Σε αυτήν τη δοκιμή σκεφτήκαμε να προσεγγίσουμε αιρετικά το θέμα μας. Να φέρουμε αντιμέτωπες στο τραπέζι της γευσιγνωσίας δύο διαφορετικές ποικιλίες σταφυλιού. Οχι βέβαια όποιες κι όποιες! Τις δύο πιο διαδεδομένες στην Ελλάδα. Κι αν περιμένετε ν’ ακούσετε κάποιες από τις ποικιλίες-βεντέτες, όπως το Ασύρτικο, το Αγιωργίτικο ή το Ξινόμαυρο, γελιέστε. Περισσότερο από το ένα τρίτο των περίπου 700.000 στρεμμάτων του ελληνικού αμπελώνα είναι φυτεμένο με Σαββατιανό και Ροδίτη.

Βέβαια, το μερίδιο της επώνυμης παρουσίας τους στα ράφια, μέσω μονοποικιλιακών κρασιών, δεν αντιστοιχεί σε καμία περίπτωση σ’ αυτή τη σχέση. Με δυσκολία εντοπίσαμε κάπου 40 ετικέτες συνολικά κι απ’ αυτές συγκεντρώσαμε τις 30, σχεδόν ίσα μοιρασμένες ανάμεσα στις δύο ποικιλίες.

Βλέπετε, όλοι θαυμάζουν και αναγνωρίζουν τα όμορφα άλογα «κούρσας», όμως τη δουλειά τη βγάζουν τα άλογα που σέρνουν το κάρο ή οργώνουν το χωράφι. Κι είναι αλήθεια ότι το Σαββατιανό κι ο Ροδίτης εξασφάλισαν τον οίνο τον επιούσιο σε πολλές γενιές Ελλήνων.

Το Σαββατιανό ταυτίστηκε σχεδόν με την Αττική και τη ρετσίνα. Η αντοχή του όμως στην ξηρασία και η ικανότητα προσαρμογής σε διαφορετικές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες το έκαναν δημοφιλές, εκτός από τα Μεσόγεια, στην Εύβοια και σε πολλές περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας.

Για πολλά χρόνια, η συνήθης πρακτική ήταν ο όψιμος τρυγητός του, ο οποίος εξασφάλιζε έναν σχετικά υψηλό αλκοολικό τίτλο στο κρασί, αλλά το ισοπέδωνε αρωματικά και το καθιστούσε ευοξείδωτο. Οπότε η λύση ήταν η προσθήκη ρετσινιού, που κάλυπτε τα όποια ελαττώματα.

Ωσπου ήρθε μια καινούργια γενιά οινοποιών, που αποφάσισε να δει το Σαββατιανό με… διαφορετικό μάτι. Αξιοποιώντας την επιστημονική γνώση και τη σύγχρονη τεχνολογία, ανέδειξαν τις πραγματικές δυνατότητες της ποικιλίας και μας έδωσαν κρασιά που μπορεί να μην είναι «παγκόσμιας κλάσης» είναι όμως ευχάριστα, καλοφτιαγμένα, ευκολόπιοτα και κυρίως ταιριαστά με την ελληνική κουζίνα.

Από την άλλη, ο Ροδίτης, θα μπορούσαμε να πούμε υπερβάλλοντας ίσως, μοιάζει λίγο με… χαμαιλέοντα. Παλιά ποικιλία, με μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση και έντονη τάση για μεταλλάξεις, απέκτησε πολλά πρόσωπα, πολλά ονόματα, πολλές παραλλαγές στο χρώμα και στα χαρακτηριστικά.

Το βασικό ρόδινο χρώμα της ποικιλίας βαθαίνει μέχρι το κόκκινο ή ανοίγει μέχρι το σχεδόν λευκό, ενώ θα τη συναντήσουμε και ως Ροδομούσι, Μάργα, Αλεπού, Τουρκοπούλα, Βιολεντό, Ροδίτης κανελάτος και πάει λέγοντας. Οι σύγχρονες εργαστηριακές μέθοδοι απέδειξαν ότι δεν πρόκειται πάντα για την ίδια ποικιλία!

Οι παλαιότεροι αμπελουργοί την αγάπησαν για τη μεγάλη της απόδοση, που μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τους τέσσερις τόνους το στρέμμα, όταν καλλιεργείται σε γόνιμους και αρδευόμενους αμπελώνες. Ομως, πραγματικά κρασιά ποιότητας δίνει σε μεγαλύτερα υψόμετρα και σε φτωχά, καλά στραγγιζόμενα εδάφη. Παράδειγμα, οι πλαγιές της Αιγιαλείας, που ανήκουν στη λευκή «ΠΟΠ Πάτρα», τη μόνη Ονομασία Προέλευσης που στηρίζεται αποκλειστικά στον Ροδίτη.

Ευνόητο είναι ότι στη δοκιμή μας συμμετέχουν μόνο λευκά κρασιά, αν και ο Ροδίτης μπορεί να δώσει και ερυθρωπούς οίνους. Κατά τα λοιπά ακολουθήσαμε τις γνωστές διαδικασίες.

Τα τυπικά
Η σειρά της παρουσίασης των κρασιών είναι τυχαία και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί κατάταξη. Τα δείγματα ζητήθηκαν από τους παραγωγούς και δοκιμάστηκαν σε θερμοκρασία 10οC.
Μαζί μας δοκίμασε και ο οινοχόος Αποστόλης Πλαχούρας.

ΣΑΒΒΑΤΙΑΝΟ 2011
Μαρκόπουλο ΠΓΕ
Παραγωγός: Βασ. Παπαγιαννάκος
Χρώμα: Ξανθοκίτρινο, με πράσινες ανταύγειες.
Αρωμα: Φινετσάτη, διακριτική μύτη, που παραπέμπει σε λευκόσαρκα φρούτα και εσπεριδοειδή, μαζί με μια λεπτή νότα φρεσκοκομμένου γρασιδιού.
Γεύση: Αρμονικό και ισορροπημένο, με τραγανή οξύτητα και πάχος όσο ακριβώς χρειάζεται ώστε να διατηρεί την κομψότητά του. Μακρύ τελείωμα, με μια αίσθηση κιτρολέμονου.

ΑΝΕΜΟΣ 2011
Ροδίτης
Κόρινθος ΠΓΕ
Παραγωγός: Κτήμα Παλυβού
Χρώμα: Ανοιχτόξανθο, λαμπερό, με πρασινωπές πινελιές.
Αρωμα: Λεπτή αρωματική παρουσία, με απαλά περάσματα πικάντικης μέντας, γιασεμιού και σαμπούκου, σε καθαρό φόντο αχλαδιού και λάιμ.
Γεύση: Γεμάτο και σχετικά θερμό στην πρώτη επαφή, αποκαλύπτει στη συνέχεια ένα ισορροπημένο και καλά δομημένο σύνολο, με ζωηρή οξύτητα και μακρύ λεμονάτο τελείωμα.

ΑΣΠΡΟΛΙΘΙ 2011
Ροδίτης
Πάτρα ΠΟΠ
Παραγωγός: Άγγελος Ρούβαλης
Χρώμα: Ξανθοπράσινο, λαμπερό, με ελάχιστη παρουσία διοξειδίου.
Αρωμα: Ντελικάτη αλλά ευδιάκριτη σύνθεση, όπου αναγνωρίζονται πεπόνι, μάνγκο και γκρέιπφρουτ, μαζί με μια νότα ορυκτών και λευκών λουλουδιών.
Γεύση: Στόμα μεσαίου όγκου, που ισορροπεί ευχάριστα τον πλούτο του Ροδίτη με νεανική οξύτητα και γλυκό φρούτο. Ωραία, λεμονάτη επίγευση.

ΡΟΔΙΤΗΣ 2011
Πέλλα ΠΓΕ
Παραγωγός: Κτήμα Λίγα
Χρώμα: Ξανθοκίτρινο, λαμπερό, με ελαφρές πράσινες πινελιές
Αρωμα: Κομψή αλλά εκφραστική μύτη, με περάσματα λουλουδιών όπως το αγιόκλημα. Κυριαρχούν όμως τα λευκόσαρκα φρούτα, σε λεμονάτο φόντο.
Γεύση: Πυκνό και γεμάτο, με πολύ καλή δομή, αναδεικνύει τη σοβαρή και στιβαρή πλευρά του Ροδίτη. Η οξύτητα και το φρούτο ελαφραίνουν το σύνολο.

ΣΑΒΒΑΤΙΑΝΟ 2011
Στερεά Ελλάδα ΠΓΕ
Παραγωγός: Ελληνικά Κελάρια Οίνων
Χρώμα: Αχυρόξανθο, λαμπερό, με ελάχιστο πράσινο.
Αρωμα: Φρέσκια και ανάλαφρη αρωματική έκφραση, όπου πρωταγωνιστούν το αχλάδι και το μήλο.
Γεύση: Η εμπειρία της εταιρείας Κουρτάκη με το Σαββατιανό αποτυπώνεται στη χαριτωμένη και αρμονική προσωπικότητα αυτού του κρασιού. Ζωντάνια και υπόσταση, λεμονάτο φρούτο και καλή διάρκεια στην επίγευση.

ΣΑΒΒΑΤΙΑΝΟ ΓΙΑΝΝΑ ΝΤΟΝΤΟΥ 2010
Στερεά Ελλάδα ΠΓΕ
Παραγωγός: Α. Σώκος ΑΕ
Χρώμα: Χρυσοκίτρινο, σχετικά εξελιγμένο.
Αρωμα: Μύτη πυκνή και σύνθετη, που δηλώνει πέρασμα από βαρέλι. Μέλι, βούτυρο, φρυγανισμένο ψωμί και ξηροί καρποί, σε υπόστρωμα αποξηραμένων φρούτων.
Γεύση: Ηπιο και μεστό στην πρώτη επαφή, αφήνει μια ελαφρά αλκοολική αίσθηση, που αντιρροπείται ικανοποιητικά από την οξύτητα. Βούτυρο και ξηροί καρποί στο μακρύ τελείωμα.

ΡΟΔΙΤΗΣ 2011
Πελοπόννησος ΠΓΕ
Παραγωγός: Οινοποιία Λαφαζάνη ΑΕ
Χρώμα: Λεμονοκίτρινο, λαμπερό, με πρασινωπές ανταύγειες.
Αρωμα: Λεπτή, καθαρή μύτη, με παρουσία λευκών και κίτρινων φρούτων, όπως το αχλάδι, η μπανάνα και το πεπόνι. Μνήμες λουλουδιών και λεμονιού.
Γεύση: Ευχάριστο, καλοφτιαγμένο και ευκολόπιοτο κρασί, που συνδυάζει νεύρο και υπόσταση, με καλό φρούτο και επίμονο τελείωμα, σε τόνους ορυκτών.

ΣΕΜΕΛΗ ΛΕΥΚΟ 2011
Σαββατιανό & Ροδίτης
Οίνος Επιτραπέζιος
Παραγωγός:Σεμέλη ΑΕ
Χρώμα: Αχυροπράσινο, λαμπερό.
Αρωμα: Μας άρεσε ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται αρωματικά οι δύο ποικιλίες, δίνοντας μια πρωτότυπη σύνθεση, που φρέσκο θυμίζει φασκόμηλο, λεμονόχορτο και πράσινο μήλο.
Γεύση: Στόμα αρκετά γεμάτο, με τονισμένη οξύτητα, που ισορροπεί και ζωντανεύει το σύνολο. Διακριτική μεταλλικότητα και ευχάριστη λεμονάτη επίγευση.

ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ 2011
Ροδίτης
Τριφυλία ΠΓΕ
Παραγωγός: Δερέσκος ΑΕ
Χρώμα: Λαμπερό λεμονοπράσινο.
Αρωμα: Απρόσμενα έντονη σύνθεση, αλλά σχετικά μονοδιάστατη, καθώς κυριαρχούν τα αρώματα λάιμ, σε φόντο φρεσκοκομμένου χόρτου.
Γεύση: Στο στόμα βρίσκεται το δυνατό του σημείο, καθώς μετά τη μαλακή και λίγο θερμή πρώτη επαφή, συνδυάζει υποδειγματικά τη ζωντάνια με την υπόσταση και το πάχος. Μακρύ, λεμονάτο τελείωμα.

ΣΑΒΒΑΤΙΑΝΟ
Σπάτα ΠΓΕ
Παραγωγός: Οικογένεια Γεώργα
Χρώμα: Βαθύ χρυσοκίτρινο, αρκετά εξελιγμένο.
Αρωμα: Σύνθετη και ενδιαφέρουσα μύτη, όπου αναγνωρίζονται ξερά φρούτα, όπως ροδάκινο και βερίκοκο, αλλά και μια αύρα μπαχαρικών όπως η πάπρικα και το σαφράν.
Γεύση: Παλιομοδίτικη αλλά πολύ συμπαθής εκδοχή του Σαββατιανού, από βιοδυναμικούς αμπελώνες. Γεμάτο, μεστό, με θέρμη και διάρκεια, προβάλλει την πληθωρική πλευρά της ποικιλίας.