οποία «ο Κούρα είναι ένα εύρημα, ένας πραγματικός “Οθέλλος” εν αναμονή» αποδείχθηκε κυριολεκτικά προφητική. Ο «χρησμός» επαληθεύτηκε τον Μάιο του 1997 στο Teatro Regio του Τουρίνο, όπου συμπράττοντας με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου και τον περίφημο Κλάουντιο Αμπάντο ο αργεντινός τενόρος ερμήνευσε τον πρώτο «Οθέλλο» της καριέρας του. Η εν λόγω παράσταση υπήρξε ένας πραγματικός θρίαμβος αφού, σύμφωνα με την άποψη της κριτικής, ο Κούρα συνδύασε τα φωνητικά και τα υποκριτικά του προσόντα πλάθοντας έναν βερντιανό ήρωα εντυπωσιακά διαφορετικό από όλους όσοι τον «στοίχειωσαν» στο παρελθόν. Εκτοτε ο «Οθέλλος» αποδείχθηκε η κορυφαία «αναμέτρηση» της ως σήμερα σταδιοδρομίας του: ο Χοσέ Κούρα ερμήνευσε τον ρόλο σε πολλές λυρικές σκηνές ανά τον κόσμο, μεταξύ αυτών και στο Teatro Colon του Μπουένος Αϊρες, παίρνοντας πανηγυρικά «το αίμα του πίσω» για τη δυσπιστία των συμπατριωτών του στα πρώτα του βήματα.
«Είναι το αριστούργημα των αριστουργημάτων. Κάθε άλλη όπερα μοιάζει “φθηνή” πλάι του» δήλωνε λίγο μετά το ντεμπούτο του στον «Οθέλλο» ο Χοσέ Κούρα. Με τον εν λόγω ρόλο άλλωστε θα προχωρήσει πλάι πλάι τα αμέσως επόμενα – και σίγουρα όχι μόνο – χρόνια αφού έχουν ήδη προγραμματιστεί εμφανίσεις του στις μεγάλες διεθνείς σκηνές. Και όλα αυτά ενώ η συνεργασία του ως Βασικού Φιλοξενούμενου Μαέστρου με την ορχήστρα Sinfonia Varsovia συνεχίζεται διευρύνοντας την αναζήτησή του στον κόσμο της μουσικής. Οπως άλλωστε έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει, ο Χοσέ Κούρα είναι πάνω απ’ όλα ένας… «ζωντανός άνθρωπος».
Πληροφορίες: Το ρεσιτάλ του Χοσέ Κούρα θα δοθεί την Τετάρτη 24 Ιουλίου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Ωρα έναρξης: 21.00. Πληροφορίες – εισιτήρια στο τηλ. 010 3221.459.
