Νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση

Το δεύτερο κύμα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης ξεκινά η κυβέρνηση, φιλοδοξώντας να ολοκληρώσει τις αλλαγές ως το τέλος του 2013.

Μετά τις «οριζόντιες» ανατροπές σε όρια ηλικίας, έτη ασφάλισης και υπολογισμούς συντάξεων, που συντελέστηκαν με τους ασφαλιστικούς νόμους Λοβέρδου – Κουτρουμάνη το 2010 και το 2011, έρχεται η «κάθετη» επέμβαση στο εσωτερικό των ταμείων κύριας ασφάλισης, με την καθιέρωση ενιαίων κανόνων ανά ασφαλιστικό φορέα.

Ο σχεδιασμός του υπουργείου Εργασίας προβλέπει ενιαίες εισφορές, ενιαίες παροχές, ενιαίους κανόνες ασφάλισης, πλήρη εσωτερική ενοποίηση των υπαρχόντων ασφαλιστικών ταμείων, κεντρική αναζήτηση και είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών των Ταμείων.

Η νέα μεταρρύθμιση αναμένεται να επηρεάσει μελλοντικά τις παροχές των ασφαλισμένων των ειδικών ταμείων (ΔΕΚΟ, τραπεζών) που έχουν ενταχθεί ως «ειδικοί λογαριασμοί» στο ΙΚΑ, όπως και τα Ταμεία των επιστημόνων που «ενοποιήθηκαν» στο ΕΤΑΑ.

Η προσπάθεια για ενιαίους κανόνες ασφάλισης ξεκινά άμεσα –την ερχόμενη Τρίτη –με τη συγκρότηση και συνεδρίαση στο υπουργείο Εργασίας «ειδικής επιστημονικής επιτροπής», η οποία θα προετοιμάσει τις προτάσεις των αλλαγών, ενώ θα ακολουθήσει διάλογος με τους κοινωνικούς φορείς με στόχο το τελικό νομοσχέδιο να έχει διαμορφωθεί και ψηφισθεί ως το τέλος του έτους.

Η «εσωτερική ενοποίηση» θα αφορά τα υφιστάμενα ταμεία κύριας ασφάλισης –ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΕΤΑΠ ΜΜΕ -, δηλαδή δεν θα επιφέρει περαιτέρω μεταξύ τους ενοποιήσεις.

«Ο νόμος Πετραλιά επέφερε μόνο τη διοικητική ενοποίηση των Ταμείων, ενώ δεν προχώρησε καθόλου η ασφαλιστική ενοποίηση» τονίζει στο «Βήμα της Κυριακής» ο υπουργός Εργασίας κ. Γ. Βρούτσης και προσθέτει: «Αποτέλεσμα αυτού είναι τα ταμεία κύριας ασφάλισης να είναι σήμερα έξι, αλλά να διατηρούνται 90 διαφορετικά μητρώα συνταξιούχων και 60 διαφορετικοί κλάδοι ασφάλισης. Διατηρώντας έτσι το σύστημα δαιδαλώδες και κατακερματισμένο, με διαφορετικές ταχύτητες και ανισότητες».

Στόχος της νέας μεταρρύθμισης είναι η εξοικονόμηση πόρων, υπαλλήλων, η άρση αδικιών, αλλά και η διαφάνεια των διαδικασιών.

Οι βασικές αλλαγές στις οποίες θα επικεντρωθεί η νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση είναι οι εξής:

1. Οι ενιαίες εισφορές θα αφορούν το σύνολο των ασφαλισμένων –ανά Ταμείο. Καταργούνται δηλαδή οι ειδικές διατάξεις που διατηρούνταν μετά την ένταξη, παραδείγματος χάριν των ειδικών ταμείων στο ΙΚΑ και προέβλεπαν διαφορετικές εισφορές και διαφορετικές παροχές. Οι ενιαίες εισφορές θα ισχύουν για όλους τους ασφαλισμένους ανά ταμείο κύριας ασφάλισης, π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ κ.λπ. Οι προσαρμογές στο νέο καθεστώς ενδέχεται να γίνουν σταδιακά από την 1η Ιανουαρίου του 2014.

2. Αντιστοίχως οι ενιαίες εισφορές θα σημάνουν ενιαίο σύστημα παροχών. Οι υφιστάμενες συντάξεις δεν θα θιγούν. Πάντως οι «ενιαίες συντάξεις» ανά Ταμείο θεωρείται βέβαιο ότι θα επηρεάσουν (μειώσουν) τις συντάξεις των λεγόμενων ευγενών ταμείων.

3. Ενα ενιαίο λογιστήριο ανά Ταμείο και κατάργηση των «ειδικών λογαριασμών» και των υπηρεσιών που συντηρούσε κάθε Ταμείο που ενοποιήθηκε. Με τον τρόπο αυτόν θα υπάρχει ενιαία λογιστική απεικόνιση και κεντρική παρακολούθηση όλων των ασφαλιστικών φορέων. Και βεβαίως θα καταστεί εφικτή η δημοσιοποίηση ισολογισμών από τα Ταμεία, κάτι που έχει θεσμοποιηθεί –από χρόνια –χωρίς μέχρι σήμερα να γίνει εφικτό.

4. Κεντρική αντιμετώπιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα Ταμεία, ενδεχομένως από την εταιρεία Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ). Θα υπάρχουν ενιαίοι κανόνες για την τακτοποίηση των οφειλών και όχι ρυθμίσεις ανά Ταμείο.

Επικεφαλής στην ειδική επιστημονική επιτροπή, που θα αναλάβει τη διαμόρφωση των τελικών προτάσεων, τοποθετείται ο καθηγητής κ. Απ. Ρεφενές, με αναπληρώτρια την επίκουρη καθηγήτρια κυρία Ελένη Βρέντζου.