Τζέρι Ντάβιλα: Εξάρτηση, καταστολή και ποινικοποίηση της φτώχειας στη Βραζιλία

«Η αστυνομία στη Βραζιλία παραμένει ο εγγυητής της υπερβολικά άνισης κοινωνικής τάξης» λέει στο «Βήμα», ο Τζέρι Ντάβιλα, καθηγητής Βραζιλιάνικης Ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Ιλινόις στις Ηνωμένες Πολιτείες και συγγραφέας βιβλίων για τη Νότια Αμερική και τη Βραζιλία.

«Τα ίδια προβλήματα, όπως πάντα: βαθιές κοινωνικές ανισότητες που κρατούν εκατομμύρια ανθρώπους στο κοινωνικο και οικονομικό περιθώριο με ελάχιστες ευκαιρίες για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Πρόκειται για την κληρονομιά της ιστορίας της Βραζιλίας που είχε το μεγαλύτερο και μακροβιότερο σύστημα σκλαβιάς στην αμερικανική ήπειρο, σε συνδυασμό με την οικονομική εξάρτηση από τη Βρετανία, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και τώρα όλο και περισσότερο από την Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι η ύστερη βιομηχανοποίηση της χώρας δεν κατάφερε να φθάσει σε όλους τους Βραζιλιάνους. Αυτή η κοινωνικο –οικονομική απομόνωση σχετίζεται με ένα άλλο πρόβλημα: την πολιτική συμμετοχή.

Επί αιώνες οι πιο προνομιούχοι Βραζιλιάνοι προσπαθούν να κρατήσουν τους φτωχούς μακριά από τις πολιτικές αποφάσεις από τον φόβο της ανακατανομής των πόρων. Ως αποτέλεσμα, οι αγράμματοι Βραζιλιάνοι δεν μπορούσαν να ψηφίσουν μέχρι το 1982 και εξαιτίας του στρατιωτικού πραξικοπήματος το 1964, κανείς δεν μπορούσε να ψηφίσει για πρόεδρο μέχρι το 1989. Σήμερα υπάρχει μία ευρεία και αρκετά σταθερή πολιτική δημοκρατία, και τα τελευταία χρόνια η Βραζιλία έχει γνωρίσει ανάπτυξη και χωρίς προηγούμενο άμβλυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων. Αλλά τα τελευταία δύο χρόνια, η αύξηση του κόστους ζωής έχει διαβρώσει αυτά τα ωφέλη. Επίσης οι δαπάνες για τα στάδια ήταν πρόκληση για τους Βραζιλιάνους που είναι δυσαρεστημένοι από το χαμηλό επίπεδο των δημόσιων σχολείων και νοσοκομείων σε μία χώρα όπου οι πλούσιοι έχουν στραφεί μαζικά στα ιδιωτικά ιδρύματα».

«Η φτώχεια στη Βραζιλία έχει ποινικοποιηθεί από την αποικιοκρατική εποχή –στην πραγματικότητα πρώιμες αστυνομικές δυνάμεις δημιουργήθηκαν με κύρια αρμοδιότητα να συλλαμβάνουν τους σκλάβους που το έσκαγαν και να επιβάλλουν τη τάξη στο καθεστώς σκλαβιάς της Βραζιλίας. Στα 126 χρόνια της κατάργησης της δουλείας η αστυνομία παρέμεινε εγγυητής της απελπιστικά άνισης κοινωνικής τάξης, ένας ρόλος που ενισχύθηκε μεταξύ του 1964 και του 1985 από την ευθύνη να εφαρμόζουν τις σκληρές απαγορεύσεις της στρατιωτικής δικτατορίας. Ο τρόπος με τον οποίο η αστυνομία αλληλεπιδρά με τους κατοίκους στις φαβέλες, όπως και η αντίδραση της αστυνομίας προς τους διαδηλωτές, αποδεικνύει ξανά και ξανά ότι η είναι εκπαιδευμένη κατά κύριο λόγο για καταστολή. Αυτό βάζει όχι μόνο τους πολίτες αλλά και την ίδια την αστυνομία σε καταστάσεις τρομακτικές».