Το νιτρικό αμμώνιο είναι μια χημική ένωση, το νιτρικό άλας του κατιόντος του αμμωνίου. Ο χημικός του τύπος είναι NH4NO3, εξορρύσεται σε τοποθεσίες της Χιλής, ενώ παράγεται και στο εργαστήριο με αντίδραση αμμωνίας με νιτρικό οξύ.
Πρόκειται για ένα ξηρό λίπασμα που αναμιγνύεται με άλλα λιπάσματα όπως φωσφάτα και χρησιμοποιείται σε σοδιές ως ενισχυτικό. Η σχετικά σταθερή του δράση και το χαμηλό κόστος παραγωγής μάλιστα, το έχουν καταστήσει ως ένα από τα δημοφιλέστερα λιπάσματα.
«Το νιτρικό αμμώνιο είναι ένα στοιχείο που ονομάζουμε άλας, το οποίο είναι η κύρια, η πρώτη ύλη για τα λιπάσματα. Φτιάχνεται από την χημική ένωση αμμωνίας και νιτρικού οξέος» ανέφερε ο καθηγητής Χημείας του ΕΚΠΑ, Νικόλαος Θωμαΐδης μιλώντας στο «Πρώτο Θέμα».
Ο κ. Θωμαΐδης σημείωσε ότι είναι δύσκολο να βρεθεί στα χέρια ιδιώτη. «Δεν είναι καθόλου εύκολο να το βρει ιδιώτης και κατασκευάζεται από βιομηχανίες» τόνισε, υπογραμμίζοντας πως η μεγάλη ποσότητα που υπήρχε στο λιμάνι της Βηρυτού πιθανόν να προοριζόταν για τη χρήση της σε λιπάσματα.
Μπορεί να γίνει και εκρηκτικό
Παράλληλα, χρησιμοποιείται ως βασικό συστατικό για την κατασκευή ενός βιομηχανικού εκρηκτικού που χρησιμοποιείται στις εξορύξεις μεταλλευμάτων, σε λατομεία και αστικές κατασκευές. Σύμφωνα με τα στοιχεία, αντιπροσωπεύει το 80% όλων των βιομηχανικών εκρηκτικών που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ.
Θεωρείται επικίνδυνο καθώς μπορεί να αναφλεγεί και να αποδειχθεί θανατηφόρο και για το λόγο αυτό ισχύουν ειδικοί κανόνες για την αποθήκευσή του.
Τα χημικά λιπάσματα «αγαπημένα» εκρηκτικά των τρομοκρατών
Πολλές φορές, λόγω του χαμηλού κόστους και της διαθεσιμότητά τους τα χημικά λιπάσματα έχουν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή βομβών, με το νιτρικό αμμώνιο να μπορεί να λειτουργήσει με τέτοιο τρόπο, ωστόσο απαιτεί να υπάρχει πυροκροτητής και καύσιμο.
Στο παρελθόν έχουν σημειωθεί εκρήξεις μεγάλων ποσοτήτων νιτρικού αμμωνίου, με μεγαλύτερη εκείνη στο Τέξας Σίτι, το 1947, όταν εξερράγη ποσότητα 2.300 τόνων νιτρικού αμμωνίου προκαλώντας τον θάνατο σχεδόν 500 ανθρώπων, την καταστροφή και παλιρροϊκό κύμα 4,5 μέτρων.
Ένα ακόμα αντίστοιχο περιστατικό σημειώθηκε στην κινεζική πόλη Τιαντζίν το 2015, όταν μια έκρηξη νιτρικού αμμωνίου σε αποθήκη είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περισσότεροι από 170 άνθρωποι και να τραυματιστούν εκατοντάδες.
