Στις παραλίες μεταφέρεται από σήμερα σύσσωμη η κυβέρνηση, ακολουθούμενη από το σύνολο σχεδόν των στελεχών του ΠαΣοΚ αλλά και τον υπόλοιπο πολιτικό κόσμο. Υπουργοί, βουλευτές και κομματικά στελέχη μετακομίζουν «παρά θίν’ αλός» για 20 ημέρες περίπου, αφήνοντας πίσω τους μόνο τις ευάριθμες «βάρδιες» των άτυχων «για κάθε ενδεχόμενο». Η πολιτική ζωή της χώρας εισέρχεται σε περίοδο ανάπαυλας. Ανάμεσα σε «μακροβούτια» και «μία καλαμαράκια» τις επόμενες τρεις εβδομάδες πολιτικοί και πολίτες θα παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο «κλεινόν και θερμόν άστυ» από τηλεοράσεως. Ποια τεκταινόμενα; Κυρίως τα επιτεύγματα των αστέρων του παγκόσμιου αθλητισμού που θα διαγωνίζονται στην Καλογρέζα ως τις 10 Αυγούστου, οπότε λήγει το 6ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου. Η Αθήνα τους φιλοξενεί από προχθές, με την προσδοκία του προκρίματος για την Ολυμπιάδα του 2004. Στο πολιτικό πεδίο τουλάχιστον ουδέν αξιόλογο αναμένεται να συμβεί. Πλην κάποιας εκπλήξεως στο δεύτερο θερινό τμήμα της Βουλής, που θα παραμείνει εν λειτουργία και θα συζητήσει κρίσιμα νομοσχέδια. Οσοι από τους κατοίκους της πρωτεύουσας επέστρεψαν από τις παραλίες ή όσοι δεν μπόρεσαν να πάνε καθόλου ας παρηγορηθούν με την ιδέα ότι ως τον Δεκαπενταύγουστο η Αθήνα θα είναι μια πόλη χωρίς τη συνήθη ταλαιπωρία.
Το σύνθημα της εκκένωσης της πρωτεύουσας από το πολιτικό δυναμικό της δίνει σήμερα ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΠαΣοΚ κ. Κ. Σημίτης, ο οποίος μεταβαίνει στον παραδοσιακό τόπο των θερινών διακοπών του: στη Σίφνο. Στην Αθήνα αναμένεται να επιστρέψει στις 20 Αυγούστου, αφού εν τω μεταξύ «πεταχτεί» και για ένα τετραήμερο στη Λήμνο, όπου θα παραθερίζουν συγγενικά του πρόσωπα. Αν λάβουμε υπόψη όσα είπε προς τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠαΣοΚ αλλά και προς τους στενούς συνεργάτες του στον «πρωινό καφέ» της περασμένης Πέμπτης, σε αυτές τις διακοπές του δεν προτίθεται να αντιγράψει τις προηγούμενες: ήτοι δεν θα φέρει μαζί του πίσω κάποια απόφαση σαν αυτή για τις πρόωρες εκλογές του 1996. Οσοι τον είδαν προτού αναχωρήσει και έλαβαν οδηγίες για την «εκκίνηση του Σεπτεμβρίου» ισχυρίζονται ότι κάποιες σκέψεις για ανασχηματισμό έμειναν στην Αθήνα. Ο Πρωθυπουργός πάει στη Σίφνο κυρίως «για να κολυμπήσει, να διαβάσει και να ξεκουραστεί». Ετσι τους είπε τουλάχιστον. Και επισήμως όσο καιρό βρίσκεται στις Κυκλάδες δεν θα δεχθεί κανέναν.
Πιο απλά ο κ. Σημίτης αναχωρεί για «διακοπές περισυλλογής». Το ενδεχόμενο απρόσκλητων επισκεπτών εθίγη μεταξύ σοβαρού και αστείου στον «πρωινό καφέ», αλλά ο Πρωθυπουργός δεν άφησε περιθώρια: «Θα μείνω εντελώς μόνος». Εκτοτε οι συνεργάτες του προειδοποιούν: «Οποιος βρεθεί δήθεν τυχαία στη Σίφνο, μάλλον θα μπει σε μαύρη λίστα». Η ηρεμία του κυκλαδίτικου τοπίου διαμορφώνει ιδανικές συνθήκες που θα διευκολύνουν προφανώς τον κ. Σημίτη να κάνει τον πρώτο απολογισμό της κυβέρνησής του και την τελική ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της και των στόχων που επιδιώκει. Είτε έχει πάρει μαζί του το περίφημο «μπλοκάκι» του είτε όχι, έχει καταστήσει σαφές ότι στο τέλος του μήνα θα επιστρέψει με συγκεκριμένες αποφάσεις για τη δεύτερη φάση της τρέχουσας τετραετίας. Αυτή η φάση αρχίζει με την πρώτη επέτειο από την εκλογική νίκη του 1996 και φτάνει ως τις δημοτικές εκλογές του 1998.
Το τρίτο μεγάλο θέμα, το οποίο ο Πρωθυπουργός θα πρέπει να «ανακεφαλαιώσει» κατά τις διακοπές του, είναι η πορεία και η τελική κατάληξη του κοινωνικού διαλόγου, στην επιτυχία του οποίου η κυβέρνηση προτίθεται να στηρίξει τις πλέον ριζοσπαστικές τομές της τετραετίας. Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει δώσει ο κ. Σημίτης στους υπουργούς που εμπλέκονται στον κοινωνικό διάλογο, ο κύκλος πρέπει να κλείσει στο τέλος Νοεμβρίου, ήτοι πριν από τη συζήτηση του προϋπολογισμού στη Βουλή. Οι επικείμενες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα, οι τομές στον αγροτικό χώρο και η πορεία των μεγάλων έργων συμπληρώνουν τον κύκλο των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης. Ο κ. Σημίτης έχει δώσει ήδη σαφείς οδηγίες προτού αναχωρήσει σε όλους τους υπουργούς επ’ αυτών και αναμένεται να ζητήσει ταχύτερους ρυθμούς μετά την επιστροφή του.
Ενα ακόμη θέμα επί του οποίου αναμένονται οι οριστικές αποφάσεις του κ. Σημίτη όταν επιστρέψει από τις διακοπές του αφορά την ανασυγκρότηση του ΠαΣοΚ. Από οργανωτικής απόψεως ο πρόεδρος του Κινήματος πρέπει να είναι ικανοποιημένος βάσει των «αναφορών» που έλαβε από τον κ. Θ. Τσουκάτο, ο οποίος παρακολουθεί τα εσωκομματικά ανά την επικράτεια. Πολλά θέματα όμως μένουν ανοικτά, εξ ου και η αναμονή αποφάσεων. Π.χ., θα συγκατανεύσει ο κ. Σημίτης στην ανασύνθεση του ΕΓ του Κινήματος, όπως ζήτησε σε συνεδρίαση ο κ. Θ. Πάγκαλος; Αλλά και όπως φέρεται να του εισηγήθηκε και ο Γραμματέας της ΚΕ κ. Κ. Σκανδαλίδης «για να φύγουν όσοι δεν εργάζονται»; Καμιά ένδειξη για τις προθέσεις του επ’ αυτού δεν είναι ορατή μέχρι στιγμής. Ωστόσο η άποψη «αντί να κάνουμε ανασχηματισμό στην κυβέρνηση και να χάσουμε χρόνο στο κυβερνητικό έργο, είναι καλύτερα να τον κάνουμε στο κόμμα και να δείξουμε πυγμή» ακούγεται όλο και πιο συχνά από ορισμένους. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι «μετά την πλήρη εξουδετέρωση της εσωκομματικής αντιπολίτευσης και την ενσωμάτωση του Ακη Τσοχατζόπουλου στις κομματικές διαδικασίες, ο Σημίτης μπορεί να θέσει νέους όρους κομματικής λειτουργίας». Εικάζεται ότι η τελική απόφαση θα ληφθεί σε συνάρτηση με τους χειρισμούς της κομματικής ηγεσίας εν όψει των εκλογών που θα γίνουν τον Ιανουάριο στις Νομαρχιακές Επιτροπές. Αλλά και εν όψει του συνεδρίου της Νεολαίας ΠαΣοΚ που θα γίνει τον Φεβρουάριο. Η «ανατροπή» της σημερινής ηγεσίας της Νεολαίας, η οποία υπό την κ. Τόνια Αντωνίου επικρίνει συχνά την κυβέρνηση, είναι ένα από τα σχέδια που θα αρχίσει να επεξεργάζεται η Χαρ. Τρικούπη στη νέα περίοδο.
Ακόμη πιο σοβαρές όμως είναι οι αποφάσεις που πρέπει να λάβει ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ για τα πρόσωπα που θα υποστηρίξει το Κίνημα στις δημοτικές εκλογές. Πεποίθηση του κ. Σημίτη είναι ότι «αυτή η δουλειά πρέπει να γίνει ως το τέλος του έτους». Δεν είναι όμως καθόλου εύκολη «δουλειά». Αν εξαιρεθεί η περίπτωση του Δήμου Θεσσαλονικέων, όπου κερδίζει διαρκώς έδαφος η υποψηφιότητα του νυν δημάρχου Καλαμαριάς κ. Κ. Λαζαρίδη, στους άλλους δύο μεγάλους δήμους της χώρας που θα δώσουν τον τόνο των εκλογών υπάρχουν δυσχέρειες. Στον Πειραιά το ΠαΣοΚ αναμένει να καθορίσει τη στάση του ο νυν δήμαρχος κ. Στ. Λογοθέτης προκειμένου να λάβει τις αποφάσεις του και οι ενδιαφερόμενοι δεν λείπουν. Αντιθέτως λείπουν στην Αθήνα. Η περίπτωση αυτοπροτάσεως του κ. Κ. Σκανδαλίδη απερρίφθη ήδη από τον Πρωθυπουργό, η υποψηφιότητα της κ. Μαρίας Δαμανάκη είναι αμφίβολο αν θα ευδοκιμήσει, ενώ αρχίζουν να διατυπώνονται και σκέψεις για πρόσωπα όπως η περίπτωση υφυπουργού που είχε συμπεριληφθεί στο παρελθόν στο ψηφοδέλτιο της Μελίνας Μερκούρη. Πριν από όλα πάντως αυτό που θα πρέπει να αποφασίσει το ΠαΣοΚ είναι αν θα αναλώσει δυνάμεις για να διεκδικήσει πράγματι τον πρώτο δήμο της χώρας. Ή αν θα «εγκαταλείψει» την προσπάθεια κρίνοντας ότι η υψηλή δημοτικότητα του κ. Δ. Αβραμόπουλου μπορεί να… συμφέρει κιόλας την κυβερνητική παράταξη. Θα χάσει τον δήμο αλλά η ΝΔ θα «κερδίσει» ένα… εσωκομματικό πρόβλημα, στο πρόσωπο του φιλόδοξου πρώην διπλωμάτη.
Τέλος, εκείνο που αναμένεται να απασχολήσει ιδιαιτέρως τον Πρωθυπουργό στις διακοπές του είναι η εμπέδωση διαδικασιών που θα επιβάλουν τη δεδομένη ευαισθησία του σε θέματα διαφάνειας, σε όλους τους τομείς της κυβερνητικής δραστηριότητας. Ισως γι’ αυτό προτού αναχωρήσει φρόντισε να απομακρύνει, κατά το δυνατόν, την «εγκαιροφλεγή βόμβα» του εργοστασίου της Φλώρινας που απειλούσε ποικιλοτρόπως την κυβέρνηση. Αν κρίνουμε από το περιεχόμενο των δύο εισηγήσεων του κ. Σημίτη στην Κυβερνητική Επιτροπή, αλλά και από την αποφασιστικότητα με την οποία τις επέβαλε, ο ίδιος «δεν πρόκειται να επιτρέψει οποιαδήποτε σκιά να βαρύνει τις αποφάσεις της κυβέρνησης και αυτό επιθυμεί να το κατανοήσουν κυρίως οι υπουργοί», κατά την έκφραση στενού συνεργάτη του. Ο Πρωθυπουργός κρίνει ότι αυτές οι διαδικασίες πρέπει «να κινούνται στο άπλετο φως, διότι αφορούν τον πολιτικό πολιτισμό μας». Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκαν επί διήμερο και με χαρακτηριστικό τρόπο και οι απαντήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Δ. Ρέππα, που χειρίσθηκε με πολιτική επάρκεια αυτό το δύσκολο θέμα στο «πρες ρουμ» και πιστώνεται ότι «περιόρισε τις διαθέσεις σκανδαλολογίας». Αντιθέτως ορισμένοι «επικοινωνιολογούντες» της κυβέρνησης και συνεργάτες υπουργών επεχείρησαν να διαμορφώσουν παραπλανητική εικόνα σχετικά με τα διαμειφθέντα στην Κυβερνητική Επιτροπή, πράγμα που ανέδειξε εκ νέου την έλλειψη συντονισμού που χαρακτηρίζει τις δραστηριότητες ορισμένων παραγόντων στον τομέα της ενημέρωσης. «Επιχείρηση Καποδίστριας»
Οι δημοτικές εκλογές καθορίζουν και τον υπ’ αριθμόν ένα στόχο της κυβέρνησης στην προσεχή περίοδο. Πρόκειται για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος «Ι. Καποδίστριας» που έχουν εκπονήσει ο υπουργός Δημόσιας Διοίκησης και Εσωτερικών κ. Α. Παπαδόπουλος και ο υφυπουργός κ. Λ. Παπαδήμας. Υστερα και από τις κομματικές αποφάσεις που ελήφθησαν στην τελευταία ειδική σύνοδο της ΚΕ του ΠαΣοΚ στο Ναύπλιο, η εντολή του κ. Σημίτη είναι σαφής: το νομοσχέδιο για τη εφαρμογή του σχεδίου που περιγράφεται στο πρόγραμμα «Ι. Καποδίστριας» θα είναι το πρώτο που θα εισαχθεί στην ολομέλεια της Βουλής τον Οκτώβριο. Ενδιαμέσως η κυβέρνηση θα έχει ανοίξει τα χαρτιά της για τους σχεδιασμούς της στην οικονομία και στην εισοδηματική πολιτική του επόμενου έτους, με την παραδοσιακή ομιλία του Πρωθυπουργού στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης στις 6 Σεπτεμβρίου. Την προηγουμένη στη Λωζάνη θα έχει ήδη κριθεί αν οι «αθάνατοι» της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής θα μας αναθέσουν τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ο ίδιος φέρεται αισιόδοξος.
