Χαλαρές δικλίδες ασφαλείας

Η απόφαση που έλαβαν την περασμένη Κυριακή στη Βασιλεία της Ελβετίας οι διεθνείς τραπεζικές και εποπτικές αρχές να χαλαρώσουν τις ασφαλιστικές δικλίδες που θα αποδυνάμωναν τον τραπεζικό Φρανκενστάιν και θα εμπόδιζαν τους τραπεζικούς ομίλους να ανταγωνίζονται σε τζόγο τα καζίνα του Λας Βέγκας και του Μακάο, ισοδυναμεί με την ενεργοποίηση του μηχανισμού που θα πυροδοτήσει την επόμενη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.

Ο χρόνος για την επόμενη κρίση άρχισε πάλι να μετρά αντίστροφα καθώς η Εποπτική Τραπεζική Αρχή της Βασιλείας μείωσε τον λόγο των κεφαλαίων που θα πρέπει να κρατούν στην άκρη οι τράπεζες ως προς τα ρίσκα που αναλαμβάνουν (leverage ratio). Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσαν οι «Financial Times» επικαλούμενοι πηγές από τις ρυθμιστικές αρχές, ο λόγος πιθανότατα θα αυξηθεί από το 3,8% σε κάτι παραπάνω από 4%. Επιπλέον, ο νέος leverage ratio, που θεωρείται κομβικό σημείο του πακέτου μεταρρυθμίσεων του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα που είναι γνωστό ως Βασιλεία ΙΙΙ, δεν θα τεθεί σε ισχύ πριν από το 2018.

Την περασμένη Κυριακή αποφασίστηκε επίσης να δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να μην αποκαλύπτουν και να μη συνυπολογίζουν το 100% των περιουσιακών στοιχείων που διατηρούν εκτός ισολογισμού. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούν οι τράπεζες να αποκρύπτουν την πραγματική έκθεσή τους σε άκρως επικίνδυνα όχι μόνο για τις ίδιες αλλά και για τις εθνικές οικονομίες και για τους φορολογουμένους, όπως προσφάτως αποδείχθηκε, προϊόντα, όπως είναι τα χρηματιστηριακά παράγωγα, οι συμφωνίες repos και επίσης οι εγγυήσεις και οι εγγυητικές επιστολές «που αποτελούν εργαλεία απαραίτητα για το γρασάρισμα των τροχών του διεθνούς εμπορίου», όπως γράφει η «Wall Street Journal».

Με την απόφαση αυτή μειώνεται η πίεση στις τράπεζες είτε να περιορίσουν το ενεργητικό τους είτε να αυξήσουν τα κεφάλαια που κρατούν ως εγγύηση για την περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά με τις ριψοκίνδυνες επενδύσεις τους. «Πρόκειται για κάτι περισσότερο από νίκη της παγκόσμιας τραπεζικής βιομηχανίας. Είναι ένας θρίαμβος, ο οποίος εμένα προσωπικά δεν με εκπλήσσει, διότι τον ανέμενα» δήλωσε την περασμένη Δευτέρα στους «FT» ο αναλυτής της Exane BNP Paribas Ντάνιελ Ντέιβις.

Ο τραπεζίτης του Σίτι είχε, προφανώς, προεξοφλήσει την επιτυχία των «τρομακτικών και αφόρητων πιέσεων», όπως γράφουν χαρακτηριστικά οι «FT», που άσκησε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2013 το τραπεζικό λόμπι στις Αρχές της Βασιλείας που έψαχναν να βρουν τρόπους ώστε να καταστήσουν το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ασφαλέστερο προκειμένου να μην επαναληφθεί καταστροφή ανάλογη με την κρίση που ξέσπασε το 2008. Ο Τζέφρι Σμιθ της «WSJ» σημειώνει ότι το εκβιαστικό επιχείρημα των τραπεζών προκειμένου να διατηρήσουν το «ελευθέρας» στην ασυδοσία και στη ρεμούλα ήταν ότι «θα αναγκαστούν να περιορίσουν τη χρηματοδότηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων σε μια κρίσιμη περίοδο για την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας σαν κι αυτή που διανύουμε».

Ο Σμιθ αναφέρει ότι οι τράπεζες κατάφεραν να πείσουν –να πειθαναγκάσουν ίσως είναι η ακριβέστερη απόδοση –τους κεντρικούς τραπεζίτες και τις κυβερνήσεις ότι τα σχέδια προστασίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος χαρακτηρίζονται από υπερβάλλοντα ζήλο. Η ανακοίνωση της Κυριακής, άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη που σηματοδοτεί την υποχώρηση της διεθνούς κοινότητας έναντι των απαιτήσεων του τραπεζικού λόμπι. Στις αρχές του έτους χαλάρωσε ένας ακόμη κανόνας που αφορά τη μίνιμουμ ρευστότητα των τραπεζών, ενώ λίγο νωρίτερα χαλάρωσε στις ΗΠΑ και ο περίφημος «κανόνας Βόλκερ» –πρόκειται για τις προτάσεις του πρώην προέδρου της αμερικανικής Fed Πολ Βόλκερ για τον περιορισμό των κερδοσκοπικών συναλλαγών των τραπεζών στις διεθνείς αγορές. Βεβαίως πάει περίπατο και η πρόταση για πλήρη διαχωρισμό των τραπεζών σε επενδυτικές και λιανικής τραπεζικής που διατύπωσε όχι κάποιος κρατικιστής πολιτικός αλλά ένας θρύλος του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, ο πρώην επικεφαλής της Citigroup Σάνφορντ Ουέιλ.

Ευάλωτες στην υπερβολή οι ευρωπαϊκές τράπεζες
Η ΕΚΤ θα έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει σε επικίνδυνες πρακτικές όταν η… φωτιά θα είναι ανεξέλεγκτη