Το ποσοστό της αποχής και η τελική στάση των αναποφάσιστων είναι τα δυο «κλειδιά» της κρίσιμης εκλογικής μάχης της 20ής Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τα επιτελεία των δύο βασικών διεκδικητών της εξουσίας, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Σε Κουμουνδούρου και Συγγρού όλες οι αναλύσεις γίνονται στη βάση κυρίως της πιθανής αποχής και κατά δεύτερο της κατανομής των αναποφάσιστων που είθισται, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, να αποφασίζουν τι θα ψηφίσουν την ύστατη στιγμή, είτε την παραμονή, είτε κυριολεκτικά την ημέρα της ψηφοφορίας.

Ο νέος δικομματισμός, με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν λίγο προτού κλείσει η προεκλογική περίοδος, θα υπερβεί το 60% και το πρώτο κόμμα αναμένεται να κινηθεί μεταξύ 32%-33%, ενώ η όποια διαφορά θα κυμανθεί μεταξύ μίας και τριών ποσοστιαίων μονάδων.
Ποιοι είναι οι καθοριστικοί παράγοντες
Η αποχή έχει αρχίσει από τις εκλογές του 2009 και μετά να καταγράφεται σε πολύ υψηλά ποσοστά. Ξεκίνησε από το 29,05% το 2009 για να φθάσει τον Ιούνιο του 2012 στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση στο 37,53%, ενώ τον περασμένο Ιανουάριο έπεσε ελαφρά στο 36,38%. Ο κρίσιμος παράγοντας που θα επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό το τελικό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αποχή, καθώς οι περισσότεροι ψηφοφόροι που ενδέχεται να απέχουν είχαν προτιμήσει το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα τον περασμένο Ιανουάριο.
Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη… μέση οδό και ακόμη δεν έχουν αποφασίσει τι θα πράξουν και παραμένει ερωτηματικό το αν θα αυξηθεί η αποχή και προσεγγίσει το 40%, ενώ οι αναποφάσιστοι κινούνται μεταξύ 7,5%-10%, ανάλογα με τη δημοσκόπηση.
Η αυξημένη αποχή εκτιμάται από πολιτικούς αναλυτές και δημοσκόπους ότι δεν ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος επέλεξε και τις τελευταίες ημέρες να στείλει μήνυμα: «όχι» στην αποχή. Η προσπάθεια που έγινε τα τελευταία εικοσιτετράωρα ήταν να προσεγγίσει ειδικά τις νέες ηλικίες, αλλά και τους απογοητευμένους ψηφοφόρους που εμπιστεύτηκαν τον ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Ιανουάριο.
Σε αντίθετη περίπτωση, αν η αποχή κινηθεί σε φυσιολογικά επίπεδα, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δυνατά στο παιχνίδι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πάντως η αποχή θα επηρεάσει –ειδικά αν πέσουν τα έγκυρα ψηφοδέλτια κάτω από 5.900.000 –και το ποσοστό που θα λάβει το πρώτο κόμμα και όπως λένε έμπειροι αναλυτές, «δεν θα εκπλαγούμε με τίποτα».
Για ορισμένους εξ αυτών οι εκλογές, με βάση το κλίμα των τελευταίων ημερών της προεκλογικής περιόδου, θύμιζαν έντονα τις εκλογές του 2000. Αυτή η αναφορά δεν σημαίνει όμως ότι όλα έχουν προεξοφληθεί, καθώς δύναται το πρώτο κόμμα στο φίνις να έχει διαφορά ασφαλείας δύο με τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
Συσπειρώσεις και μετακινήσεις
Οι συσπειρώσεις σε αυτή την αναμέτρηση διαδραματίζουν τον ρόλο τους: α) ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ακόμη χαμηλή συσπείρωση, περίπου στο 60%-65%, ενώ εκτιμάται πως αν φθάσει στο 70%-75% δύναται να είναι πρώτος υπό προϋποθέσεις και β) η ΝΔ έχει φθάσει στο υψηλό 82%-85%. Για τη συντηρητική παράταξη ως το παρά πέντε της προεκλογικής περιόδου οι μετακινήσεις ψηφοφόρων ήταν ένα ενθαρρυντικό στοιχείο. Οι λεγόμενες αμφίδρομες μετακινήσεις αφορούν, όπως λένε οι αναλυτές, λιγότερο από το 5% του εκλογικού σώματος. Βέβαια ως και πριν από δύο ημέρες το ισοζύγιο για τη ΝΔ ήταν θετικό, αλλά ενδέχεται στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα να μην επηρεάσει και πολύ, αφού εκτιμάται πως δεν θα ξεπεράσει το 1% ως το 1,5% του συνολικού εκλογικού σώματος. Επειδή όμως είναι μια εκλογική μάχη απρόβλεπτη, πολλά μπορούν να αλλάξουν την ύστατη στιγμή και να διαμορφωθούν νέα δεδομένα που θα καθορίσουν ένα διαφορετικό τοπίο από αυτό που καταγράφηκε στις δημοσκοπήσεις.
Ο γρίφος των αστικών κέντρων και της ΠεριφέρειαςΟι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες και ειδικά τα αστικά κέντρα δίνουν τον τόνο, λόγω του εκλογικού νόμου, ενώ στο Λεκανοπέδιο Αττικής και στη Θεσσαλονίκη ψηφίζει το 40% του εκλογικού σώματος. Μέχρι στιγμής αποτελούν ερωτηματικό τα αστικά κέντρα που θα καθορίσουν το τελικό αποτέλεσμα, αν και στο δημοψήφισμα το «Ναι» επικράτησε με καθαρή διαφορά. Ωστόσο κρίσιμη για την εξέλιξη της αναμέτρησης θα είναι και η στάση των ψηφοφόρων σε ορισμένες περιφέρειες, όπως η Κρήτη και η Θεσσαλία. Στη μεν Κρήτη τον Ιανουάριο η υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ ήταν συντριπτική, ενώ στη Θεσσαλία, όπου επέλεξε να θέσει υποψηφιότητα και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας, θα κριθεί αν και κατά πόσο έχουν αλλάξει οι επιλογές του αγροτικού πληθυσμού.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. Η ΝΔ, όσο και αν υπάρχει διαφορετική αίσθηση, είχε απήχηση εκλογική, όπως φάνηκε και στις εκλογές του Ιανουαρίου, στις ηλικίες 18-35, εν αντιθέσει με τις ηλικίες 55-65 και 65+ που κινήθηκαν προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Ενδιαφέρον έχει και η τελική στάση των γυναικών ψηφοφόρων που είναι πλειονότητα στην ομάδα των αναποφάσιστων και φαίνεται να προσεγγίζουν πιο θετικά τον κ. Τσίπρα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ