Βαθύ χάσμα με την ΕΕ στη χρήση οπτικών ινών

Ξεπέρασε το 50% η διείσδυση των δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι (Fiber to the Home – FTTH) σε όλη την Ελλάδα, ωστόσο η χρήση τους μόλις που αγγίζει το 15%!

Πρόκειται για «επίδοση» που έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η χώρα μας, στον τομέα των δικτύων νέας γενιάς, δεν έχει καταφέρει ακόμα να γεφυρώσει την απόσταση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η διείσδυση

Με βάση τα στοιχεία της αγοράς, μέχρι τον Μάιο του 2025 η διείσδυση των δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι είχε ξεπεράσει το 50% στην ελληνική επικράτεια.

Ωστόσο, η πραγματική χρήση αυτών των συνδέσεων παραμένει σχετικά χαμηλή, με μόλις το 15% των καταναλωτών να έχουν ενεργές συνδέσεις FTTH.

Ο ΟΤΕ, ως ο μεγαλύτερος πάροχος στην Ελλάδα, έχει επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη του δικτύου FTTH, με στόχο να καλύψει περίπου 2,1 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις μέχρι το τέλος του 2025 και περίπου 3 εκατομμύρια μέχρι το 2027.

Αλλοι πάροχοι, όπως η Vodafone, η Nova και η ΔΕΗ, επίσης συμβάλλουν στην επέκταση του δικτύου, με στόχο τη δημιουργία συνολικά πάνω από 6 εκατομμύρια συνδέσεων FTTH.

Ειδικότερα, η ΔΕΗ, παρότι μπήκε τελευταία στη λιανική αγορά των τηλεπικοινωνιών με σύγχρονο δίκτυο οπτικών ινών μέχρι το σπίτι (FTTH), μπορεί ήδη να καλύψει με πολύ γρήγορο Internet περίπου 600.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Αττική και επεκτείνεται σταδιακά.

Στόχος της διοίκησης της εταιρείας είναι στην τριετία 2025-2027 να υλοποιήσει συνολικές επενδύσεις 400 εκατ. ευρώ.

Στην Αττική, η υπηρεσία FTTH της ΔΕΗ είναι ήδη διαθέσιμη σε 13 δήμους: Κηφισιά, Αγία Παρασκευή, Αμαρούσιο, Βάρη – Βούλα – Βουλιαγμένη, Γλυφάδα, Ηλιούπολη, Νέα Ιωνία, Νέα Σμύρνη, Παλλήνη, Παπάγου – Χολαργός, Περιστέρι, Φιλοθέη – Ψυχικό, Χαλάνδρι.

Επίσης, εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης, έχουν ξεκινήσει να καλύπτονται αστικά κέντρα όπως η Πάτρα, ο Βόλος, τα Τρίκαλα και το Ηράκλειο, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται εργασίες για την ανάπτυξη δικτύων σε Λάρισα, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Κόρινθο, Βέροια, Κοζάνη και Μεγαλόπολη.

Πάντως, παρά την πρόοδο, η Ελλάδα εξακολουθεί να υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου στη χρήση των συνδέσεων FTTH, ο οποίος ανέρχεται στο 64%. Η κυβέρνηση και οι πάροχοι εργάζονται για την αύξηση της χρήσης μέσω προγραμμάτων όπως το «Gigabit Voucher», που στοχεύει στην επιδότηση της αναβάθμισης σε συνδέσεις υψηλής ταχύτητας.

Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίζεται από όλες τις πλευρές ότι η υποδομή FTTH στην Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης, όμως η πραγματική αξιοποίησή της απαιτεί αλλαγή κουλτούρας, καλύτερη ενημέρωση και οικονομικά κίνητρα.

Aλλωστε, οι ευρωπαϊκές πρακτικές δείχνουν ότι η αύξηση της χρήσης είναι εφικτή, εφόσον υπάρξει συντονισμός μεταξύ δημόσιου, ιδιωτικού τομέα και τελικών χρηστών.

Η περιορισμένη ενεργή χρήση των συνδέσεων FTTH στην Ελλάδα, παρά τη σημαντική διεύρυνση της υποδομής, σύμφωνα με στελέχη του τηλεπικοινωνιακού κλάδου, οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων, τεχνικών, οικονομικών και κοινωνικών.

Η προσέλκυση

Υψηλή υιοθέτηση FTTH καταγράφεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Ισπανία, Σουηδία, Λιθουανία, Εσθονία, Πορτογαλία είναι οι χώρες που υιοθέτησαν νωρίς το FTTH, με τις ενεργές συνδέσεις τους να φθάνουν ή και να ξεπερνούν το 70%-80%.

Στις χώρες αυτές, μεταξύ άλλων, προσφέρθηκαν ισχυρές κρατικές επιδοτήσεις, υπήρξε ευρεία ενημέρωση των πολιτών, λειτούργησε ο ανταγωνισμός μεταξύ των παρόχων, ενώ υπήρξε και υψηλή ζήτηση για ψηφιακές υπηρεσίες (π.χ. remote work, streaming, e-government). Επίσης, οι πάροχοι πρόσφεραν αρχικά χαμηλές τιμές για να προσελκύσουν χρήστες.

Οι στρατηγικές

Οι βασικές στρατηγικές που έχουν «δουλέψει» για την ενίσχυση της διείσδυσης των συνδέσεων FTTH στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:

_• Ενεργή κρατική επιδότηση (vouchers) για αναβάθμιση των συνδέσεων VDSL ή ADSL σε FTTH.

_• Ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων, που οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές.

_• Εκπαίδευση των πολιτών για το πώς η οπτική ίνα βελτιώνει την καθημερινότητά τους.

_• Υποχρέωση των παρόχων για κάλυψη απομακρυσμένων περιοχών.

_• Συντονισμένη δράση από κράτος και παρόχους για εναρμόνιση των υποδομών.

Οι κυριότεροι λόγοι περιορισμένης χρήσης του FTTH

1 Το κόστος για τον καταναλωτή: Οι συνδέσεις FTTH συχνά προσφέρονται σε υψηλότερες τιμές σε σχέση με τις παραδοσιακές VDSL ή ADSL συνδέσεις. Πολλοί καταναλωτές δεν αντιλαμβάνονται άμεσα την ανάγκη ή τη διαφορά στην ταχύτητα, ειδικά εάν δεν χρησιμοποιούν «βαριές» εφαρμογές (streaming 4K, cloud gaming κ.λπ.).

2 Η έλλειψη ενημέρωσης/αντίληψης της αξίας του FTTH: Πολλοί πολίτες δεν γνωρίζουν τι σημαίνει FTTH ή τι πρακτικά πλεονεκτήματα προσφέρει (χαμηλότερο latency, μεγαλύτερη σταθερότητα κ.ά.). Η διαφημιστική προώθηση των παρόχων επικεντρώνεται συχνά μόνο στην ταχύτητα (Mbps ή Gbps), χωρίς πρακτικές εφαρμογές/παραδείγματα.

3 Η αναμονή ή η αδράνεια των καταναλωτών για αλλαγή παρόχου/τεχνολογίας: Καταναλωτές περιμένουν τη λήξη συμβολαίων τους ή αποφεύγουν την «ταλαιπωρία» αλλαγής εξοπλισμού. Διαπιστώνεται έλλειψη κινήτρων για αλλαγή από VDSL σε FTTH (όπως vouchers ή προσφορές).

4 Οι περιορισμένες εμπορικές προσφορές σε κάποιες περιοχές: Παρ’ όλο που υπάρχει υποδομή FTTH, ορισμένοι πάροχοι δεν προσφέρουν ακόμη υπηρεσίες ή υπάρχει μονοπώλιο παρόχου σε τοπικό επίπεδο. Επίσης, στις δυσκολίες καταγράφεται και η αργή εμπορική ενεργοποίηση ή η μη κάλυψη κτιρίων (καθυστερήσεις σε πολυκατοικίες λόγω πολεοδομικών/συνιδιοκτησιακών ζητημάτων).

5 Η γενικότερη καθυστέρηση στην ψηφιακή ωριμότητα: Σύμφωνα με τους δείκτες της ΕΕ (π.χ. DESI – Digital Economy and Society Index), η Ελλάδα παραμένει χαμηλότερα στην ψηφιακή ωριμότητα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κάτι που επηρεάζει την υιοθέτηση τεχνολογιών γενικά.