Τα mi-RNA ενάντια στους χρόνιους τραυματισμούς του δέρματος

Τα περισσότερα τραύματα «αυτοεπουλώνονται», ωστόσο ορισμένα εξ αυτών δεν καταφέρνουν να επουλωθούν και μετατρέπονται σε χρόνια. Τώρα μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής ειδικούς του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Σουηδία αποκαλύπτει τον σημαντικό ρόλο που παίζουν τα αποκαλούμενα micro-RNA στη ρύθμιση της επούλωσης πληγών του δέρματος. Η νέα ανακάλυψη ανοίγει θεραπευτικούς δρόμους για την αντιμετώπιση των «δύσκολων» τραυμάτων.

Το «άχθος» των χρόνιων τραυμάτων

Τα χρόνια τραύματα «πλήττουν» το 0,2% ως 1% του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες και αποτελούν ένα ολοένα αυξανόμενο πρόβλημα υγείας, καθώς και ένα οικονομικό άχθος για την κοινωνία.

Οι υπάρχουσες θεραπείες επικεντρώνονται στη βελτίωση ελεγχόμενων παραγόντων που συνδέονται με τα τραύματα όπως είναι η «εκκαθάριση» των λοιμώξεων. Ωστόσο υπάρχει τεράστια ιατρική ανάγκη για θεραπείες που έχουν άμεση επίδραση στη διαδικασία επούλωσης των τραυμάτων και για αυτόν τον λόγο οι επιστήμονες αναζητούν θεραπευτικούς στόχους για τις χρόνιες πληγές του δέρματος.

Η επούλωση τραυμάτων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία η οποία μπορεί να χωριστεί σε διάφορες φάσεις –δύο εξ αυτών είναι η φλεγμονώδης φάση και η φάση του πολλαπλασιασμού. Κατά τη φλεγμονώδη φάση τα κατεστραμμένα και τα νεκρά κύτταρα, τα βακτήρια και άλλα ανεπιθύμητα «απορρίμματα» απομακρύνονται από τα ανοσοκύτταρα.

Ακολουθεί η φάση του πολλαπλασιασμού στην οποία τα δερματικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται και υπάρχει ανάπτυξη νέου ιστού. Η μετάβαση μεταξύ των δύο αυτών φάσεων αποτελεί μια ζωτικής σημασίας ρυθμιστική καμπή η οποία μπορεί να προσδιορίσει την έκβαση της διαδικασίας επούλωσης. Ετσι οι ερευνητές αποφάσισαν να αναζητήσουν παράγοντες που μεσολαβούν στην όλη διαδικασία μετάβασης.

Τα mi-RNA και η επούλωση

Τα micro-RNA (mi-RNA) είναι μικρά τμήματα γενετικού κώδικα τα οποία δεν κωδικοποιούν για πρωτεΐνες αλλά ρυθμίζουν την έκφραση γονιδίων.

Από την ανακάλυψή τους το 1993 πολλές μελέτες έχουν δείξει πως τα mi-RNA εμπλέκονται σε διαφορετικές νόσους. «Ελάχιστα είναι γνωστά σχετικά με την έκφραση και τη λειτουργία των mi-RNA στους τραυματισμούς του δέρματος στον άνθρωπο, ωστόσο έχουμε δείξει στο παρελθόν ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των κυττάρων που βρίσκονται στην εξωτερική στιβάδα του δέρματος και ονομάζονται κερατινοκύτταρα» ανέφερε ο δρ Νινγκ Ξου Λαντέν, πρώτος ερευνητής της νέας μελέτης από το Τμήμα Ιατρικής του Ινστιτούτου Καρολίνσκα.

Oπως σημειώνουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Journal of Clinical Investigation», συνέλεξαν βιοψίες από το άκρο πληγών του δέρματος και αναζήτησαν αλλαγές στην έκφραση των mi-RNA κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επούλωσης. Ανακάλυψαν ένα mi-RNA που παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, το miR-132. Η έκφραση του συγκεκριμένου mi-RNA αυξανόταν κατά τη φλεγμονώδη φάση και στη συνέχεια παρουσίαζε και πάλι αύξηση κατά τη φάση πολλαπλασιασμού –ήταν ό,τι ακριβώς έψαχναν οι επιστήμονες του Καρολίνσκα.

Οι ειδικοί είδαν λοιπόν ότι στη φλεγμονώδη φάση το miR-132 οδηγούσε λιγότερα ανοσοκύτταρα προς το τραύμα –αντιθέτως, η έλλειψη του συγκεκριμένου mi-RNA μεταφραζόταν σε περισσότερα ανοσοκύτταρα και τελικώς σε αυξημένη φλεγμονή.

Στη διάρκεια της φάσης πολλαπλασιασμού το miR-132 φάνηκε να προάγει την ανάπτυξη κερατινοκυττάρων, ενώ η έλλειψή του μείωνε την κυτταρική ανάπτυξη, με αποτέλεσμα να αργεί η επούλωση των τραυμάτων.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι το miR-132 είναι σημαντικό κατά τη μετάβαση από τη φλεγμονώδη φάση της επούλωσης τραυμάτων στη φάση πολλαπλασιασμού και έτσι δρα ως σημαντικός ρυθμιστής της επούλωσης τραυμάτων του δέρματος» ανέφερε ο δρ Λαντέν και κατέληξε: «Εξαιτίας αυτών των ιδιοτήτων του το συγκεκριμένο mi-RNA μπορεί να αποτελέσει έναν ελκυστικό θεραπευτικό στόχο για τους χρόνιους τραυματισμούς του δέρματος. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε μια θεραπεία βασισμένη σε micro-RNA για την προαγωγή της επούλωσης των τραυμάτων του δέρματος».