Συμφωνία για μέτρα ή ασφυξία

Εντείνονται οι προσπάθειες συνεννόησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εν όψει της «Σούπερ Δευτέρας» που περιλαμβάνει συνεδριάσεις του Eurogroup και της Συνόδου ΕΕ – Τουρκίας για το Προσφυγικό.

Αν στις Βρυξέλλες υπάρξει τελικά «ντιλ» ανάμεσα στους θεσμούς, τότε το Eurogroup θα στείλει το «μπαλάκι» και την τρόικα στην Αθήνα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, μέσω περικοπής κύριων συντάξεων, το αργότερο ως το τέλος Απριλίου.

Τι σημαίνει αυτό; Οπως εξηγούν διπλωματικές πηγές, αν οι πιστωτές τα βρουν στο ύψος των μέτρων που πρέπει να λάβει άμεσα η Ελλάδα (συζητούν πέριξ 2% του ΑΕΠ), τότε μιλάμε για «κανονική αξιολόγηση», με πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ.

Ως διευκόλυνση λόγω του Προσφυγικού συζητείται η αναβολή των αποφάσεων για ένα τμήμα του δημοσιονομικού κενού ως το 2018, όχι όμως άλλες «εκπτώσεις» στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων.

Το κλίμα αυτό προκύπτει και από τις επίσημες δηλώσεις. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επέρριψε την ευθύνη στην Αθήνα για την καθυστέρηση στις μεταρρυθμίσεις, ενώ ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις επέμεινε στην ανάγκη λήψης μέτρων 8,1 δισ. ευρώ ως το 2018, παρότι αναγνώρισε πρόοδο κατά τις τελευταίες ημέρες.

Η εκδοχή της κανονικής αξιολόγησης συγκεντρώνει σημαντικά πλεονεκτήματα για την επόμενη ημέρα, αλλά περνάει μέσα από την περικοπή των κύριων συντάξεων, κάτι που γνωρίζει και φαίνεται να έχει αποδεχθεί ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος.

Η μεγάλη μάχη θα δοθεί, βεβαίως, για το όριο πάνω από το οποίο θα περικοπούν οι συντάξεις, με την κυβέρνηση να ξεκινάει από τα 1.800 ευρώ και το κουαρτέτο να τοποθετεί τον πήχη στα 1.200 ευρώ, με περικοπές 25%-30% από εκεί και πάνω, για εξοικονόμηση περί τα 800 εκατ. ευρώ.

Ο κ. Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός και πρόεδρος του ΣΟΕ Γιώργος Χουλιαράκης διαφωνούν με όσους μέσα στην κυβέρνηση, όπως ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, διακινούν τη λογική τού «βλέποντας και κάνοντας», προκρίνοντας τη σαλαμοποίηση του ελέγχου των δανειστών, με στόχο να παρουσιάσουν ως «διαπραγματευτική νίκη» την παραμονή του ΔΝΤ σε ρόλο τεχνικού συμβούλου.

Οι κ.κ. Χουλιαράκης και Τσακαλώτος γνωρίζουν από την πρώτη στιγμή ότι μια τέτοια υποτιθέμενη «νίκη» οδηγεί σε παράταση της αβεβαιότητας, της ύφεσης και της υψηλής ανεργίας. Το κεντρικό μειονέκτημα του σεναρίου της σαλαμοποίησης, δηλαδή των εκταμιεύσεων με το σταγονόμετρο μόνο από την Ευρώπη, με το ΔΝΤ εκτός, είναι ότι διατηρεί την πραγματική οικονομία σε κατάσταση ασφυξίας, καθώς απομακρύνει την ποσοτική χαλάρωση (η οποία θα έφερνε ρευστότητα στην οικονομία), τη συζήτηση για το χρέος και –το κυριότερο –την αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης στα μάτια των ξένων επενδυτών.

Πέραν αυτών, ακόμη και σε πολιτικό-νομικό επίπεδο, ενδέχεται να ανακύψουν ανυπέρβλητα εμπόδια, καθώς η πλήρης συμμετοχή του ΔΝΤ αναφέρεται ρητά στη συμφωνία του Μνημονίου 3, την οποία ενέκριναν ήδη το γερμανικό και άλλα ευρωπαϊκά κοινοβούλια. Μια ουσιώδης τροποποίηση του προγράμματος απαιτεί νέα έγκριση από τα κοινοβούλια. Παρά το κλίμα κατανόησης που έφερε το Προσφυγικό, κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή φαντάζει πολύ δύσκολο, με δεδομένο τον εκνευρισμό που εξακολουθεί να επικρατεί στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την εφαρμογή του Μνημονίου. Οπως αναφέρουν πηγές της Κομισιόν, ο εκνευρισμός οφείλεται στο γεγονός ότι η Αθήνα «αγνοεί συστηματικά τον ακρογωνιαίο λίθο του προγράμματος, την αποκομματικοποίηση του κράτους» και αντί για τον σεβασμό της υπογεγραμμένης παραδοχής κινείται καθημερινά στην αντίθετη κατεύθυνση.