τηλεσκόπιο

Πριν από έναν χρόνο διαπιστώθηκε ότι η περίφημη «κόκκινη κηλίδα» του Δία, μια γιγάντια σε εύρος και ένταση καταιγίδα, έχει αρχίσει να συρρικνώνεται. Νέες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble επιβεβαιώνουν ότι το φαινόμενο βρίσκεται πράγματι σε διαδικασία ύφεσης.

Ξεκίνησε στην Κίνα η κατασκευή του FAST, του μεγαλύτερου ραδιοτηλεσκοπίου στον πλανήτη. Το κάτοπτρο του τηλεσκοπίου θα έχει διάμετρο 500 μέτρων και κατασκευάζεται σε μια περιοχή όπου δεν θα υπάρχουν παρεμβολές από ραδιοσήματα που παράγονται στη Γη και έτσι οι ερευνητές θα μπορούν να συλλέξουν και να αναλύσουν ακόμη και ασθενή ραδιοσήματα από πολύ μακρινές αποστάσεις του Σύμπαντος.

Αμερικανοί αστρονόμοι παρουσιάζουν μεγάλα σχέδια για τον αντικαταστάτη του γερασμένου διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble: ένα γιγάντιο τροχιακό παρατηρητήριο που θα μπορούσε να δει απευθείας μακρινούς εξωπλανήτες, ακόμα και να ανιχνεύσει ενδείξεις ζωής. Είναι το «Διαστημικό Τηλεσκόπιο Υψηλής Ανάλυσης», ή HDST.

Πριν από ακριβώς 20 χρόνια, ο εξωπλανήτης 51 Pegasi b πέρασε στην ιστορία ως ο πρώτος πλανήτης που ανακαλύφθηκε γύρω από ένα κανονικό άστρο σαν τον Ήλιο. Είκοσι χρόνια μετά, γίνεται ο πρώτος εξωπλανήτης του οποίου το φως καταφέρνουν να ανιχνεύσουν οι αστρονόμοι.

Επιστήμονες σε όλο τον κόσμο ξεκίνησαν την προσπάθεια δημιουργίας του Event Horizon Telescope (EHT). Δεν πρόκειται για ένα νέο τηλεσκόπιο αλλά για τη σύνδεση όλων των ισχυρών επίγειων τηλεσκόπιων δημιουργώντας ένα υπερ-τηλεσκόπιο. Στόχος είναι να μπορέσουν οι αστρονόμοι να διεισδύσουν με το EHT στο κέντρο του γαλαξία μας και να παρατηρήσουν τη γιγάντια μελανή οπή που βρίσκεται εκεί. Οι επιτελείς αυτής της προσπάθειας ευελπιστούν ότι με το EHT θα έχουν τη μέχρι σήμερα πιο «καθαρή»… θέα του κέντρου του Γαλαξία και των φαινομένων που λαμβάνουν χώρα εκεί.

Ενα ακόμη σημαντικό εργαλείο έχουν πλέον στη διάθεση τους οι επιστήμονες για την εξερεύνηση του Διαστήματος και ειδικότερα για τον εντοπισμό εξωπλανητών. Πρόκειται για το NGTS (Next-Generation Transit Survey), μια συστοιχία τηλεσκοπίων που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή.

Όχι, η εικόνα δεν είναι καλλιτεχνική απεικόνιση. Είναι το πραγματικό πορτρέτο ενός δίσκου αερίων και σκόνης, το οποίο σχηματίζει πλανήτες γύρω από ένα άστρο στον αστερισμό του Ταύρου. Είναι μια εικόνα πρωτοφανούς λεπτομέρειας, την οποία συνέλαβε το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου. «Όταν πρωτοείδαμε την εικόνα μείναμε έκπληκτοι από το επίπεδο της λεπτομέρειας» καμαρώνει η Κατερίνα Βλαχάκη, μέλος της διεύθυνσης του τηλεσκοπίου ALMA.

Οι εφευρέτες λειτουργούσαν πάντα ως παραδείγματα προς μίμηση για τις νέες γενιές.

Η NASA ανακοίνωσε ότι έχει ξεκινήσει τον σχεδιασμό ενός νέου διαστημικού τηλεσκοπίου. Πρόκειται για ένα πανίσχυρο τηλεσκόπιο οι δυνατότητες του οποίου θα είναι τέτοιες που θα μπορεί να εντοπίσει την παρουσία διαφόρων μορφών ζωής σε μακρινούς κόσμους. Το τηλεσκόπιο ονομάζεται Atlast (Advanced Telescope Large-Aperture Space Telescope) και επειδή τα αρχικά του είναι όμοια με την λέξη «επιτέλους» δόθηκε η ευκαιρία σε όλα τα ΜΜΕ να κάνουν διάφορα λογοπαίγνια με αυτό.

Η κορυφή ενός βουνού ύψους 3.000 μέτρων στις Χιλιανές Άνδεις θα ανατιναχτεί αύριο, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα οροπέδιο, όπου θα εγκατασταθεί το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο του κόσμου, το Ευρωπαϊκό Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (E-ELT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO). Η έκρηξη θα τινάξει στον αέρα τα τελευταία 40 μέτρα ενός βουνού στη Βόρεια Χιλή, σκορπώντας ολόγυρα σχεδόν ένα εκατ. τόνους βράχων. Μάλιστα, η σπάνια και θεαματική έκρηξη θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω διαδικτύου (στις 19:30 έως 21:30 ώρα Ελλάδος), στο Livestream (new.livestream.com/ESOastronomy) ή στο YouTube (youtube.com/user/ESOobservatory), για να τις παρακολουθήσει όποιος θέλει από οπουδήποτε στη Γη.

Τρεις πρώην αστροναύτες δημιούργησαν το ίδρυμα B612 που έχει ως αποστολή την καταγραφή και μελέτη διαστημικών αντικειμένων (αστεροειδείς, κομήτες κλπ) που απειλούν την Γη. Επιπλέον τα στελέχη του ιδρύματος προωθούν τρόπους αντιμετώπισης αυτών των απειλών. Το ίδρυμα ανακοίνωσε ότι οι πιθανότητες να πέσει στη Γη ένας μεγάλος αστεροειδής προκαλώντας ανυπολόγιστες καταστροφές είναι δέκα φορές μεγαλύτερες από εκείνες που αναφέρουν οι εκτιμήσεις των ειδικών. Το ίδρυμα προτείνει σε πρώτη φάση την κατασκευή ενός διαστημικού ανιχνευτή απειλητικών αστεροειδών.

Ο πρώτος ρομποτικός κυνηγός πλανητών, το επίγειο τηλεσκόπιο APF (Automated Planet Finder), ξεκίνησε τη λειτουργία του με εντυπωσιακά ομολογουμένως αποτελέσματα. Το τηλεσκόπιο εντόπισε πέντε πλανήτες.

Οι επιστήμονες ανέπτυξαν τα τελευταία χρόνια προηγμένη τεχνολογία και νέες μεθόδους εντοπισμού πλανητών που βρίσκονται σε άλλα αστρικά συστήματα. Ομως η απευθείας παρατήρηση και πολύ περισσότερο η οπτική καταγραφή (φωτογράφιση) ενός εξωηλιακού πλανήτη έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Ενα νέο σύστημα που αναπτύσσει η NASA θα επιτρέψει όπως υποστηρίζουν οι δημιουργοί του να «βλέπουμε» και να φωτογραφίζουμε μακρινούς πλανήτες. Ετσι θα μπορέσουμε ευκολότερα να ανακαλύψουμε ένα πλανήτη με συνθήκες φιλικές στην παρουσία της ζωής.

Τηλεσκόπιο που λειτουργεί σε βάση του Νότιου Πόλου ανίχνευσε για πρώτη φορά ρυτιδώσεις στον χωροχρόνο που εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές. Εφόσον επιβεβαιωθεί, η ανακάλυψη θα είναι «η μεγαλύτερη του αιώνα» και πιθανότατα θα βραβευτεί με Νομπέλ, σχολιάζουν ανεξάρτητοι ειδικοί.

Θρύψαλα παγωμένων σωμάτων που δεν μπορεί παρά να είναι κομήτες ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά γύρω από ένα κοντινό άστρο. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν μάλιστα ότι στη βίαιη αυτή γειτονιά ένας μεγάλος κομήτης καταστρέφεται σε συγκρούσεις κάθε πέντε λεπτά.