Η Χρυσή Αυγή και οι επερχόμενες εκλογές

«Αν είχατε αναγνωρίσει το μέρος που πηγαίνετε Θα σταματούσατε. Αν ξέρατε Τι σχεδιάζουνε με σας να κάνουν Θα κοιτάζατε τριγύρω. Μάθετε πως εσείς μπορείτε την κατάσταση σας να καλυτερέψετε!». ( Μπέρτολτ Μπρεχτ, ‘Προς τα που τραβάτε’).

Στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή θα επιδιώξει μία εκλογική καταγραφή που θα πιστοποιεί την κοινωνική, πολιτική και εκλογική της σταθεροποίηση. Ήδη, στις Ευρωεκλογές που διεξήχθησαν στις 25 Μαΐου έλαβε το 9,40% των ψήφων, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση και εκλέγοντας 3 Ευρωβουλευτές. Στις εκλογές που θα διεξαχθούν στις 25 Ιανουαρίου, το νεοναζιστικό μόρφωμα κατέρχεται με την ηγετική του ομάδα να βρίσκεται στη φυλακή με την κατηγορία της ένταξης και της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης. Η «κρισιακή» άρθρωση της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής συνυφάνθηκε με την έντονη άσκηση λεκτικής και σωματικής βίας, κάτι που συνέβαλλε στην βίαιη «επικάλυψη» του πεδίου του κοινωνικού. Οι περιώνυμοι «άλλοι», οι πολλαπλώς «διαφορετικοί», αποτέλεσαν τους συμβολικούς όσο και πραγματικούς «τόπους» άσκησης της νεοναζιστικής βίας.

Η λεκτική-σωματική νεοναζιστική βία «εγκιβωτίστηκε» σε εκείνα τα «σώματα» που δεν έφεραν το «θετικό» (για την Χρυσή Αυγή) φορτίο του κυρίαρχου εθνικού υποδείγματος. Τα μεγάλα αστικά κέντρα (ιδίως η πρωτεύουσα Αθήνα) απετέλεσαν τους τόπους εκδίπλωσης της βίαιης νεοναζιστικής «ροής», παράγοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις για την ανάδυση και την αποκρυστάλλωση μίας διαδικασίας «κομβικής αναδίπλωσης» της διαφορετικής ανθρώπινης μονάδας. Η συγκεκριμένη και φορτισμένη διαδικασία της «κομβικής αναδίπλωσης» επηρέασε την κίνηση του μεταναστευτικού μπλοκ, καθότι ήταν οι μετανάστες που δέχθηκαν την εξόχως υλική βία του νεοναζιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής.

H Χρυσή Αυγή «ενσωμάτωσε» τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την φασιστική ιδεολογία στα σώματα των «άλλων». Με αυτόν τον τρόπο επήλθε η δομική μεταβολή της κοινωνικής ολότητας η οποία γίνεται αντιληπτή ως κατεξοχήν «εθνική» και συνεχής. Η σύμφυση κρατικής-νεοναζιστικής βίας έτεινε στην «εγχάραξη» ενός συγκεκριμένου εθνικού-κοινωνικού υποδείγματος πάνω στα σώματα των «άλλων».

Το μεταναστευτικό μπλοκ «αναδιπλώθηκε», ανασυγκροτήθηκε ως «μερικό πλήθος» που δεν ενέγραφε την παρουσία του στα κομβικά σημεία του ευρύτερου αστικού χώρου, αλλά κύρια δρούσε και «αναπαραγόταν» στα αρχικά σημεία συγκέντρωσης του. Η λεκτική και σωματική βία που άσκησε με έντονο τρόπο το νεοναζιστικό μόρφωμα συνέβαλλε στην παραγωγή των όρων της «κομβικής αναδίπλωσης» και του φόβου, φόβου για την ζωή, φόβου για το αύριο. Στο πεδίο της κοινωνικής ολότητας συντελούνταν μία διαδικασία «διπλής άρθρωσης»: όσο περισσότερο οξύνονταν η οικονομική-κεφαλαιοκρατική κρίση και οι κοινωνικές συνέπειες ως αποτέλεσμα της Μνημονιακής διαχείρισης της, τόσο περισσότερο εντείνονταν η λεκτική και σωματική βία που ασκούσε η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή.

«Στην περίπτωση του ναζισμού και της «Χ.Α», το φαντασιωτικό ομοιογενές Σώμα, στο οποίο γίνεται επίκληση, δεν είναι άλλο από το Έθνος, την «καθαρή» (και «ανώτερη»…) Λευκή φυλή, με το «αμόλυντο» Αίμα και την (ανύπαρκτη) Τιμή. Το χνάρι που θέλει να εξαφανίσει αφορά εκείνο το ανεξίτηλο της τομής ενός επαναστατικού Συμβάντος με τις συνέπειες του, και γι’ αυτόν τον αντεπαναστατικό λόγο επιχειρεί να αφανίσει το ανομοιογενές σώμα που συγκροτείται από την παρείσφρηση του Άλλου, του Διαφορετικού, του για τα πάντα ένοχου αρχετυπικού Εβραίου και των ομοιωμάτων του, του μετανάστη, του ομοφυλόφιλου, του «μη κανονικού», και φυσικά του επαναστάτη, του κομμουνιστή ή του αναρχικού».[1]

Είναι πολύ σημαντική η παρατήρηση του Σάββα Μιχαήλ, καθότι το νεοναζιστικό μόρφωμα επιχείρησε, (ασκώντας λεκτική-σωματική βία) να «καταστείλει» τους όρους συγκρότησης του ριζικά διαφορετικού συμβάντος που ενυπήρχε εντός της πόλης. Θα μπορούσαμε να πούμε πως η Χρυσή Αυγή «εδαφικοποίησε» την βαθιά οικονομική κρίση ως «μορφή» άσκησης βίας, βίας που έφθασε τα όρια της φυσικής εξόντωσης και του σημείου-μηδέν της ζωής, ήτοι του θανάτου.

Με τα λόγια της Αθηνάς Αθανασίου, «η ηθική και συμβολική νομιμοποίηση της ακροδεξιάς και των αντι-μεταναστευτικών κομμάτων είναι χαρακτηριστική όψη αυτής της αστυνομευμένης τάξης (με όρους του Jacques Ranciere) που θεμελιώνεται στην αναζωογονημένη ρουτίνα της εθνικής αρρενωπότητας. Αυτή άλλωστε η νόρμα της εθνικής και πολεμικής αρρενωπότητας ως θεματοφύλακα της εθνοφυλετικής καθαρότητας κατέχει κεντρική θέση στο λόγο και τις πρακτικές της νεοναζιστικής «Χρυσής Αυγής».[2]

Το έθνος της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, ως «φανταστική» και πραγματική κοινότητα «όμοιων» ατόμων απορρίπτει την πολλαπλή ετερότητα. Ως εκ τούτου, δομείται μία νέα εθνική κυβερνολογική (για να θυμηθούμε και τον Michel Foucault), η οποία ιεραρχεί το «κανονικό» έθνος ως θεμελιώδες πρόταγμα. Οι «από τα άνω» ιεραρχήσεις της Χρυσής Αυγής αίρουν τις προϋποθέσεις συγκρότησης της ετερογενούς κοινωνίας. Ποια πρέπει να είναι η κατάληξη των «άλλων» και των «διαφορετικών»; Το κοινωνικό-ιστορικό περιθώριο, το σημείο-μηδέν που νοείται ως μη-ζωή, ως μη δυναμική κοινωνική και πολιτική πράξη.

Η λεκτική της αφήγηση και άρθρωση περί οικονομικής κρίσης εστίασε στην (κατ’ αυτήν) δομική παρέκκλιση από το ορθό και «υγιές» εθνικό-πολιτικό υπόδειγμα. Έτσι, οι «διεφθαρμένοι» Έλληνες πολιτικοί, που ευθύνονται για την «έλευση» της οικονομικής κρίσης, «ξεπούλησαν» την «υπερήφανη» χώρα στους διεθνείς «σιωνιστές τοκογλύφους».[3] Με αυτόν τον τρόπο υπεισέρχεται η διάσταση της δομικής απόκλισης από το εθνικό και «υγιές» πολιτικό πλαίσιο, ενώ την ίδια στιγμή το νεοναζιστικό μόρφωμα αίρει το όλο πλαίσιο διαμόρφωσης της κυβερνητικής διαχείρισης (Ν.Δ & ΠΑΣΟΚ), καθώς και της ευρύτερης πολιτικής, προγραμματικής και ιδεολογικής «φορτισμένης» συγκρότησης.

Η Χρυσή Αυγή εστίασε στη λογική της «συλλογικής-πολιτικής ευθύνης»: όσο «διεφθαρμένοι» και αργυρώνητοι είναι οι πολιτικοί της δεξιάς άλλο τόσο (και ίσως περισσότερο) «διεφθαρμένοι» είναι και οι πολιτικοί της Αριστεράς. Επιπλέον, οι αριστερές παρατάξεις και οι αριστεροί πολιτικοί «βαρύνονται» και με την κατηγορία της «αντεθνικής» στάσης. Με αυτόν τον τρόπο, το εθνικό Κοινοβούλιο αποτελεί «τόπο συσσώρευσης» των «κρισιακών» δεινών. Η αντιδραστική και «ενοχοποιητική» θεώρηση της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής επηρέασε την κίνηση ενός τμήματος του μπλοκ των λαϊκών-κοινωνικών τάξεων.

Ο λόγος και η βίαιη πρακτική του νεοναζιστικού μορφώματος «διείσδυσαν» στο εσωτερικό του λαϊκού-εργατικού μπλοκ ως αναγκαία συνθήκη για τον «εθνικό» επαναπροσδιορισμό της χώρας, εκεί όπου η βίαιη «εδαφικοποίηση» της οικονομικής κρίσης θα «απεντάξει» από το όλο εθνικό-κανονιστικό πλαίσιο τους «μιαρούς» και τους «διαφορετικούς». Μέσω της προσίδιας «αποικιοποίησης» του κοινωνικού φαντασιακού η Χρυσή Αυγή δομεί το πλαίσιο συγκρότησης του νεοναζιστικού αυταρχισμού που σχετίζεται με το «μητρικό» υπόδειγμα της ναζιστικής Γερμανίας.

Έχουμε υποστηρίξει και άλλες φορές ότι η Χρυσή Αυγή ως «κομματικός» φορέας συγκρότησης (και εμβάθυνσης) ενός αυταρχικού-εθνικού καπιταλισμού μετατοπίζει δομικά κοινωνική ισχύ, δύναμη και «ενέργεια» προς την κατεύθυνση του άρχοντος αστικού συγκροτήματος εξουσίας. Σε αυτή την περίπτωση, η νεοναζιστική οργάνωση τείνει να θεωρεί την ολική αναδιαμόρφωση του πεδίου του κοινωνικού από τις «άλλες» συνηχήσεις του ως απαραίτητη προϋπόθεση για την δόμηση μίας αυταρχικής-δικτατορικής «κεφαλαιοκρατίας».

Ο Νίκος Πουλαντζάς έχει αναδείξει ευφυώς το πεδίο της ώσμωσης φασιστικής ιδεολογίας και μικροαστικής τάξης. Θα αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικές πλευρές: 1. Η κρατολατρεία. Για τη φασιστική ιδεολογία εκείνο που μετράει είναι η λατρεία του κράτους· το άτομο δεν είναι τίποτα. Η πλευρά αυτή ενώ αντιστοιχεί στο φετιχισμό της εξουσίας που συνέχει τη μικροαστική τάξη, παράλληλα εκφράζει το ενδιαφέρον του μεγάλου κεφαλαίου για τον παρεμβατικό ρόλο του κράτους στο στάδιο του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Το ίδιο στοιχείο προεκτείνεται ως τη διαβόητη «λατρεία του Αρχηγού» και της ιεραρχίας, τυπική μορφή φετιχισμού της εξουσίας της εξεγερμένης μικροαστικής τάξης, 2. Εθνικισμός: υστερική λατρεία της μυστηριακής ενότητας που είναι για τη μικροαστική τάξη το έθνος («δεσμοί γης και «αίματος)· το έθνος, θα γίνει το άλλοθι για ν’ αρνηθεί την πάλη των τάξεων και θα θεωρήσει τον εαυτό της στυλοβάτη του, φυσικό διαμεσολαβητή στις αντιμαχόμενες δυνάμεις. Και ο εθνικισμός βολεύει προφανώς το μεγάλο ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο».[4]

Η ανάλυση του Νίκου Πουλαντζά μας οδηγεί στον πυρήνα της κανονιστικής συγκρότησης του νεοναζιστικού μορφώματος. Οι πλευρές της φασιστικής ιδεολογίας συγκροτούν το συνολικό ιδεολογικό πλαίσιο με το οποίο η Χρυσή Αυγή «διεισδύει» στο εσωτερικό του μπλοκ των λαϊκών-καταπιεσμένων τάξεων. Η πολλαπλότητα και η πολυπλοκότητα του κοινωνικού όλου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν επρόκειτο απλώς και μόνο για μία σύμφυση φασιστικής ιδεολογίας και μέρους της μικροαστικής τάξης, αλλά και κίνηση ιδεολογικού επηρεασμού αμιγώς εργατικών στρωμάτων που πλήττονται από τις συνέπειες της Μνημονιακής διαχείρισης της οικονομικής κρίσης.

Η φασιστική ιδεολογία δεν είναι «ταξικά καθαρή». Διαβλέπει τις ευρύτερες «γωνίες» της κοινωνικής-ταξικής άρθρωσης, αποβλέποντας στον ιδεολογικό επικαθορισμό της κίνησης του μπλοκ των λαϊκών-υποτελών κοινωνικών τάξεων. Η μη-ταξική της «καθαρότητα» επιτρέπει στη φασιστική ιδεολογία να προσαρμόζει τις όψεις της ανάλογα με την κοινωνική τάξη στην οποία απευθύνεται. Στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής, η κρατολατρεία και ο εθνικισμός ως εθνικό πρόταγμα και ως άρνηση της κοινωνικής-ταξικής σύγκρουσης αποβλέπουν στην «διείσδυση» και στον επηρεασμό της κίνησης της μικροαστικής τάξης. Η ιδεολογική σκευή της Χρυσής Αυγής αποβλέπει στην «ενδυνάμωση» της μικροαστικής τάξης με στόχο αυτό που αναφέρει ο Νίκος Πουλαντζάς: να γίνει η μικροαστική τάξη εθνικός «στυλοβάτης».

Το πλαίσιο της εθνικής διαχείρισης της οικονομικής κρίσης, της ανασυγκρότησης της «εθνικής» εργατικής τάξης, η στοχοποίηση των μεταναστών ως υπεύθυνων για τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι αποτελούν τα προσδιοριστικά στοιχεία της «εργατικής» φασιστικής-νεοναζιστικής ιδεολογίας. Η απεύθυνση στον «έναν» αρχηγό και στο «ένα εθνικό» κόμμα, (κοινωνική-εκλογική στήριξη της Χρυσής Αυγής) λειτουργούν, (όπως είδαμε με βάση την κοινωνική-εκλογική επιρροή της Χρυσής Αυγής) ως θρυαλλίδες «κατανόησης» των αιτίων της οικονομικής κρίσης.

Οι επερχόμενες εκλογές αποτελούν μία ευκαιρία για την εκδίπλωση ενός σημαντικού εκλογικού συμβάντος το οποίο νοείται και ορίζεται ως μείωση της εκλογικής της δύναμης, δύναμης που στην ουσία είναι κοινωνική. Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι ιδιαίτερα απλό, δεδομένης της σταθερότητας και της «συνειδητότητας» που έχει αποκτήσει η ψήφος προς την Χρυσή Αυγή. Είναι επιτακτική ανάγκη να απομονώσει το λαϊκό-εργατικό μπλοκ το νεοναζιστικό μόρφωμα. Χωρίς να ανάγουμε σε προμετωπίδα της αντιφασιστικής πράξης την επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, θα λέγαμε πως το ποσοστό που θα λάβει η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή θα καθορίσει την μετέπειτα τακτική της. Η αντιφασιστική κινητοποίηση οφείλει να είναι διαρκής και ποιοτική στο πεδίο του κοινωνικού. Άλλωστε, ο επόμενος μεγάλος σταθμός είναι η δίκη της Χρυσής Αυγής που θα καθορίσει αν υπάρξει ο διαρκής (και όχι ο στιγμιαίος) ποινικός κολασμός των βίαιων πράξεων των μελών της.

«Για τους «από κάτω», όρος επανάκτησης της Ζωής, κι όχι επιβίωσης- γιατί επιβίωση δεν σημαίνει ζωή αλλά υπόλειμμα ζωής ή αναβολή του οριστικού τέλους της-, είναι η επανεύρεση της αληθινής Ζωής, η επανάκτηση της Ιστορίας ως παρόντος».[5]