Μέσα δεκαετίας 1970. Δημοτικό Σχολείο στην περιοχή Γαλατσίου (Αθηνών). Συμμαθητής μου συνεχώς «αρπάζει» αθώα παιδιά της τάξης μου και τα «τοποθετεί» στον κάδο απορριμμάτων του σχολικού προαυλίου. Ο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου αγνοεί το συγκεκριμένο bullying. Η λογική του; Εάν τιμωρήσει τον bully, αυτός θα αποθρασυνθεί ακόμα περισσότερο! Ο bully μένοντας, όμως, ατιμώρητος πολλαπλασιάζει την πολιτική του… σκουπιδοντενεκέ σε βάρος και άλλων συμμαθητών μου.
Θυμήθηκα τα παραπάνω με αφορμή το οικονομικό bullying που ασκεί σήμερα ο Ντόναλντ Τραμπ παγκοσμίως χωρίς κανένας να αντιτίθεται σθεναρά. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Ελβετίας. Πριν ανακοινώσει επιβολή δασμών 39% στην Ελβετία, ο Τραμπ έστειλε επιστολή στις φαρμακευτικές εταιρείες (πολλές από τις οποίες έχουν τη βάση τους στην Ελβετία) ασκώντας πίεση να μειώσουν ριζικά τις τιμές των φαρμάκων.
Οι δασμοί, ύψους 39%, και η απόφαση της ελβετικής κυβέρνησης να επανέλθει αμέσως μετά στο διαπραγματευτικό τραπέζι με κάποια περισσότερο συμφέρουσα πρόταση προς την αμερικανική κυβέρνηση μάλλον θα επισπεύσουν τη μείωση των τιμών των φαρμάκων έτσι ώστε (σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα) να εξισωθούν οι δασμοί της Ελβετίας με το 15% της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ).
Τις συγκεκριμένες εξελίξεις βλέπει ο Τραμπ ως επιβράβευση της πολιτικής του bullying έτσι ώστε να συνεχίσει στο ίδιο «μοτίβο» και με άλλες χώρες. Η περίπτωση του προέδρου της Fed Τζερόμ Πάουελ αποδεικνύει, όμως, ότι το bullying του τραμπ έχει τα όριά του.
Παρά τις φραστικά απαξιωτικές επιθέσεις του Τραμπ στον πρόεδρο της Fed, τα μέλη της Fed αρνούνται να μειώσουν τα αμερικανικά επιτόκια από το 4,25% με 4,5% στο… 1% που απαιτεί ο Τραμπ. Η Fed δίνει προτεραιότητα στον πληθωρισμό, ο οποίος υπερβαίνοντας το 2%, δεν δικαιολογεί (ακόμα) μείωση των επιτοκίων.
Ο Τραμπ φοβάται να «απολύσει» (κάτι που ίσως κριθεί και παράνομο!) τον Πάουελ επειδή αντιλαμβάνεται ότι οι αγορές θα τιμωρήσουν τις ΗΠΑ με μεγάλη αύξηση στο μακροχρόνιο κόστος δανεισμού. Η απόφαση του Πάουελ να μην υποκύψει στο bullying του Τραμπ βάζει, μέχρι στιγμής, τον πρόεδρο των ΗΠΑ στη «θέση» του. Φανταστείτε η Fed να είχε μειώσει τα επιτόκια με το που ο Τραμπ άρχισε τις απειλές. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ σίγουρα θα είχε αποθρασυνθεί ζητώντας ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίων!
Οι ηγέτες της ΕΕ, οι οποίοι ενέδωσαν, σχεδόν ασυζητητί, σε δασμούς 15%, ελπίζουν ότι το οικονομικό bullying του Τραμπ τελείωσε. Βάσει των όσων προανέφερα, όμως, το bullying του Τραμπ (και) στην ΕΕ μάλλον θα επανέλθει δριμύτερο.
Ο κύριος Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.
