Οπου υπάρχει… ατμός υπάρχει και φωτιά! Αυτό υποστηρίζουν οι επικριτές του ηλεκτρονικού τσιγάρου, η δημοτικότητα του οποίου τα τελευταία χρόνια αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Διότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο μετατρέπεται σε μείζονα «μπίζνα» των καπνοβιομηχανιών, που βλέπουν τις αγορές των βασικών προϊόντων τους να συρρικνώνονται και να περιορίζονται στις αναπτυσσόμενες χώρες, αφού στις ανεπτυγμένες το κάπνισμα βρίσκεται υπό διωγμόν.
Οι πιέσεις του καρτέλ του καπνού έχουν ως αποδέκτες τις κυβερνήσεις της Δύσης. Αίτημά του είναι να επιτραπεί η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου σε κάθε χώρο στον οποίο απαγορεύεται το κάπνισμα των συμβατικών. Την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρώτη νομοθεσία που θα διέπει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα στην ΕΕ. Αφού χαρακτηρίστηκε καταναλωτικό και όχι ιατρικό το προϊόν, η Κομισιόν κατόπιν σχετικής εισήγησης του Ευρωκοινοβουλίου αποφάσισε να επιτραπεί η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου σε χώρους όπου απαγορεύεται το συμβατικό, αλλά επιφυλάχθηκε να το απαγορεύσει πανευρωπαϊκώς εφόσον το απαγορεύσουν τρία ή περισσότερα κράτη – μέλη. Ηδη η ισπανική κυβέρνηση, σύμφωνα με δημοσιεύματα της περασμένης Πέμπτης, μελετά την απαγόρευση του προϊόντος και την αντιμετώπισή του ακριβώς όπως τα συμβατικά προϊόντα καπνού.
Ιστορία 40 χρόνων


Το ηλεκτρονικό τσιγάρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 10 χρόνια, παρά το γεγονός η πρωταρχική ιδέα για τη δημιουργία του γεννήθηκε το 1963 και ανήκει σε έναν αμερικανό επιστήμονα. Ο Χέρμπερτ Γκίλμπερτ πατεντάρισε την ιδέα για το ηλεκτρονικό τσιγάρο αλλά δεν την εκμεταλλεύθηκε εμπορικά. Περίπου 40 χρόνια αργότερα ένας κινέζος φαρμακοποιός, ο Χον Λικ, κατασκεύασε και κυκλοφόρησε εμπορικά το πρώτο ηλεκτρονικό τσιγάρο ως απάντηση στην αυστηρή νομοθεσία της Κίνας απέναντι στο κάπνισμα.
Μέσα σε λίγα χρόνια οι πωλήσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ, ενώ στην Ευρώπη περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι είναι σήμερα «ατμιστές». Οπως επισημαίνει η εφημερίδα «Sunday Times», οι αριθμοί αυτοί μπορεί να μοιάζουν μηδαμινοί μπροστά στην αξία των 800 δισ. ευρώ της βιομηχανίας του παραδοσιακού τσιγάρου αλλά, με τους ρυθμούς αύξησης που παρουσιάζει το ηλεκτρονικό τσιγάρο, «σε βάθος δεκαετίας η κατανάλωσή του μπορεί να ξεπεράσει εκείνη του συμβατικού τσιγάρου, δεδομένου μάλιστα ότι οι πωλήσεις του δεύτερου παρουσιάζουν σημαντική πτώση».
Οσο αυξάνεται η κατανάλωσή του τόσο περισσότερους συμμάχους βρίσκει το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Οι υποστηρικτές του λένε ότι αισθάνονται καλύτερα με τη χρήση της συσκευής σε σχέση με τότε που κάπνιζαν τα βιομηχανικά τσιγάρα και αυτό γιατί δεν παράγεται το βλαβερό για τον οργανισμό μονοξείδιο του άνθρακα, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της καύσης του καπνού. Επιπλέον, δεδομένου ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι επαναχρησιμοποιήσιμο, εξοικονομεί χρήματα, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που το επαινούν γιατί τους βοήθησε να σταματήσουν το κάπνισμα. Ερευνες μάλιστα δείχνουν ότι σχεδόν το ένα τρίτο των προσπαθειών για διακοπή του καπνίσματος εμπεριέχει την αντικατάστασή του από το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Ανησυχία για τα συστατικά του ατμού
Προβληματίζει και η προβολή του καπνίσματος ως μιας κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς
Αν και η έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου στην ανθρώπινη υγεία είναι περιορισμένη, υπάρχει γενικότερος προβληματισμός για τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα όσο φαίνονται και ότι οι πραγματικές συνέπειες της χρήσης αυτού του νέου τρόπου καπνίσματος θα φανούν στο μέλλον. Ορισμένες χώρες, μάλιστα, όπως η Βραζιλία και η Σιγκαπούρη, έχουν απαγορεύσει τη χρήση του σε δημόσιους χώρους καθώς έκριναν ότι δεν πληροί τα απαραίτητα πρότυπα «ασφαλείας, ποιότητας και αποτελεσματικότητας».
Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένας συσχετισμός μεταξύ της εμφάνισης καρκίνου και της νικοτίνης, είναι αποδεδειγμένα ιδιαίτερα εθιστική και τοξική σε μεγάλες δόσεις. Επίσης, επιβαρύνει το καρδιαγγειακό σύστημα και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και θεωρείται αιτία πονοκεφάλων, υψηλής αρτηριακής πίεσης και αρρυθμίας. «Η ανησυχία εγείρεται σχετικά με το εύρος και την ασφάλεια ορισμένων από τα συστατικά του ατμού που εισπνέουν οι χρήστες» τονίζει στον βρετανικό Τύπο η γιατρός Πένι Γουντς, επικεφαλής του Πνευμονολογικού Οργανισμού της Βρετανίας. Τέλος, υπάρχει πάντα το θέμα του παθητικού καπνίσματος. Γερμανοί επιστήμονες σε έρευνά τους διατύπωναν την άποψη ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στους δημόσιους χώρους καθώς οι «αναθυμιάσεις από δεύτερο χέρι» μπορεί να είναι επιβλαβείς για όσους τις εισπνέουν.
Η κοινωνική πλευρά

Αλλά δεν είναι μόνο τα αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό αυτά που προβληματίζουν τον ιατρικό κλάδο σχετικά με την ευρεία διάδοση του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Επισημαίνεται και η κοινωνική πλευρά του φαινομένου που σχετίζεται με την προβολή του καπνίσματος ως μιας κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς και τη δημιουργία μιας νέας γενιάς καπνιστών, εθισμένης στην νικοτίνη. Πολλοί αναλυτές τονίζουν ότι έπειτα από περίπου 50 χρόνια δαιμονοποίησης του καπνίσματος, απαγόρευσης κάθε είδους σχετικής διαφήμισης, επιβολής αυστηρής νομοθεσίας και τσουχτερών προστίμων, η ξαφνική διάδοση του ηλεκτρονικού τσιγάρου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.
Οι υποστηρικτές αυτής της τελευταίας άποψης τονίζουν ότι όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι γίνονται χρήστες του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Το γεγονός ότι δεν περιέχει καπνό και συνεπώς δεν επιβαρύνεται από ειδικό φόρο κατανάλωσης μειώνει το κόστος του και το κάνει προσιτό για όλους. Χαρακτηριστικό είναι ότι στη Βρετανία κοστίζει 25% λιγότερο από τα κανονικά τσιγάρα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι την περασμένη χρονιά διπλάσιο ποσοστό εφήβων δοκίμασε το ηλεκτρονικό τσιγάρο σε σχέση με το 2011.
Χωρίς έλεγχο η αγορά του

Οι κατασκευάστριες εταιρείες δηλώνουν ότι δεν διαφημίζουν τα προϊόντα τους σε παιδιά κάτω των 18 ετών, ενώ στις συσκευασίες περιλαμβάνονται όλες οι σχετικές προειδοποιήσεις για τη χρήση τους από ανηλίκους. Ωστόσο παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης και άνευ ελέγχου αγοράς του ηλεκτρονικού τσιγάρου μέσω του Διαδικτύου.
Υποκατάστατο

Ολοι αυτοί οι προβληματισμοί έχουν οδηγήσει τις επίσημες Αρχές στην αναθεώρηση της στάσης τους απέναντι σε αυτή τη νέα μόδα του καπνίσματος. Πολλές χώρες σκέφτονται τον χαρακτηρισμό του ως ιατρικού προϊόντος, γεγονός που θα το υποβάλει αυτόματα σε συγκεκριμένα πρότυπα, στα οποία όμως δεν έχει σχεδιαστεί να ανταποκρίνεται. Αυτό, υποστηρίζουν οι κατασκευαστές, θα αυξήσει το κόστος του, θα περιορίσει την καινοτομία του και θα επιβραδύνει την παραγωγή νέων προϊόντων.
Μπαταρία, εξάτμισηκαι φυσίγγιο νικοτίνης
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μοιάζουν ακριβώς όπως τα συμβατικά αλλά δεν περιέχουν καπνό και δεν χρειάζονται αναπτήρα ή σπίρτα για να ανάψουν. Αντ’ αυτού, αποτελούνται από μια μπαταρία, έναν θάλαμο εξάτμισης και ένα φυσίγγιο γεμάτο με υγρό νικοτίνης. Ενας μηχανισμός ζεσταίνει την υγρή νικοτίνη η οποία μετατρέπεται σε ατμό που οι καπνιστές εισπνέουν και εκπνέουν. Επιπλέον, ο ατμός είναι άοσμος καθώς δεν γίνεται κανενός είδους καύση. Ενα ηλεκτρονικό τσιγάρο μπορεί να περιέχει τόση νικοτίνη όσο και ένα κανονικό τσιγάρο –ή ακόμη περισσότερο. Η ποσότητα της νικοτίνης εξαρτάται από το περιεχόμενο του φυσιγγίου υγρού νικοτίνης και οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν την ποσότητα της νικοτίνης που θα εισπνέουν.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ