Βαγγέλης Πρατικάκης

Πώς καταφέρνουν τα δέντρα να αψηφούν τη δύναμη της βαρύτητας και να αντλούν νερό στα φύλλα τους σε ύψος ακόμα και δεκάδων μέτρων; Ο Νεύτωνας είχε φτάσει πολύ κοντά στην εξήγηση, αποκαλύπτει ένα ανέκδοτο σημείωμά του από τη δεκαετία του 1660.

Χημικές αλλαγές του DNA που ρυθμίζουν την ενεργοποίηση και απενεργοποίηση γονιδίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προγνωστικός δείκτης για το προσδόκιμο ζωής, αναφέρει διεθνής ομάδα ερευνητών.

«Συγγνώμη λάθος», λένε τώρα οι ερευνητές που έγιναν πρωτοσέλιδο τον περασμένο Μάρτιο όταν ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν αρχέγονα βαρυτικά κύματα. Το σήμα προερχόταν τελικά από την σκόνη που υπάρχει μέσα στον Γαλαξία μας, και όχι από τις πρώτες στιγμές μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα νεαρών γαλαξιών δεν αποκλείεται να τους προκαλούν τελικά εμμηνόπαυση, υποστηρίζει διεθνής ομάδα αστρονόμων: όταν βρεθούν σε φάση παροξυσμού, οι μαύρες τρύπες μπορούν να εκτοξεύσουν μακριά το πολύτιμο αέριο από το οποίο γεννιούνται νέα άστρα.

Η Γη μοιάζει με γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κάποιος φύσηξε καπνό. Υπέρυθρες εικόνες από μετεωρολογικούς δορυφόρους συνενώθηκαν σε ένα εντυπωσιακό timelapse που δείχνει την ατμόσφαιρα να αναδεύεται και να πάλλεται.

Η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα ζητά από το Κογκρέσο να εγκρίνει κονδύλι 215 εκατ. δολαρίων για ένα φιλόδοξο ερευνητικό πρόγραμμα που θα ανέλυε τα γονιδιώματα ενός εκατομμυρίου ανθρώπων αναζητώντας εξατομικευμένες θεραπείες για τον καρκίνο και άλλες ασθένειες.

Τα θηλαστικά πιστεύεται ότι εξελίχθηκαν από ερπετά που γεννούσαν αβγά. Πώς όμως απέκτησαν την ικανότητα να κυοφορούν τα μικρά τους; Το κλειδί ίσως ήταν τα λεγόμενα μεταθετά στοιχεία, αλληλουχίες DNA που θεωρούνται γενετικά παράσιτα.

Ριπές ραδιενεργού νικελίου άφησαν γιγάντιες κοιλότητες στο υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς Κασσιόπη Α, ενός σουπερνόβα που εξερράγη πριν από 340 χρόνια. Το γερασμένο άστρο που εξερράγη σε σουπερνόβα δεν σκόρπισε τα συντρίμμια του ομοιόμορφα σε όλες τις κατευθύνσεις, δείχνει το τρισδιάστατο μοντέλο που δημιούργησαν οι ερευνητές.

Το περπάτημα και η διατήρηση της ισορροπίας σε έναν δρόμο καλυμμένο με πάγο απαιτεί προσπάθεια και αυτοσυγκέντρωση. Χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, όμως, εξειδικευμένοι νευρώνες στο νωτιαίο μυελό συλλέγουν σήματα από αισθητήρια νεύρα και διορθώνουν αυτόματα τις κινήσεις μας για να αποφύγουμε την πτώση.

Ο φλοιός της Γης στην περιοχή της Ισλανδίας ανασηκώνεται μέχρι και κατά 3,5 εκατοστά το χρόνο λόγω της τήξης των παγετώνων και τη μείωση του βάρους τους, δείχνουν μετρήσεις από δέκτες GPS. Το φαινόμενο επιταχύνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής και θα μπορούσε μάλιστα να αυξήσει τις ηφαιστειακές εκρήξεις, προειδοποιούν οι ερευνητές.

Μια μαύρη τρύπα που κρύβεται στην καρδιά ενός μακρινού γαλαξία αποφάσισε να μετατρέψει ένα άτυχο άστρο σε σπαγγέτι. Φαίνεται όμως ότι κόντεψε να πνιγεί με το δείπνο. Διεθνής ομάδα ερευνητών παρουσιάζει την περίπτωση ενός άστρου που παραμορφώνεται και τεντώνεται καθώς καταβροχθίζεται αργά από το βουλιμικό τέρας.

Με το λαιμό να καταλαμβάνει περίπου το μισό μήκος του σώματός του, αυτός ο φυτοφάγος δεινόσαυρος στην Κίνα πρέπει να έμοιαζε με διασταύρωση σαύρας και γερανού κατασκευών. Είναι το νέο είδος Qijianglong («Τσιγιανγκλόν»), ή «δράκος του Τσιγιάνγκ», από το όνομα της πόλης κοντά στην οποία ανακαλύφθηκε.

Ελπίζοντας να αντικαταστήσει τους κινητήρες των διαστημικών σκαφών με τη δύναμη της λιακάδας, η Planetary Society, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός για την προώθηση της διαστημικής εξερεύνησης, προγραμματίζει να εκτοξεύσει την άνοιξη ένα πειραματικό ηλιακό ιστίο.

Η ψαριά ήταν μάλλον ασυνήθιστη για έναν αλιέα που ανέσυρε τα δίχτυα του έξω από τις ακτές της Ταϊβάν: μια απολιθωμένη κάτω σιαγόνα που δεν αποκλείεται να ανήκει σε άγνωστο προϊστορικό είδος ανθρώπου.

Ο αστεροειδής 2004 BL86 που πλησίασε τη Δευτέρα τη Γη σε μικρή απόσταση τελικά δεν ήταν μόνος. Εικόνες ραντάρ αποκαλύπτουν ότι ο βράχος συνοδευόταν από έναν μικρό δορυφόρο σε μέγεθος ποδοσφαιρικού γηπέδου.

Είναι ένα πείραμα που έχει εντυπωσιάσει γενιές και γενιές φοιτητών Χημείας: πετάμε έναν σβόλο καθαρού νατρίου σε νερό και απολαμβάνουμε τις θεαματικές φλόγες και εκρήξεις. Φαίνεται όμως ότι οι λεπτομέρειες της πασίγνωστης χημικής αντίδρασης ήταν άγνωστες ως τώρα.

Αν οι δακτύλιοι του Κρόνου ήταν τόσο μεγάλοι, θα φαίνονταν μεγαλύτεροι και από τη Σελήνη στον ουρανό της Γης. Είναι οι δακτύλιοι ενός γιγάντιου πλανήτη σε απόσταση 434 ετών φωτός, οι πρώτοι που ανακαλύπτονται εκτός του Ηλιακού Συστήματος.

Εκατομμύρια γενετικά τροποποιημένα κουνούπια θα μπορούσαν να απελευθερωθούν στις γειτονιές των Φλόριντα Κιζ εφόσον οι Αρχές εγκρίνουν τη χρήση τους για την καταπολέμηση δύο επώδυνων ασθενειών, του δάγγειου πυρετού και του ιού τσικουνγκούνια.

Ηταν μια παράξενη χειμωνιάτικη μέρα στη Μογγολία, με τρεις Ήλιους να λάμπουν στον ανατολικό ουρανό. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για την οπτική απάτη του «περήλιου» που οφείλεται στην αλληλεπίδραση του φωτός με παγοκρυστάλλους στην ατμόσφαιρα.

Κάθε φορά που γράφουμε με το στιλό ή πιάνουμε την οδοντόβουρτσα, ουσιαστικά αξιοποιούμε ένα θαύμα της εξέλιξης μοναδικό στον άνθρωπο: τα επιδέξια χέρια μας, ικανά για τον χειρισμό και την κατασκευή εργαλείων. Φαίνεται όμως ότι ο αντιτακτός αντίχειρας του ανθρώπου, δηλαδή ο αντίχειρας που μπορεί να αγγίζει σφιχτά τα υπόλοιπα δάχτυλα του χεριού, δεν είναι και τόσο πρόσφατη εφεύρεση.