«Το δημοψήφισμα για την ένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία παραβιάζει το διεθνές δίκαιο» προειδοποίησε το βράδυ της Πέμπτης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Ομπάμα πρόσθεσε, μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο, ότι το δημοψήφισμα παραβιάζει επίσης και το ουκρανικό σύνταγμα.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης στην Κριμαία δήλωσαν την Πέμπτη ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 16 Μαρτίου.
Λίγο νωρίτερα, αντίστοιχη με τον Ομπάμα ανακοίνωση είχε κάνει και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Για να είμαστε ξεκάθαροι, η πρόταση να πραγματοποιήσει η Κριμαία ένα τοπικό δημοψήφισμα ή μια ψηφοφορία στο τοπικό κοινοβούλιο για να αποσχιστεί από την Ουκρανία και να ενταχθεί στη Ρωσία είναι εντελώς παράνομη βάσει του συντάγματος της Ουκρανίας», υπογράμμισε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζεν Ψάκι.
Το απόγευμα της Πέμπτης έγινε γνωστό από τον Λευκό Οίκο ότι η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής αποφάσισε να επιβάλει ταξιδιωτικούς περιορισμούς και πάγωμα πόρων σε ρώσους αξιωματούχους καθώς και σε αξιωματούχους της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας τους οποίους κρίνει «υπεύθυνους» για το ότι «απειλείται η ειρήνη, η ασφάλεια, η σταθερότητα, η εθνική κυριαρχία ή η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».
Ο Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε μια εκτελεστική εντολή με στόχο να τιμωρηθούν οι Ρώσοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι που η Ουάσιγκτον θεωρεί πως ευθύνονται «για την εξελισσόμενη ρωσική εισβολή» στην περιοχή της Κριμαίας, στη νότια Ουκρανία.
Διάγγελμα του μεταβατικού προέδρου της Ουκρανίας
«Έγκλημα κατά του κράτους οργανωμένο από τη Ρωσία» καταγγέλλει την ίδια στιγμή σε διάγγελμά του ο μεταβατικός πρόεδρος της Ουκρανίας Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ, λέγοντας ότι η ουκρανική Βουλή θα κινήσει διαδικασίες για τη διάλυση της τοπικής Βουλής της Κριμαίας και την ακύρωση της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος που έχει επισπευστεί για την 16η Μαρτίου.
Η Κριμαία είναι «ήδη ρωσική», δεν λογοδοτεί στο Κίεβο και δημιουργεί στρατό
Τη στιγμή που η ουκρανική μεταβατική κυβέρνηση και η Δύση καταγγέλλουν ως παράνομο το δημοψήφισμα προσάρτησης στη Ρωσία, η τοπική Βουλή της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας κόβει όλους τους δεσμούς με την Ουκρανία, δημιουργεί το δικό της στρατό και εθνικοποιεί όλες τις ουκρανικές κρατικές εταιρείες.
Μια απόφαση που υιοθετήθηκε στη διάρκεια κεκλεισμένης των θυρών συνεδρίασης την Πέμπτη, η Βουλή της Κριμαίας δίνει στην ίδια το δικαίωμα να διορίζει και να αποπέμπει τοπικούς αξιωματούχους, κάτι που μέχρι τώρα έκανε κατά κύριο λόγο η ουκρανική κυβέρνηση στο Κίεβο.
Στην απόφαση αναφέρονται όλα τα τοπικά υπουργεία και υπηρεσίες και επισημαίνεται ότι πλέον δεν θα λογοδοτούν στο Κίεβο, αλλά μόνο στις τοπικές αρχές.
Ο φιλορώσος πρωθυπουργός της Κριμαίας Σεργκέι Αξιόνοφ δήλωσε ότι η Αυτόνομη Δημοκρατία θα δημιουργήσει τον δικό της στρατό και διόρισε τον εαυτό του επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ταυτόχρονα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας ανακοίνωσε ότι το διάταγμα βάσει του οποίου η χερσόνησος είναι μέρος της Ρωσίας ισχύει ήδη και πρόσθεσε ότι τα ουκρανικά στρατεύματα στην περιοχή θα αντιμετωπίζονται ως κατακτητές και θα πρέπει είτε να παραδοθούν είτε να φύγουν.
«Οι μοναδικές νόμιμες Ένοπλες Δυνάμεις στην περιοχή της Κριμαίας είναι οι ρωσικές» δήλωσε ο Ρουστάμ Τερμιγκάλιεφ.
«Οι Ένοπλες Δυνάμεις οποιασδήποτε τρίτης χώρας είναι κατακτητές. Οι ουκρανικές δυνάμεις θα πρέπει να επιλέξουν να παραδώσουν τα όπλα τους θα εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, θα δεχθούν την ρωσική υπηκοότητα και να συνταχθούν με τον ρωσικό στρατό. Αν δεν συμφωνήσουν, είμαστε έτοιμοι να τους προσφέρουμε ασφαλές πέρασμα από το έδαφος της Κριμαίας στην πατρίδα τους την Ουκρανία» υπογράμμισε ο Τερμιγκάλιεφ.
Επιπλέον η Κριμαία θα μπορούσε να υιοθετήσει το ρωσικό ρούβλι ως νόμισμα και να «εθνικοποιήσει» την κρατική περιουσία στο πλαίσιο των σχεδίων της να ενταχθεί στη Ρωσική Ομοσπονδία, σημείωσε ο ίδιος.
«Όλες οι ουκρανικές κρατικές εταιρείες θα εθνικοποιηθούν και θα γίνουν ιδιοκτησία της Κριμαίας», είπε ο Τερμιγκάλιεφ.
Η ουκρανική μεταβατική κυβέρνηση κατήγγειλε τις αποφάσεις της Βουλής της Κριμαίας ως παράνομες, επισημαίνοντας ότι μόνο ένα δημοψήφισμα σε εθνικό επίπεδο θα μπορούσε να επικυρώσει την απόσχισή της.
Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Κριμαίας Βλαντίμιρ Κονσταντίνοφ αντέκρουσε ότι η απόφαση είναι «απολύτως νόμιμη» και πρόσθεσε ότι «προκαταρκτικές έρευνες» αναφέρουν ότι περισσότερο από το 70% των ψηφοφόρων θα υποστηρίξει την ένταξη της χερσονήσου στη Ρωσία.
Την αντίθεσή τους στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος έχουν εκφράσει οι Τάταροι της Κριμαίας. Ο Ρεφάτ Τσουμπάροφ, βουλευτής και επικεφαλής του ανεπίσημου οργάνου διακυβέρνησης των Τάταρων, κάλεσε σε μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος.
«Το δημοψήφισμα δεν έχει νομική βάση και θα οδηγήσει σε περαιτέρω αποσταθεροποίηση», σημείωσε ο Τσουμπάροφ μιλώντας στην τηλεόραση. Πρόσθεσε επίσης ότι η απόφαση ελήφθη σε κατάσταση στρατιωτικής κατοχής.
Ο ίδιος χαρακτήρισε «τρελούς» τους βουλευτές που ψήφισαν υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος και άφησε να εννοηθεί ότι έδρασαν έπειτα από διαταγές της Μόσχας. «Προφανώς εκπληρώνουν τις επιθυμίες κάποιου άλλου» δήλωσε μέσω Facebook.
Αντιδράσεις της Ευρώπης
Σε ανάλογη γραμμή στις Βρυξέλλες, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των «28» κατήγγειλαν επίσης ως παράνομο το σχεδιαζόμενο δημοψήφισμα στην Κριμαία, ζητώντας την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων στις βάσεις τους, την άφιξη διεθνών παρατηρητών και την άμεση έναρξη πολιτικού διαλόγου προς αποκλιμάκωση της κρίσης.
Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής η ΕΕ ανακοίνωσε την αναστολή των διαπραγματεύσεων επί δύο συμφωνιών με τη Ρωσία (για τη βίζα και τη διμερή συνεργασία) και προειδοποίησε με πρόσθετες κλιμακωτές κυρώσεις -πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, και σε επόμενη φάση οικονομικές κυρώσεις- εάν η κατάσταση δεν οδηγηθεί άμεσα σε αποκλιμάκωση.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον κατήγγειλε τη Ρωσία για κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου στην Ουκρανία, προειδοποιώντας πως η ΕΕ θα κινηθεί «σύντομα» προς πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση έκδοσης βίζας εάν δεν υπάρξει πρόοδος σε διάλογο με τη Ρωσία για την αποκλιμάκωση της κρίσης.
Ο ίδιος σημείωσε ότι «εάν η Ρωσία προχωρήσει περισσότερο στην Ουκρανία ή προσπαθήσει να αποσταθεροποιήσει και άλλο τη γειτονική της χώρας, θα υπάρξουν και σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις για τη Μόσχα».
Σε ανάλογη γραμμή, η Άνγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε παράνομη την επικείμενη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην Κριμαία μετά την ψήφο της Βουλής υπέρ της προσάρτησης στη Ρωσία που ήλθε να δυναμιτίσει περαιτέρω την κρίση. Και υπογράμμισε επίσης με πρόσθετες κυρώσεις εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν προσέλθει σε διάλογο.
«Καταδικάζουμε την παραβίαση της κυριαρχίας της Ουκρανίας στην Κριμαία και θεωρούμε ζωτικής σημασίας την εδαφική της ακεραιότητα» δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος σε συνέντευξη Τύπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής.
Προειδοποίηση για κυρώσεις «σε οικονομικούς τομείς» ήλθε ταυτόχρονα από τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ. «Αν η Ρωσία […] λάβει μέτρα που θα αποσταθεροποιήσουν την Ουκρανία, αν αμφισβητήσει την εδαφική της ακεραιότητα, θα υπάρξουν νέα μέτρα που θα αφορούν τις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας σε αρκετούς οικονομικούς τομείς» σημείωσε ο Ολάντ.
Ταυτόχρονα, κάνοντας λόγο για τη μεγαλύτερη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν διαμήνυσε εκ νέου προς το Κρεμλίνο πως η Συμμαχία στηρίζει την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Με φόντο τις κινήσεις προσάρτησης της Κριμαίας, το ΝΑΤΟ κάλεσε τη Ρωσία να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις στις βάσεις τους και να αποφύγει οποιαδήποτε περαιτέρω επέμβαση στο ουκρανικό έδαφος.
Την ίδια στιγμή, στο Κίεβο ο μεταβατικός πρόεδρος Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ δήλωσε ότι το δημοψήφισμα που σχεδιάζουν οι φιλορωσικές Αρχές στην Κριμαία είναι «παράνομο», ένα «έγκλημα» ηθικός αυτουργός του οποίου είναι «ο ρωσικός στρατός».
Σε σύντομο τηλεοπτικό του διάγγελμα ο Τουρτσίνοφ είπε ότι η ουκρανική Βουλή θα αρχίσει διαδικασίες για την διάλυση της τοπικής Βουλής της Κριμαίας και την ακύρωση της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.
«Δεν πρόκειται για ένα δημοψήφισμα, είναι μια φάρσα, μια απάτη κι ένα έγκλημα εναντίον του κράτους [της Ουκρανίας] το οποίο οργανώθηκε από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας», είπε, μιλώντας μπροστά στη σημαία της χώρας.
