«Kuzey kıbrıs türk Cumhuriyeti», και ακριβώς από κάτω «Turkish Republic of Northern Cyprus». Αυτό γράφει το χαρτάκι που πρέπει να υπογράψεις αν θέλεις να περάσεις στην κατεχόμενη πλευρά της Λευκωσίας. Δεν συνηθίζω να κρατάω τέτοιου τύπου ενθύμια από ταξίδια, όμως αυτό το φύλαξα στο πορτοφόλι μου. Ισως επειδή συμπλήρωσα τα στοιχεία μου με ένα σφίξιμο στην καρδιά: είχα ηθικό δίλημμα, ωστόσο η περιέργεια υπερνίκησε τελικά τους ενδοιασμούς και η βόλτα αποδείχθηκε ανώδυνη. Μια μπίρα στην αυλή του Μπουγιούκ Χαν, μια περιήγηση στα ωραία, αν και λίγο απεριποίητα, σοκάκια, λίγο χάζι στα μαγαζιά με τα φθηνά ρούχα και αναμνηστικά.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά της Παλιάς Πόλης της Λευκωσίας θυμίζει πια διατηρητέο παραδοσιακό οικισμό στην Ελλάδα: οι γεμάτες κόσμο οδοί Λήδρας και Ονασαγόρου, η Φανερωμένη με τους καφενέδες και τα μπαράκια της, το εργοτάξιο στην πλατεία Ελευθερίας, χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας σύγχρονης και με βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Στα κατεχόμενα νιώθεις σαν να βρίσκεσαι στην επαρχία της Τουρκίας, «σαν να γυρνάς μερικές δεκαετίες πίσω», όπως λέει και ο Γιάννης Κούρτογλου, φωτογράφος από την Ξάνθη που ζει μόνιμα τα τελευταία χρόνια στη Μεγαλόνησο και αποφάσισε να αποτυπώσει στιγμές της ζωής και στις δύο πλευρές της διχοτομημένης κυπριακής πρωτεύουσας όταν άρχισε να ανακινείται πάλι το θέμα της λύσης του Κυπριακού.
Για όλα ευθύνεται το φυσικό αέριο. Τα σημαντικά κοιτάσματα που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή έχουν ωθήσει τη διεθνή κοινότητα σε αποφασιστικές πρωτοβουλίες προκειμένου να βρεθεί μια χρυσή τομή για ένα κοινό ανακοινωθέν, το οποίο θα οδηγήσει με τη σειρά του σε επανάληψη των συνομιλιών των δύο πλευρών. Οι Αμερικανοί έχουν αναλάβει να διευκολύνουν τις εξελίξεις στην «ενεργειακή ζώνη» της Ανατολικής Μεσογείου. Οι εξελίξεις προχωρούν με γοργούς ρυθμούς. Υπάρχουν φυσικά αντιδράσεις και αναμένουμε να δούμε αν θα φθάσουμε σύντομα σε κάποια λύση.
Μια αίσθηση της κοινής μοίρας στον ίδιο τόπο αποπνέουν και οι εικόνες του νεαρού Ελληνα. Δεν βασίζονται σε εφέ, φανερώνουν ευαισθησία και περισσότερο τονίζουν τις ομοιότητες στις δύο πλευρές της Λευκωσίας εντός των ενετικών τειχών και στα πέριξ της Πράσινης Γραμμής. Ο φακός του Γιάννη Κούρτογλου εστιάζει στην απλή καθημερινότητα, δεν τον ενδιαφέρουν οι μόδες αλλά όσα μπορεί να έχουν μείνει ανέπαφα αυτά τα 40 χρόνια. Ο ίδιος δεν συνάντησε ποτέ κανένα πρόβλημα τους μήνες που μπαινοβγαίνει για να φωτογραφίσει, κανένας δεν του αρνήθηκε μια πόζα ή ένα χαμόγελο. Ούτως ή άλλως, μιλάμε για ανθρώπους που όσο και αν η διπλωματία ή διάφοροι στρατηγικοί σχεδιασμοί θα προσπαθούν να ορίσουν το μέλλον τους εκείνοι θα προσπαθούν απλώς να ζουν όσο καλύτερα γίνεται. «Οι άνθρωποι είναι παγιδευμένοι στην Ιστορία και η Ιστορία είναι παγιδευμένη στους ανθρώπους», όπως έχει άλλωστε πει και ο αφροαμερικανός συγγραφέας Τζέιμς Α. Μπόλντουιν.
*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 1 Μαρτίου 2014
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
