Βαγγέλης Πρατικάκης

Η μοναδική ολική έκλειψη Ηλίου για το 2016, η οποία δυστυχώς δεν θα είναι ορατή από την Ευρώπη, μοιάζει να παίζει με την έννοια της ώρας και του χρόνου: θα αρχίσει την Τετάρτη 9 Μαρτίου, θα τελειώσει όμως μια μέρα... νωρίτερα.

Υπήρξε κάποτε μια εποχή που η ξηρά της Γης ήταν μια στείρα έκταση από βράχια, μια έρημος που έμεινε ακατοίκητη για δισεκατομμύρια χρόνια. Όλα άλλαξαν με πρωτοπόρους όπως ο Tortotubus, ένας μύκητας που αναγνωρίστηκε ως το αρχαιότερο γνωστό χερσαίο είδος. Τα πολύτιμα απολιθώματα είναι μικροσκοπικές ραβδοειδείς δομές, πιο κοντές από το πάχος μιας ανθρώπινης τρίχας, και χρονολογούνται στα 440 εκατομμύρια χρόνια.

Η ιδέα ήρθε στον Ρόμπερτ Ίλγιασον ένα βράδυ που έσπασε το τελευταίο βάζο βρεφικής τροφής για το μωρό του και αναγκάστηκε να οδηγήσει 20 λεπτά μέχρι το πλησιέστερο σουπερμάρκετ. Τώρα πια, ο 39χρονος Ίλγιασον δεν χρειάζεται να τρέχει: μόλις εγκαινίασε στη μικρή πόλη του Βίκεν ένα μίνι-μάρκετ χωρίς προσωπικό. Οι πελάτες απλά κατεβάζουν στο τηλέφωνό τους μια εφαρμογή με την οποία ανοίγουν την πόρτα του καταστήματος οποιαδήποτε ώρα του 24ώρου. Η ίδια εφαρμογή χρησιμοποιεί την κάμερα του κινητού για να σαρώσει τους γραμμωτούς κώδικες των προϊόντων που μπαίνουν στο καλάθι. Μια φορά το μήνα, οι πελάτες λαμβάνουν στο σπίτι τους τον λογαριασμό, τον οποίο μπορούν να πληρώσουν ηλεκτρονικά.

Η επιστροφή των υπερηχητικών επιβατικών αεροπλάνων έρχεται πιο κοντά: η NASA ανακοίνωσε ότι ξεκινά το σχεδιασμό ενός αεροσκάφους που θα ξεπερνά την ταχύτητα του ήχου χωρίς να παράγει ισχυρούς «υπερηχητικούς κρότους» -το πρόβλημα που εμπόδιζε τα Concorde να πετούν πάνω από ξηρά.

Αν η σημερινή αυξητική τάση συνεχιστεί, μέχρι το 2050 ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, σχεδόν 5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, θα χρειάζονται γυαλιά για να βλέπουν μακριά, προβλέπει διεθνής μελέτη οφθαλμιάτρων.

Λόγω της έκτασης που έχει πάρει η επιδημία του ιού Ζίκα στη Λατινική Αμερική, οι χώρες που πλήττονται θα μπορούσαν να δοκιμάζουν γενετικά τροποποιημένα κουνούπια που εμποδίζουν τη μετάδοση της ασθένειας, κρίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Σε μια άλλη εξέλιξη, ερευνητές στη Βραζιλία ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν τον Ζίκα στο αμνιωτικό υγρό.

Περισσότερο από έναν χρόνο μετά την πρώτη, ιστορική προσεδάφιση σε κομήτη, η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA ανακοίνωσε ότι δεν έχει πια ελπίδες να επικοινωνήσει ξανά με το αγνοούμενο ρομπότ Philae. Στις 12 Νοεμβρίου 2014, έπειτα από ταξίδι δέκα ετών, το Philae αποδεσμεύτηκε από το μητρικό σκάφος Rosetta και κατέβηκε μέχρι την επιφάνεια του κομήτη 67P.

Ακριβώς πριν από 100 χρόνια, ο πατέρας της Σχετικότητας προέβλεψε την ύπαρξή αυτού του φαινομένου, αργότερα όμως άλλαξε γνώμη και μάλιστα αρκετές φορές. Ακριβώς εκατό χρόνια μετά, το αμερικανικό πείραμα LIGO φαίνεται πως επιβεβαίωσε τον Άλμπερτ Αϊνσάιν για τα περίφημα βαρυτικά κύματα.

Μερικά δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, η ύλη όπως την γνωρίζουμε δεν είχε σχηματιστεί ακόμα -ολόκληρο το Σύμπαν ήταν μια καυτή «αρχέγονη σούπα», την οποία κατάφεραν να μετρήσουν σε νέα επίπεδα ακρίβειας ερευνητές του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο ευρωπαϊκό εργαστήριο CERN.

Επτά μήνες μετά το ιστορικό πέρασμα της αποστολής New Horizons από τον Πλούτωνα, η μετάδοση των δεδομένων συνεχίζεται και φέρνει νέες ανακαλύψεις: μεγάλα κομμάτια από πάγο νερού δείχνουν να επιπλέουν σε μια «θάλασσα» από μαλακό πάγο αζώτου.

Ερευνητές του αμερικανικού πειράματος LIGO ετοιμάζονται να ανακοινώσουν, πιθανώς εντός της εβδομάδας, ότι ανίχνευσαν για πρώτη φορά τα περιβόητα βαρυτικά κύματα του Άλμπερτ Αϊνστάιν -αυτό τουλάχιστον λέει το τελευταίο ακαδημαϊκό κουτσομπολιό, και κάποιοι μάλιστα ήδη μιλούν για το επόμενο Νόμπελ.

Πολλοί παίκτες και προγραμματιστές πίστευαν ότι οι υπολογιστές δεν θα κέρδιζαν ποτέ τους ανθρώπους στο κινεζικό επιτραπέζιο Γκο, μακράν πιο περίπλοκο από το σκάκι. Κι όμως, ένας αλγόριθμος μάθησης της Google νίκησε για πρώτη φορά επαγγελματία παίκτη, μια εξέλιξη που χαρακτηρίζεται κομβικής σημασίας για την τεχνητή νοημοσύνη.

Επέζησε της πρόσκρουσης αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, άντεξε παγετώδεις περιόδους και είδε τις ηπείρους του πλανήτη να μετακινούνται. Ένας από τους λόγους που τα μυξινόψαρα υπάρχουν εδώ και 300 εκατομμύρια χρόνια είναι η μύξα τους, ένα πολλά υποσχόμενο υλικό που μπαίνει τώρα στο μικροσκόπιο της επιστήμης.

Για δεύτερη φορά σε διάστημα τεσσάρων μηνών, νευροεπιστήμονες παρουσιάζουν ενδείξεις ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ μπορεί σε σπάνιες περιπτώσεις να μεταδοθεί στη διάρκεια χειρουργικών ή άλλων ιατρικών πράξεων -αν και οι ίδιοι οι ερευνητές τονίζουν ότι οι υποψίες τους δεν έχουν ακόμα επιβεβαιωθεί οριστικά.

Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα, και τελικά να αντιμετωπίσουν τον αυτισμό, κινέζοι ερευνητές δημιούργησαν τους πρώτους γενετικά τροποποιημένους πιθήκους που παρουσιάζουν συμπτώματα της ασθένειας, όπως επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, άγχος και μειωμένη κοινωνικότητα.

Με το πρώτο άγγιγμα, η μυγοπαγίδα ξυπνά και ετοιμάζεται. Με το δεύτερο, εγκλωβίζει το θύμα της ζωντανό, και με το τρίτο αρχίζει να το χωνεύει. Η Διωναία η μυγοπαγίδα, ένα από τα πιο γνωστά σαρκοφάγα φυτά, έχει την ασυνήθιστη ικανότητα να μετράει, αναφέρουν ερευνητές στη Γερμανία.

Χρειάστηκε χρόνια για να υπολογιστεί, και ξεπερνά το προηγούμενο ρεκόρ κατά σχεδόν πέντε εκατομμύρια ψηφία. Είναι ο μεγαλύτερος γνωστός πρώτος αριθμός, και μόλις ο 49ος «πρώτος αριθμός Μερσέν» που γνωρίζουν οι μαθηματικοί μέχρι σήμερα.

Η ιστορία της Αστρονομίας βρίθει ισχυρισμών για έναν μεγάλο, άγνωστο πλανήτη που κρύβεται κάπου εκεί έξω στο Ηλιακό Σύστημα. Κανείς δεν θα έπαιρνε στα σοβαρά ακόμα έναν, αν δεν προερχόταν από τον ίδιο τον άνθρωπο που εξευτέλισε τον Πλούτωνα.

Αμφιλεγόμενος ιταλός νευροχειρουργός υποστηρίζει ότι η ομάδα του κατάφερε να επανασυνδέσει το κομμένο κεφάλι ενός πιθήκου, και ελπίζει τώρα να πραγματοποιήσει μια ανάλογη «μεταμόσχευση κεφαλής» σε τετραπληγικό ασθενή από τη Ρωσία.

Κάπου εκεί έξω στους αμπελώνες, ένας μικρός, ιπτάμενος σομελιέ φροντίζει για μια καλή παραγωγή κρασιού. Είναι μια σφήκα που παρασκευάζει νέες ποικιλίες μαγιάς για τη ζύμωση του μούστου.