Στο σαλόνι του σπιτιού του στο Χιούστον του Τέξας, όπου ζει με την παλιά συμφοιτήτριά του και πλέον σύζυγό του Λίντσεϊ, ο Κριστιάν Γκολομέεβ έχει τοποθετήσει σε περίοπτη θέση την υπερμεγέθη σε όγκο επιταγή του ενός εκατομμυρίου δολαρίων που κέρδισε όχι ακριβώς με το σπαθί αλλά με τις χεριές του στις 21 Μαΐου του 2025.
Πλάι της έχει κουλουριάσει και το πορτοκαλί χρώματος ολόσωμο μαγιό – απαγορευμένο από τους διεθνείς κανονισμούς από το 2010 στις επίσημες διοργανώσεις- που φορούσε την ημέρα που κατέρριψε (ανεπίσημα) το παγκόσμιο ρεκόρ στο αγώνισμα των 50 μέτρων ελεύθερο, ολοκληρώνοντας τη διαδρομή σε 20,91” . Ηταν δηλαδή ταχύτερος κατά δύο δευτερόλεπτα από τον Βραζιλιάνο Σέζαρ Σιέλο, η επίδοση του οποίου για 16 χρόνια παρέμενε ο πήχης για κάθε επαγγελματία αθλητή αξιώσεων.
Ο Γκολομέεβ στην κούρσα της ζωής του, την οποία εκτέλεσε όμως με απαγορευμένη απο τις επίσημες διοργανώσεις στολή και έπειτα από χρήση απαγορευμένων ουσιών για 12 εβδομάδες
Ο 32χρονος πρωταθλητής της κολύμβησης που αγωνίστηκε με τα χρώματα της Ελλάδας σε τέσσερις διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων, τερματίζοντας μάλιστα 5ος στο αγώνισμα των 50 μέτρων ελεύθερο σε εκείνες του Τόκιο και του Παρισιού κατάφερε κάτι που έμοιαζε απίθανο. Το πέτυχε μάλιστα δύο μήνες μετά την επίσημη κοινοποίηση του τέλους της κολυμβητικής καριέρας του, ανακοίνωση που ανέλαβε για εκείνον ο επί 15 χρόνια προπονητής του Άκης Οικονόμου. Ένας άνθρωπος δηλαδή που για τον βουλγαρικής καταγωγής αλλά μεγαλωμένο στην Ελλάδα κολυμβητή ήταν αυτό που λέμε δεύτερος πατέρας.
Αμφιλεγόμενος ρέκορντμαν
Ο Γκολομέεβ που έχασε τη μητέρα του από ιατρικό λάθος στη διάρκεια της γέννησής του, ήρθε στη χώρα μας με τον – επίσης κολυμβητή- πατέρα του και τα δύο αδέλφια λίγους μήνες μετά το θάνατό της και εγκαταστάθηκαν στο Ηράκλειο της Κρήτης. Στα 17 του έμεινε ορφανός και από πατέρα, αφού ο Τσβετάν Γκολομέεβ πέθανε έπειτα από σύντομη ασθένεια από καρκίνο και ο Κριστιάν μετοίκησε στην Αθήνα. Υπό την καθοδήγηση του Οικονόμου το αστέρι του έλαμψε στις πισίνες με διακρίσεις σε ευρωπαϊκό (ένα χρυσό, ένα αργυρό και τρία χάλκινα μετάλλια), παγκόσμιο (ασημένιο στη Γκουανζού το 2019) και ολυμπιακό επίπεδο.
Είναι το δίχως άλλο εντυπωσιακό και ακροθιγώς οξύμωρο πως τη μεγαλύτερη διάκριση και την περισσότερη δημοσιότητα – έστω και με αρνητικό πρόσημο- στην καριέρα του τις απολαμβάνει λίγο μετά την αυλαία της.
Τα νέα για την ένταξη του πρωταθλητή της κολύμβησης στο ρόστερ των Enhanced Games ήρθαν λίγες εβδομάδες μετά την ανακοίνωση του τέλους της αγωνιστικής καριέρας του
Θα επρόκειτο για ένα αναντίρρητα ουρανομήκες success story εάν δεν υπήρχε ένας καταλυτικός παράγοντας στην εξίσωση. Το ανδραγάθημα του Γκολομέεβ ήρθε λίγο καιρό μετά την ένταξή του στο ρόστερ των Enhanced Games, δηλαδή ενός αθλητικού project που ευαγγελίζεται επιδόσεις, κατάρριψη ρεκόρ και διεύρυνση των δυνατοτήτων του ανθρώπινου σώματος, επιτρέποντας σε όσους συμμετέχουν να χρησιμοποιούν απαγορευμένα από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Αντιντόπινγκ σκευάσματα αλλά και οποιαδήποτε πρόσθετο, όπως επί παραδείγματι οι ολόσωμες κολυμβητικές φόρμες, που βοηθούν τους αθλητές να τρέχουν γρηγορότερα, να αγωνίζονται δυνατότερα και να φτάνουν ψηλότερα.
Ο Γκολομέεβ εντάχθηκε αθόρυβα στο ρόστερ των αθλητών που θα αγωνιστούν υπό τη σημαία των Enhanced Games, στους οποίους έχει προσχωρήσει και ο Αυστραλός τρις Ολυμπιονίκης της κολύμβησης Τζέιμς Μάγκνουσεν. «Ενίσχυσε» για 12 εβδομάδες τις προπονήσεις του με χρήση ουσιών που δεν έχει αποσαφηνιστεί ποιες ήταν και με μία βουτιά έγινε πλουσιότερος κατά ένα εκατομμύριο δολάρια. Σε κάθε περίπτωση η νέα του αθλητική ζωή πρόφτασε να γίνει και αντικείμενο ντοκιμαντέρ, φυσικά με την υπογραφή των Enhanced Games.
Κι όλο αυτό, εκτός από το στοιχείο του παραλόγου, εμπεριέχει κι εκείνο της τραγικής ειρωνείας – ειδικά για τον Μάγκνουσεν. Αλλωστε οι δυσθεώρητες αμοιβές θεσπίστηκαν από τους διοργανωτές έπειτα από δική του απαίτηση, όμως ο ίδιος, παρότι έχει αυξήσει εντυπωσιακά το δέμας του – προφανώς εξαιτίας των ουσιών που χρησιμοποιεί-, ακόμα δεν έχει πετύχει κάποιο ρεκόρ.
Δεν πρέπει κανείς να παραγνωρίζει το γεγονός πως οι οργανωτές των Enhanced Games πληρώνουν αδρά τους πρωταθλητές που θέλουν να διαθέσουν τον εαυτό τους ως ενός είδους πειραματόζωα, προσφέρουν δηλαδή μια καλή ζωή σε ανθρώπους που μπορεί να τους θαυμάζουμε για την πίστη, την επιμονή και τα κατορθώματά τους, αλλά διαβιούν με ελάχιστα και παραγκωνίζονται στην αφάνεια όταν οι αγώνες τελειώνουν.
Ο πρωταθλητής της κολύμβησης περιστοιχισμένος από την ομάδα που υπόσχεται να τον μετατρέψει σε υπεράνθρωπο
Ο Γκολομέεβ που, αφού έσπασε ανεπίσημα το παγκόσμιο ρεκόρ δήλωσε πως αν ξυρίσει το μουστάκι του θα κερδίσει ακόμα ένα δευτερόλεπτο, λέει για παράδειγμα πως πληρωνόταν με μισθό 5.000 ευρώ ετησίως, μολονότι ανήκε στην ελίτ όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της διεθνούς κολύμβησης.
«Νιώθω ένας διαφορετικός αθλητής»
Ωστόσο στις πρώτες δηλώσεις του μετά την απόφασή του να μπει κάτω από την ομπρέλα των «Ενισχυμένων Αγώνων» δεν προκρίνει τη χρηματική ανταμοιβή ως κίνητρό του αλλά την ισοτιμία που λέει ότι διασφαλίζει το πρωτόκολλο της εσχάτως πολυσυζητημένης διοργάνωσης.
Ποιο ήταν το δέλεαρ για να ενταχθείτε στην ομάδα των Enhanced Games;
«Το πρωταρχικό δέλεαρ ήταν η δυνατότητα να αγωνιστώ σε ένα πραγματικά ισότιμο πεδίο, όπου όλοι οι αθλητές υποστηρίζονται δίκαια και με σεβασμό. Είναι μία από τις λίγες πλατφόρμες που προσφέρουν δίκαιη αμοιβή και αναγνωρίζουν την αξία που φέρουμε ως αγωνιζόμενοι.
Για μένα ήταν κυρίως η ελευθερία να εξερευνήσω το απόλυτο δυναμικό μου, χωρίς ξεπερασμένους περιορισμούς – και αυτό ακριβώς με οδήγησε σε αυτή την παγκόσμια επίδοση».
Υποθέτω ότι όλοι οι αθλητές που αγωνίζονται σε κορυφαίο επίπεδο ονειρεύονται να καταρρίψουν ένα ρεκόρ, όμως δεν μπορώ να μη σας ρωτήσω σχετικά με την ελευθερία στη χρήση απαγορευμένων από τη WADA ουσιών. Σας απασχολεί η ηθική διάσταση του πράγματος;
«Η πραγματική ηθική πρόκληση, κατά τη γνώμη μου, προκύπτει από την κρυφή χρήση ενισχυτικών που δημιουργούν αθέμιτα πλεονεκτήματα. Οι Enhanced Games το αντιμετωπίζουν με απόλυτη διαφάνεια και αυστηρά πρότυπα ασφάλειας.
Δεν πρόκειται για αντικατάσταση της προσπάθειας ή του ταλέντου, αλλά για διασφάλιση ότι κάθε αθλητής που αγωνίζεται έχει ισότιμη πρόσβαση σε εργαλεία που του επιτρέπουν να αποδίδει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, μέσα σε ένα δίκαιο και ειλικρινές πλαίσιο».
Αν μιλήσουμε πρακτικά, ποιες είναι οι μεγαλύτερες διαφορές που βλέπετε στην προπόνηση και στην αποκατάστασή της αφότου μπήκατε στο ρόστερ αυτών των αγώνων;
«Για να είμαι ειλικρινής, αισθάνομαι πλέον σαν ένας εντελώς διαφορετικός αθλητής. Η αποκατάστασή μου είναι πολύ πιο γρήγορη και μπορώ να κάνω συνεχόμενες προπονήσεις υψηλής έντασης χωρίς να εξαντλούμαι. Είμαι πιο εκρηκτικός στο νερό και μεταφέρω περισσότερη δύναμη σε κάθε χτύπημα. Τα επίπεδα ενέργειάς μου παραμένουν σταθερά, ακόμα και σε βαριές περιόδους προετοιμασίας, και νιώθω πιο οξυδερκής τόσο σωματικά όσο και πνευματικά.
Ολα αυτά είναι αποτέλεσμα ενός προσεκτικά σχεδιασμένου, ιατρικά επιβλεπόμενου, χαμηλής δοσολογίας πρωτοκόλλου ενίσχυσης, διάρκειας δύο μηνών. Δεν ήταν κάτι ακραίο – αλλά είχε τεράστιο αντίκτυπο στην απόδοσή μου, στην προσαρμογή και στην αποκατάστασή μου».
Για πολλούς νέους τόσο η αγωνιστική δράση σας την τελευταία δεκαπενταετία όσο και η τωρινή στροφή σας μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο. Σκέφτεστε το μήνυμα που εκπέμπετε;
«Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι το να πιστεύεις στον εαυτό σου και στη δική σου πορεία έχει μεγαλύτερη σημασία από το να ακολουθείς τον δρόμο κάποιου άλλου.
Με την επιταγή του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, χρήματα που σύμφωνα με τους διοργανωτές των αγώνων προέρχονται από τις χορηγίες επιφανών επιχειρηματιών και επενδυτών
Επέλεξα μια διαφορετική διαδρομή, αλλά ο πυρήνας της επιτυχίας παραμένει ο ίδιος: αφοσίωση, ειλικρίνεια, σεβασμός προς τον εαυτό μου και τους άλλους και πάθος για υπέρβαση των ορίων με ακεραιότητα. Μείνετε πιστοί στις αξίες σας και συνεχίστε να διεκδικείτε το καλύτερο από τον εαυτό σας με τον τρόπο που σας εκφράζει».
Πιστεύετε ότι οι αγώνες αυτοί θα αναθεωρήσουν τον τρόπο που διεξάγονται τα αθλητικά γεγονότα, θα είναι ένα σημείο καμπής για τον αθλητικό πολιτισμό, ή είναι απλώς ένα πεδίο όπου αθλητές θα πετυχαίνουν εκείνο που δεν κατάφεραν στην καριέρα τους;
«Για εμένα οι Enhanced Games είναι κυρίως ένα προσωπικό σύνορο απόδοσης και μια ευκαιρία να εξερευνήσω νέους τρόπους βελτίωσης και κορυφαίας επίδοσης. Παράλληλα, βλέπω τη δυνατότητα αυτής της πλατφόρμας να επηρεάσει ουσιαστικά την πορεία του παγκόσμιου αθλητισμού – ειδικά σε θέματα δικαιοσύνης, επιστήμης και τεχνολογίας.
Είτε καταφέρει να εδραιωθεί είτε όχι, έχει ήδη πυροδοτήσει κρίσιμους διαλόγους που δεν μπορούμε να τους αγνοήσουμε».
Οραμα ή δυστοπία;
Ιθύνων νους και εμπνευστής των Αγώνων όπου όλα θα επιτρέπονται και προγραμματίζεται να λάβουν χώρα στο Λας Βέγκας το 2026 είναι ο Αρον Ντε Σόουζα. Ενας Αυστραλός με σπουδές στη Νομική και τη Φιλοσοφία που έχει ταχθεί, αξιοποιώντας δυσθεώρητους πόρους από γνωστούς επενδυτές όπως ο Πίτερ Τιλ και ο πρωτότοκος γιος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, να συστήσει στην οικουμένη μια νέα, βελτιωμένη, «χακαρισμένη» εκδοχή του ανθρώπου. Τον Ανθρωπο 2.0.
Παραβλέποντας βέβαια τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν αναφορικά με το ευ αγωνίζεσθαι αλλά και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η χρήση αναβολικών, στεροειδών και άλλων ουσιών στην υγεία των πρωταθλητών.
Αρον Ντε Σόουζα, ο ιθύνων νους των Enhanced Games
Σε επικοινωνία μας με τον Ντε Σόουζα, ο οποίος φρόντισε να επισημάνει τη στενή σχέση που διατηρεί με κορυφαία στελέχη της διακυβέρνησης Τραμπ, ο ίδιος μίλησε για τον τρόπο που συνέλαβε την ιδέα αυτού του αθλητικού γεγονότος, που άλλους τους προβληματίζει και άλλους τους εξοργίζει – κανέναν πάντως δεν αφήνει απαθή ή αδιάφορο.
«Η ιδέα μού γεννήθηκε όταν ήμουν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ο καθηγητής βιοηθικής Julian Savulescu είχε γράψει ένα άρθρο για τους Ενισχυμένους Ολυμπιακούς Αγώνες και γιατί ήταν ηθική επιταγή να συμπεριληφθούν οι επιδόσεις μέσω ενίσχυσης στους Ολυμπιακούς. Σκέφτηκα πως η ιδέα του ήταν πραγματικά ενδιαφέρουσα. Κατόπιν διάβασα μια μελέτη που επισήμαινε ότι το 44% των αθλητών έχουν χρησιμοποιήσει απαγορευμένες ουσίες για ενίσχυση της απόδοσής τους, αλλά μόνο το 1% έχει πιαστεί.
Αργότερα, το 2022 παρατήρησα εμπειρικά σε ένα γυμναστήριο του Μαϊάμι ότι οι άνθρωποι μιλούσαν ανοιχτά για τη χρήση ενισχυτικών. Και σκέφτηκα, “Ουάου, η κοινωνία μας αλλάζει πολύ γρήγορα”. Αρκεί να δείτε την άνοδο φαρμάκων όπως τα GLP-1 για να καταλάβετε ότι τελικά οι άνθρωποι θέλουν να ενισχυθούν. Και πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να το επιλέξουμε.
Γι’ αυτό δημιούργησα τους Ενισχυμένους Αγώνες. Ομολογώ ότι έχει εξελιχθεί σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ στην αρχή».
«Ενίσχυση για όλους»
Στη συζήτησή μας ο Ντε Σόουζα επιμένει ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα αθλητικό γεγονός σε παρακμή, λόγω της διαφθοράς και της απόκρυψης στοιχείων από τη γραφειοκρατία των «Αθανάτων», και χαρακτηρίζει μάλιστα τους Αγώνες του 2004 ως θρυαλλίδα για την οικονομική περιδίνηση στην οποία βρέθηκε η χώρα μας τα επόμενα χρόνια.
Τι έχει ωστόσο να πει σε όλους εκείνους που τον ψέγουν πως μέσω των Enhanced Games στην πραγματικότητα χρησιμοποιεί τους πρωταθλητές ως πειραματόζωα; «Οι αθλητές λειτουργούν ως έμπνευση για το πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την επιστήμη και την τεχνολογία για να βελτιώσουμε την καθημερινή μας ζωή. Οι ίδιες ουσίες που επιτρέπουν στους αθλητές να τρέχουν πιο γρήγορα και να πηδούν ψηλότερα, θα μου επιτρέψουν να γερνάω με πιο υγιεινό τρόπο ή θα επιτρέψουν στον γηραιό πατέρα μου να ανεβαίνει μια σκάλα ευκολότερα.
Ο 32χρονος Γκολομέεβ με φόντο ένα ρεκόρ που οι πρωταθλητές της κολύμβησης πασχίζουν να καταρρίψουν εδώ και 16 χρόνια
Η αποστολή μας είναι να δημιουργήσουμε έναν κόσμο στον οποίο όλοι έχουν την ευκαιρία να ζήσουν ενισχυμένοι. Πολλοί λένε με αρνητική χροιά ότι πειραματιζόμαστε με τους αθλητές. Ομως στην πραγματικότητα πειραματιζόμαστε κάθε μέρα με τα πάντα. Και πιστεύω ότι πρέπει να πειραματιζόμαστε συνεχώς. Ο ανθρώπινος πολιτισμός πρέπει να τεστάρει τα όριά του».
Από το αφήγημα του Ντε Σόουζα φυσικά δε θα μπορούσε να απουσιάζει ο παράγοντας του χρήματος. Ο ίδιος λέει πως προηγουμένως δεν είχε ιδέα πόσο κακοπληρωμένοι και φτωχοί είναι οι αθλητές και υπογραμμίζει πως οι συμμετέχοντες των δικών του αγώνων θα απολαμβάνουν λίγο πολύ περιποίηση πέντε αστέρων – εντός και εκτός αγωνιστικών χώρων. Γι’ αυτό και, λέει, θα καταφέρουν να καταρρίψουν κάθε ρεκόρ στα αγωνίσματα που θα περιληφθούν στο πρόγραμμα της διοργάνωσης, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο θα διεξάγεται άπαξ ετησίως.
«Κανένα σχόλιο»
Το ΒΗΜΑ ζήτησε και την επίσημη αντίδραση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως οι επόμενοι Ολυμπιακοί Αγώνες θα πραγματοποιηθούν επί αμερικανικού εδάφους, στο Λος Αντζελες το 2028 και ενδεχομένως η συζήτηση για τους «Ενισχυμένους Αγώνες» να έχει και πολιτικό αντίκρισμα – ή ίσως ακόμα και πολιτικά ελατήρια.
Στις 23 Ιουνίου η κάτοχος επτά ολυμπιακών μεταλλίων στην κολύμβηση Κρίστι Κόβεντρι αναλαμβάνει επισήμως τα καθήκοντά της ως πρόεδρος της ΔΟΕ. Ενα από το ζήτηματα που θα απασχολήσουν τη θητεία της θα είναι αναμφίβολα και τα Enhanced Games
«Η ιδέα των Enhanced Games (Αγώνες με Ενισχύσεις) δεν αξίζει κανένα σχόλιο. Αν κάποιος θέλει να καταστρέψει κάθε έννοια του ευ αγωνίζεσθαι και του δίκαιου ανταγωνισμού στον αθλητισμό, αυτός θα ήταν ένας καλός τρόπος για να το πετύχει. Ακόμη χειρότερα, κανένας γονιός δεν θα ήθελε ποτέ να δει το παιδί του να αγωνίζεται σε μια τόσο επιζήμια μορφή αγώνων, όπου οι ουσίες που ενισχύουν την απόδοση αποτελούν κεντρικό στοιχείο της ιδέας.
Επιπλέον, η ιδέα των “κυρίαρχων ατόμων” (sovereign individuals), όπως προωθείται από τους υποστηρικτές αυτών των Enhanced Games, σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αποδεκτοί κανόνες ή αξίες. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ιδέα και τις αξίες των Ολυμπιακών Αγώνων, των οποίων ο στόχος είναι να ενώσουν τον κόσμο μέσα από ειρηνικό ανταγωνισμό και το πνεύμα τού ευ αγωνίζεσθαι – Πιο Γρήγορα, Πιο Ψηλά, Πιο Δυνατά – Μαζί».
