Νέα, πιο ευέλικτα χορηγητικά προϊόντα εισάγονται σταδιακά στην ελληνική τραπεζική αγορά, προσφέροντας στους δανειολήπτες τη δυνατότητα να εξυπηρετούν με μεγαλύτερη άνεση τις δανειακές τους υποχρεώσεις ανάλογα με τις ανάγκες τους. Με ή χωρίς κόστος, ορισμένα δανειακά προγράμματα προσφέρουν σήμερα ευελιξία όσον αφορά το ύψος της μηνιαίας δόσης και τη διάρκεια του δανείου που μπορεί να αυξομειωθεί ως έναν βαθμό, έτσι ώστε το νοικοκυριό που δανείστηκε να ξεπεράσει μια έκτακτη οικονομική δυσκολία που ενδέχεται να προκύψει χωρίς να υποστεί τις συνέπειες που προβλέπονται σε περίπτωση καθυστερημένης εξόφλησης.


* Περίοδος χάριτος


Οι συγκεκριμένες ευκολίες εφαρμόζονται εδώ και χρόνια στο εξωτερικό και σιγά σιγά θα εμφανίζονται σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό στη χώρα μας. Για παράδειγμα, στην Αγγλία και στις ΗΠΑ χορηγούνται εδώ και χρόνια «ανοιχτά» στεγαστικά δάνεια, κάτι που στην Ελλάδα συμβαίνει μόνο στην καταναλωτική πίστη και σε ορισμένες κατηγορίες επιχειρηματικών δανείων.


Σύμφωνα με τραπεζίτες τα επόμενα χρόνια, πέραν της τιμολογιακής πολιτικής, στο επίκεντρο του ανταγωνισμού θα βρεθούν και οι παραπάνω δυνατότητες. Μέσα από αυτά τα πλεονεκτήματα τα πιστωτικά ιδρύματα στοχεύουν στη διεύρυνση του πελατολογίου τους, δημιουργώντας ένα αίσθημα ασφάλειας στους δανειολήπτες ότι ακόμη και αν βρεθούν σε δυσμενή οικονομική θέση για μικρό χρονικό διάστημα, η τράπεζα θα τους παρέχει μίνι «περίοδο χάριτος». Ταυτόχρονα με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται ο κίνδυνος η καθυστέρηση στην καταβολή κάποιων δόσεων να «περάσει» στον Τειρεσία, καθώς πλέον τα δάνεια θα δίνουν επίσημα τη δυνατότητα αυτή, χωρίς να θεωρείται ότι καθυστερεί η εξυπηρέτηση του δανείου.


Την περασμένη εβδομάδα η EFG Eurobank Ergasias παρουσίασε ένα νέο στεγαστικό πακέτο, το οποίο εξασφαλίζει την αλλαγή ορισμένων βασικών όρων του δανείου κατά τη διάρκεια της αποπληρωμής του. Συγκεκριμένα, με το νέο πρόγραμμα ο πελάτης κατά τη διάρκεια εξόφλησης του δανείου μπορεί να πληρώνει τη μισή δόση για ένα διάστημα μέχρι και έξι μηνών ή να μην πληρώσει μία δόση για ένα μήνα κάθε χρόνο. Τα χρήματα που δεν κατέβαλε προστίθενται στις μελλοντικές δόσεις χωρίς επιπλέον κόστος. Από την άλλη, ο πελάτης μπορεί, εφόσον έχει τα χρήματα, να πληρώσει διπλάσια δόση για ένα διάστημα έξι μηνών, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις μελλοντικές δόσεις. Επιπλέον μπορεί να πραγματοποιεί μερικές αποπληρωμές για τα πρώτα 3.000 ευρώ κάθε έτους χωρίς κόστος πρόωρης εξόφλησης αν το πρόγραμμα βρίσκεται στην περίοδο του κυμαινόμενου επιτοκίου. Τέλος, μπορεί να αυξομειώσει τη διάρκεια του δανείου, επηρεάζοντας ανάλογα τόσο το κόστος δανεισμού όσο και το ύψος της δόσης.


Ορισμένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά με τη μία ή την άλλη μορφή προσφέρονται σήμερα και από άλλες τράπεζες στη στεγαστική πίστη. Για παράδειγμα, υπάρχουν στεγαστικά προγράμματα που δίνουν τη δυνατότητα περιόδου χάριτος, σε γενικές γραμμές για τα πρώτα δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια της οποίας ο δανειολήπτης μπορεί να εξοφλεί είτε μόνο τους τόκους είτε να μην καταβάλλει ούτε ένα ευρώ. Αυτό ωστόσο έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των δόσεων στη συνέχεια. Εξάλλου κάποιες τράπεζες δίνουν τη δυνατότητα μερικής ή ολικής αποπληρωμής του δανείου χωρίς κανένα κόστος, όταν πρόκειται για δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου, ενώ άλλες δίνουν τη δυνατότητα καταβολής κάθε χρόνο και 13ης δόσης ώστε να μειώνονται οι συνολικοί τόκοι του δανείου.


Ανεπίσημα, βέβαια, όσες τράπεζες δεν εφαρμόζουν την παραπάνω πολιτική, διευθετούν κατά περίπτωση τις όποιες δυσκολίες που μπορεί να εμφανιστούν στην αποπληρωμή ενός δανείου. Για παράδειγμα, αν ένα νοικοκυριό έχει λάβει καταναλωτικό δάνειο και διαπιστωθεί κάποια στιγμή ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στην αποπληρωμή των δόσεων, υπάρχει η δυνατότητα να εξασφαλίσει την επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου ώστε να μειωθούν οι δόσεις. Βέβαια, πολλά από τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις «υψηλές» δόσεις των τοκοχρεολυτικών δανείων έχουν ξεπεραστεί με την εισαγωγή των ανοιχτών δανείων τόσο στην καταναλωτική όσο και στην επιχειρηματική πίστη.


* Αλληλόχρεοι λογαριασμοί


Τα συγκεκριμένα δάνεια λειτουργούν όπως οι πιστωτικές κάρτες, δίνοντας τη δυνατότητα στον πελάτη να καταβάλλει μηνιαίως μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό της συνολικής οφειλής, δηλαδή των χρημάτων που έχει δανειστεί, και ταυτόχρονα έχει δικαίωμα κατάθεσης στον λογαριασμό οποιουδήποτε ποσού οποτεδήποτε, μειώνοντας, αντίστοιχα, το οφειλόμενο κεφάλαιο.


Παρόμοια πολιτική ακολουθείται τα τελευταία χρόνια και σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρηματικών δανείων, τα οποία μπορούν να πάρουν τη μορφή του ανοιχτού αλληλόχρεου λογαριασμού. Αυτό σημαίνει ότι ο επιχειρηματίας έχει στη διάθεσή του ένα συγκεκριμένο πιστωτικό όριο και μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκταμιεύει το ποσό που του χρειάζεται. H αποπληρωμή μπορεί να γίνει είτε μηνιαία είτε τριμηνιαία κατ’ επιλογήν του πελάτη, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να καταβάλει μόνον ένα ποσοστό των χρημάτων που έχει δανειστεί. Μάλιστα σε ορισμένα προγράμματα υπάρχει δυνατότητα καταβολής μόνο των τόκων και όχι του κεφαλαίου, μειώνοντας σημαντικά το ύψος της μηνιαίας δόσης. Ταυτόχρονα ο δανειολήπτης έχει το δικαίωμα να καταθέτει στον λογαριασμό οποιοδήποτε ποσό (επιταγές ή μετρητά) οποτεδήποτε, μειώνοντας το κεφάλαιο που οφείλει αλλά και εξοικονομώντας σημαντικό μέρος των τόκων του δανείου χωρίς κανένα κόστος. Βέβαια, το μειονέκτημα των ανοιχτών δανείων, τόσο στην επιχειρηματική όσο και στην καταναλωτική πίστη, έγκειται στο γεγονός ότι το επιτόκιο είναι πάντα κυμαινόμενο, που σημαίνει ότι μπορεί να κινηθεί ανοδικά σε περίπτωση ανόδου των επιτοκίων του ευρώ ή αλλαγής της τιμολογιακής πολιτικής της τράπεζας, σε αντίθεση με τα τοκοχρεολυτικά δάνεια όπου υπάρχει δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε σταθερό και κυμαινόμενο επιτόκιο.