Προβληματισμός επικρατεί μεταξύ των παραγόντων της αγοράς για την επιτυχία των εταιρικών ομολόγων, τα οποία προβάλλουν ως εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης των επιχειρήσεων όπως προβλέπεται και από το ένα εκ των τριών νομοσχεδίων που οδεύουν προς τη Βουλή. Αντιθέτως, όπως υποστηρίζει το σύνολο της αγοράς, με την ψήφιση των νομοσχεδίων βελτιώνεται και αναβαθμίζεται ο ρόλος του Χρηματιστηρίου, ενώ παράλληλα δημιουργείται ένα αυστηρότερο πλαίσιο ελέγχων για τους ισολογισμούς των εισηγμένων εταιρειών. Τα εταιρικά ομόλογα φαίνεται να αποτελούν μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης τώρα που οι τράπεζες έχουν βάλει «φρένο» στις χρηματοδοτήσεις και η Σοφοκλέους δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον βασικό της ρόλο που είναι η άντληση φθηνών κεφαλαίων.
Οι αποδόσεις που δίδουν τα εταιρικά ομόλογα, ιδίως τα junk bonds (ομόλογα επιχειρήσεων με οικονομικά προβλήματα), μπορεί να ξεπεράσουν το 10% ενώ τα εταιρικά ομόλογα μετατρέψιμα σε μετοχές παρέχουν και μεγαλύτερη ασφάλεια.
Υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα για να «περπατήσει» ο συγκεκριμένος θεσμός. Η δευτερογενής αγορά ομολόγων στη χώρα μας δεν είναι αποτελεσματική. Ουσιαστικά είναι ανύπαρκτη και αρκεί μια ματιά στο δελτίο τιμών του Χρηματιστηρίου για να το διαπιστώσει κανείς. Σε ένα νομισματικό περιβάλλον όπου οι διακυμάνσεις των επιτοκίων είναι η πλέον σημαντική παράμετρος για τις αποτιμήσεις των τίτλων σταθερού εισοδήματος, η δυνατότητα που παρέχει μια δευτερογενής αγορά ομολόγων στο επενδυτικό κοινό – δηλαδή η ύπαρξη ενεργούς ζήτησης και προσφοράς τίτλων και η σύναψη συναλλαγών – αυξάνει σημαντικά την αξία των τίτλων που προσφέρονται σε μια πρωτογενή αγορά.
«Η αδυναμία δηλαδή να εισαχθούν στο ΧΑ τα εταιρικά ομόλογα οδηγεί τις επιχειρήσεις να έχουν πάλι την ανάγκη των τραπεζών για να απορροφηθούν οι τίτλοι» επισημαίνει γνωστός χρηματιστής. Ετσι, όμως, δεν υπάρχει η απαιτούμενη διασπορά των τίτλων. Το παράδειγμα της εταιρείας Εμφαση (έχει λάβει τις απαραίτητες εγκρίσεις για να εισαχθεί στη Σοφοκλέους) είναι χαρακτηριστικό: Η εταιρεία εξέδωσε εταιρικό ομόλογο το οποίο απορροφήθηκε όμως από θεσμικούς επενδυτές και διαπραγματεύεται στο Λουξεμβούργο!
* Νέο κανονιστικό πλαίσιο
Μετά την ανακατανομή των δραστηριοτήτων με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ο ρόλος του Χρηματιστηρίου αναβαθμίζεται αφού το υπό ψήφιση νομοσχέδιο προβλέπει νέο κανονιστικό πλαίσιο που θα το διέπει ως ιδιωτική επιχείρηση του Ν. /21901920.
Η ιδιωτικοποίηση του Χρηματιστηρίου διευκολύνει πλέον τις διεθνείς συνεργασίες. Ολα τα μεγάλα χρηματιστήρια έχουν ιδιωτικοποιηθεί. Για να διεξαχθούν συζητήσεις και να προχωρήσουν συμφωνίες με αντικείμενο μελλοντικές συνεργασίες είναι προαπαιτούμενο τα χρηματιστήρια να μη βρίσκονται υπό τη σκέπη του κράτους.
Επίσης, θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στη διαδικασία εξέτασης των ενημερωτικών δελτίων. Ενα τμήμα του ενημερωτικού δελτίου για τη νεοεισαγόμενη εταιρεία θα εξετάζεται από το Χρηματιστήριο και ένα άλλο από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ετσι, θα σταματήσει το «πηγαινέλα» του ενημερωτικού μεταξύ των δύο φορέων όπως γίνεται σήμερα, γεγονός που θα επισπεύσει τον χρόνο εισαγωγής των εταιρειών.
Στο νέο πλαίσιο που δημιουργείται, το ΧΑ θα είναι σε θέση να χαράσσει στρατηγική και να θέτει επιπλέον κριτήρια ως προς τις εταιρείες που επιθυμεί να εισαχθούν σε αυτό. Θα έχει πλέον λόγο για το αν μια εταιρεία αξίζει να εισαχθεί στην αγορά. Στόχος είναι να εντάσσονται στο ΧΑ εταιρείες που αυξάνουν την αξία του και το κάνουν πιο ανταγωνιστικό.
Ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου κ. Π. Αλεξάκης επισημαίνει με δηλώσεις του στο «Βήμα»: «Το ΧΑ δεν θα είναι πλέον ο φορέας που θα ελέγχει απλώς την ακρίβεια των πληροφοριών που υπάρχουν στο ενημερωτικό. Η αρχική σκέψη είναι να τίθενται πρώτα ορισμένες προϋποθέσεις και εφόσον η εταιρεία ανταποκρίνεται, τότε με τη σύμφωνη γνώμη του Χρηματιστηρίου να ακολουθεί η σύνταξη του ενημερωτικού. Θα γίνεται δηλαδή ένα φιλτράρισμα».
Εν ολίγοις, θα μπορεί το ΧΑ να αρνείται την εισαγωγή μιας εταιρείας ακόμη και αν πληροί τις προϋποθέσεις των βασικών μεγεθών (ίδια κεφάλαια, κερδοφόροι ισολογισμοί). Θα εξετάζονται στοιχεία όπως η περιουσιακή διάρθρωση της εταιρείας, η δραστηριότητα, ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια, ιδιαιτερότητες που μπορεί να έχει ο κλάδος κ.ά.
Σύμφωνα με τον κ. Αλεξάκη, «επιχειρείται μια θεσμική αναδιάρθρωση που θα ορθολογικοποιήσει περαιτέρω την αγορά, θα εκλογικεύσει τη διαδικασία εισαγωγής των εταιρειών και θα μειώσει τις καθυστερήσεις».
* Φορολογικοί έλεγχοι
Θετικό είναι και το γεγονός ότι οι προς εισαγωγή εταιρείες θα πρέπει να έχουν υποστεί πρόσφατο φορολογικό έλεγχο. Αυτό εκτιμάται ότι θα οδηγήσει αρκετές από τις 360 επιχειρήσεις που βρίσκονται στην «ουρά» να αναθεωρήσουν την απόφασή τους για εισαγωγή με αποτέλεσμα να γίνει αυτόματα ένα ξεκαθάρισμα. Αλλωστε, από τις 360 εταιρείες που έχουν κάνει αίτηση εισαγωγής μόνο 10-12 έχουν πραγματικό ενδιαφέρον να εισαχθούν σήμερα. Πάνω από 150 εταιρείες από τις 362 έχουν πολύ μικρά μεγέθη. Από αυτές ελάχιστες επιθυμούν πλέον να εισαχθούν γιατί όπως επισημαίνουν οι ίδιοι επιχειρηματίες «για μια μικρή εταιρεία η εισαγωγή της στο ΧΑ συνεπάγεται αυξημένα κόστη. Απαιτείται εταιρική διακυβέρνηση, ΔΛΠ, στελεχωμένο τμήμα πληροφοριών για το επενδυτικό κοινό, εταιρικές παρουσιάσεις αλλά και απόδοση επί των ιδίων κεφαλαίων».
