ατμόσφαιρα

Δύο πρωτοποριακά έργα καθαρής ενέργειας μόλις εγκαινιάστηκαν στο νότιο ινδικό κρατίδιο του Ταμίλ Ναντού: το μεγαλύτερο ηλιακό πάρκο του κόσμου και η πρώτη μονάδα που χρησιμοποιεί διοξείδιο του άνθρακα από καυσαέρια για την παραγωγή χρήσιμων χημικών.

Οι συγκεντρώσεις μεθανίου στην ατμόσφαιρα της Γης αυξάνονται πλέον με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων δύο δεκαετιών, προειδοποιούν οι επιστήμονες. Το μεθάνιο αποτελεί ένα ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου» -πιο επικίνδυνο και από το διοξείδιο του άνθρακα- το οποίο απειλεί να εκτροχιάσει την κλιματική αλλαγή και να καταστήσει μάταιο το στόχο για συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας έως τους δύο βαθμούς Κελσίου.

Και μια σπάνια καλή είδηση για το περιβάλλον: χάρη στη μείωση της χρήσης κάρβουνου σε Κίνα και ΗΠΑ, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων σε όλο τον κόσμο αναμένεται να μείνουν σχεδόν στάσιμες το 2016 για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.

Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να φαντάζεται κανείς, το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι απολύτως απαραίτητο για να παραμείνει η Γη κατοικήσιμη, και επιπλέον δεν έχει καμία σχέση με τα θερμοκήπια για ζαρζαβατικά.

Επιβεβαιώνοντας τις υποψίες ότι η Κίνα έχει χάσει τον έλεγχο του πρώτου διαστημικού εργαστηρίου της, αξιωματούχοι του διαστημικού προγράμματος ανακοίνωσαν ότι το σκάφος Tiangong-1, βάρους 8,5 τόνων, θα καταστραφεί πέφτοντας στην ατμόσφαιρα κάποια στιγμή στα τέλη του 2017.

Ενα από τα μυστήρια που προσπαθούν εδώ και πολλά χρόνια να λύσουν οι επιστήμονες στο ηλιακό μας σύστημα είναι το πώς τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας του Δία έχουν ίδια θερμοκρασία με εκείνα της Γης παρά το γεγονός ότι ο γίγαντας αερίων βρίσκεται σε απόσταση από τον Ηλιο πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη που βρίσκεται ο πλανήτης μας. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι υπεύθυνη για αυτό το φαινόμενο είναι η περίφημη κόκκινη κηλίδα του γίγαντα αερίων του ηλιακού μας συστήματος.

Ο Δίας ήταν ένας πονηρός θεός που έκρυβε τα καμώματά του πίσω από πυκνά νέφη, όμως η γυναίκα του Ήρα (η Juno των Ρωμαίων) μπορούσε να δει κάτω από το «καμουφλάζ» του. Καθόλου τυχαία, η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) έδωσε το όνομα της θεάς στο διαστημικό σκάφος, καθώς αυτό φιλοδοξεί επιτέλους να αποκαλύψει, με τα οκτώ επιστημονικά όργανά του (αρκετά κατασκευασμένα από Ευρωπαίους επιστήμονες) και με την έγχρωμη κάμερά του, τι κρύβεται κάτω από την μέχρι σήμερα αδιαπέραστη ατμόσφαιρα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Αστρονόμοι στις ΗΠΑ μελέτησαν με ραδιοτηλεσκόπια την ατμόσφαιρα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, του Δία, και δημιούργησαν τον πιο ολοκληρωμένο μέχρι σήμερα «ραδιο-χάρτη» της. Αυτό που, μεταξύ άλλων, αποκαλύπτεται για τον γίγαντα αερίου είναι ότι κάτω από τα -ορατά και με γυμνό μάτι- στροβιλιζόμενα πολύχρωμα νέφη, κηλίδες και λωρίδες, κρύβονται αόρατα συνεχώς μετακινούμενα αέρια αμμωνίας.

Η έως τώρα πεποίθηση ότι, στα νιάτα της, η Γη είχε πυκνότερη ατμόσφαιρα, αποδεικνύεται λανθασμένη. Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία μελέτησαν φυσαλίδες αέρα παγιδευμένες σε πετρώματα ηλικίας 2.7 δισεκατομμυρίων ετών και συμπέραναν ότι εκείνη την εποχή ο αέρας ασκούσε το πολύ το ήμισυ της πίεσης που ασκεί σήμερα η ατμόσφαιρα πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη μας.

Eπιστήμονες στη Βρετανία ανέλυσαν την ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη επίτευγμα που πραγματοποιείται για πρώτη φορά.

Η NASA ανακοίνωσε ότι ο δορυφόρος που εδώ και δύο χρόνια μελετά τις ατμοσφαιρικές συνθήκες του Αρη συνέλεξε στοιχεία που αποκαλύπτουν πώς ο Κόκκινος Πλανήτης έχασε την ατμόσφαιρα του και έγινε αυτός ο άγονος και αφιλόξενος κόσμος που γνωρίζουμε.

Στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Γεωλογικής Εταιρείας που διεξάγεται αυτές τις μέρες στη Βαλτιμόρη ερευνητές ανακοίνωσαν τα ευρήματα τους από την μελέτη των πετρωμάτων στις περιοχές που εξερεύνησε στον Αρη ο ρομποτικός εξερευνητής Spirit. Οπως ανέφεραν τα πετρώματα παρουσιάζουν αλλοιώσεις οι οποίες δείχνουν ότι διαβρώνονται. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η διάβρωση των πετρωμάτων οφείλεται σε τοξικά νέφη που παράγουν όξινους υδρατμούς οι οποίοι καταλήγουν στην επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα τοξικά νέφη είναι προϊόν ηφαιστειακής δραστηριότητας.

Ενα απρόσμενα «γήινο» πρόσωπο του Πλούτωνα αποκαλύπτουν οι τελευταίες φωτογραφίες που έστειλε στη Γη το σκάφος New Horizons. Οι εικόνες δείχνουν με λεπτομέρειες τις εντυπωσιακές παγωμένες οροσειρές ύψους περίπου τριών χιλιομέτρων του Πλούτωνα, μεγάλες πεδιάδες σκεπασμένες απο χαμηλή ομίχλη, θεαματικά ηλιοβασιλέματα και εκτεταμένους «εξωτικούς» παγετώνες από άζωτο.

Η «μουτζούρα» των πόλεων δεν αποτελεί απλά ένα αντιαισθητικό αποτέλεσμα της ρύπανσης της ατμόσφαιρας των αστικών κέντρων, βάφοντας σε γκρίζο χρώμα κτίρια και άλλες επιφάνειες. Σύμφωνα με νέα καναδική μελέτη, όταν η συγκεκριμένη μαυρίλα δεχθεί ηλιακή ακτινοβολία εκπνέει διοξείδιο του αζώτου και νιτρικό οξύ – που αποτελεί το βασικό συστατικό του νέφους.

Από τώρα μπορεί κανείς να φανταστεί μια διαφημιστική πινακίδα να αναβοσβήνει τα βράδια στο φεγγάρι, καθώς η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) επιβεβαίωσε για πρώτη φορά ότι η ατμόσφαιρα της Σελήνης περιέχει νέον και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα. Οι επιστήμονες υποπτεύονταν εδώ και δεκαετίες, ήδη από την εποχή των αποστολών «Απόλλων», ότι η λεπτή σεληνιακή ατμόσφαιρα περιέχει νέον, αλλά η οριστική επιβεβαίωση έρχεται μετά την ανάλυση των στοιχείων του δορυφόρου LADEE.

Οι μετρήσεις που δίνει η ραδιοχρονολόγηση με τη μέθοδο του άνθρακα-14 επηρεάζονται από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, προειδοποιεί νέα μελέτη. Με τον σημερινό ρυθμό αύξησης των εκπομπών, ένα ολοκαίνουργιο μπλουζάκι θα φαίνεται σύντομα να έχει την ίδια ηλικία με την κάπα που φορούσε ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής πριν από 1.000 χρόνια.

Εχει διαπιστωθεί ότι κατά περιόδους στην ατμόσφαιρα του Αρη σχηματίζονται τεράστια στρώματα σκόνης. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Νίκολας Χέβενς του Πανεπιστημίου Χάμπτον στην Βιρτζίνια των ΗΠΑ ανέλυσαν δεδομένα που καταγράφει ο δορυφόρος MRO ο οποίος μελετά τον Αρη και υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν την προέλευση αυτών των στρωμάτων σκόνης. Οπως αναφέρουν υπεύθυνα για αυτά τα στρώματα είναι τα γιγάντια ηφαίστεια του Κόκκινου Πλανήτη.

Η Μόσχα έχασε τον έλεγχο του μη επανδρωμένου σκάφους Progress που θα ανεφοδίαζε τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, το οποίο περιστρέφεται τώρα εκτός ελέγχου και πέφτει τώρα προς την ατμόσφαιρα, δήλωσε αξιωματούχος της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmοs.

Για τους λάτρεις του υγρού στοιχείου, ένα σπίτι κοντά ή πάνω στο νερό αποτελεί όνειρο. Το Water Nest 100 σχεδιάστηκε για να το εκπληρώσει.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler που είχε ως αποκλειστική αποστολή τον εντοπισμό εξωπλανητών, πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα, έλαβε την ονομασία «κυνηγός εξωπλανητών». Τώρα η Βρετανία ανακοίνωσε ότι θα στείλει στο Διάστημα τον πρώτο «εξερευνητή εξωπλανητών». Πρόκειται για την αποστολή Twinkle. Αν όλα πάνε σύμφωνα με τον σχεδιασμό των επιτελών της αποστολής το 2019 ένας δορυφόρος θα εκτοξευθεί στο Διάστημα και με τα ισχυρά, προηγμένα και υπερευαίσθητα όργανα του θα προσπαθήσει να μελετήσει σε βάθος τις ατμόσφαιρες εξωπλανητών. Σε πρώτη φάση ο δορυφόρος αναμένεται να μελετήσει τις ατμόσφαιρες τουλάχιστον 100 εξωπλανητών επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του σε βραχώδεις πλανήτες με μέγεθος λίγες φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γης, πλανήτες που είναι γνωστοί με τον όρο «Υπερ-Γαίες». Η ατμοσφαιρική μελέτη εξωπλανητών είναι ιδιαίτερως σημαντική αφού θα δείξει αν κάποιος πλανήτης διαθέτει συνθηκες φιλικές προς την ζωή.