Βαγγέλης Πρατικάκης

Σε ένα είδος πρόβας για την κατασκευή του δικού της διαστημικού σταθμού την επόμενη δεκαετία, η Κίνα εκτόξευσε την Δευτέρα σκάφος με δύο αστροναύτες που θα προσδεθεί σε τροχιακό εργαστήριο για παραμονή ενός μήνα.

Το μικρό ευρωπαϊκό ρομπότ Schiaparelli αποσυνδέθηκε την Κυριακή από το μητρικό σκάφος του και βρίσκεται πλέον σε πορεία καθόδου για να προσεδαφιστεί στον Άρη την Τετάρτη -είναι μόλις η δεύτερη απόπειρα της Ευρώπης να πατήσει στον γειτονικό πλανήτη έπειτα από την αποτυχημένη απόπειρα του βρετανικού ρομπότ Beagle το 2003.

Αν έχουν δίκιο, σίγουρα θα είναι η ανακάλυψη του αιώνα: περίεργες, περιοδικές λάμψεις που καταγράφηκαν σε 234 μακρινά άστρα είναι στην πραγματικότητα μηνύματα εξωγήινων πολιτισμών, υποστηρίζουν δύο ερευνητές στον Καναδά. Άλλοι, πάντως, εκτιμούν ότι πρόκειται όχι για την ανακάλυψη, αλλά για τη μπαρούφα του αιώνα.

Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 όταν δύο αστρονόμοι στις ΗΠΑ προσπαθούσαν να μετρήσουν πόσο φωτεινός είναι στην πραγματικότητα ο «μαύρος» νυχτερινός ουρανός. Αυτό που τελικά θα ανακάλυπταν ήταν η πρώτη άμεση επιβεβαίωση της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης. Στην αρχή, όμως, οι δύο ερευνητές νόμιζαν ότι το σήμα ερχόταν από τις κουτσουλιές δύο ανεπιθύμητων εισβολέων.

Χάρη σε ένα ζευγάρι πανομοιότυπων δορυφόρων που σαρώνουν τη Γη με ραντάρ, οι επιστήμονες διαθέτουν πλέον έναν τοπογραφικό χάρτη του πλανήτη που προσφέρει ακρίβεια ενός μόλις μέτρου, τόσο μεγάλη ώστε θεωρητικά θα μπορούσε κανείς να διακρίνει ένα μεγάλο κύμα που σκάει στην ακτή οπουδήποτε στον κόσμο.

Οι αστροναύτες της πρώτης επανδρωμένης αποστολής στον Άρη μπορεί να επιστρέψουν στη Γη χωρίς να θυμούνται και πολλά: ο βομβαρδισμός του πληρώματος με κοσμική ακτινοβολία θα προκαλούσε εγκεφαλικές βλάβες που πιθανότατα θα οδηγούσαν σε απώλεια μνήμης και τελικά σε άνοια, δείχνει μελέτη σε πειραματόζωα.

Ένα είδος βακτηρίου που βρέθηκε να ζει βαθιά στο υπέδαφος αποκαλύπτεται ότι έχει τη μοναδική ικανότητα να αντλεί ενέργεια από τη ραδιενεργό διάσπαση του ουρανίου. Η ανακάλυψη, λένε αμερικανοί ερευνητές, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ύπαρξης εξωγήινων που τρέφονται με καθαρή ακτινοβολία.

Η δημιουργία ενός πειραματικού τρανζίστορ του οποίου τα εξαρτήματα είναι πιο μικρά από το θεωρητικό «όριο» μεγέθους υπόσχεται να παρατείνει για αρκετά ακόμα χρόνια την εκθετική αύξηση ισχύος στους υπολογιστές, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές παρουσιάζοντας τη δημιουργία τους στο περιοδικό Science.

Υπεραγωγοί, υπερρευστά και διάφορα άλλα «υπέρ»: λέξεις που επινοήθηκαν για να περιγράψουν καταστάσεις της ύλης που δεν βλέπουμε ποτέ στην καθημερινή ζωή.

Τρεις επιστήμονες που δημιούργησαν μικροσκοπικές μηχανές από μόρια βραβεύονται με το φετινό Νομπέλ Χημείας, ανακοίνωσε πριν από λίγο η επιτροπή των βραβείων στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουδίας.

Ακόμα και η Κίνα δεν μπορεί να αντισταθεί στο δέλεαρ μιας βιομηχανίας τουρισμού στο όριο του Διαστήματος: εταιρεία που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση υποστηρίζει ότι είναι έτοιμη να δοκιμάσει ένα διαστημικό λεωφορείο που θα προσφέρει σε 20 επιβάτες μια ολιγόλεπτη εμπειρία έλλειψης βαρύτητας.

Όσοι πιστεύουν ότι πρόκειται για έργο εξωγήινων έχουν λόγο να ενθουσιαστούν: καμία από τις θεωρίες που έχουν προταθεί δεν μπορεί να εξηγήσει τη συμπεριφορά του άστρου KIC 8462852 στον αστερισμό του Κύκνου, του οποίου η φωτεινότητα βρέθηκε να αυξομειώνεται με ακόμα πιο μυστηριώδη τρόπο από ό,τι είχε αποκαλυφθεί ως σήμερα.

Τρεις βρετανοί ερευνητές που εργάζονται στις ΗΠΑ θα μοιραστούν το φετινό Νόμπελ Φυσικής για τη μελέτη ασυνήθιστων καταστάσεων, ή φάσεων, της ύλης όπως οι υπεραγωγοί και τα υπερρευστά, ανακοίνωσε η επιτροπή των βραβείων στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Στοκχόλμης.

Έπειτα από 12 χρόνια περιπλάνησης στο Διάστημα και δύο χρόνια παρατήρησης του κομήτη 67P, η ιστορική ευρωπαϊκή αποστολή Rosetta ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει πέφτοντας στο κατάμαυρο αντικείμενο του πόθου της.

Οι ελπίδες για οριστική εξάλειψη της ιλαράς από τον πλανήτη αναπτερώνονται μετά την ανακοίνωση ότι η ασθένεια έχει εκριζωθεί από την αμερικανική ήπειρο χάρη στους εμβολιασμούς. Η Ευρώπη, αντίθετα, δείχνει να απέχει αρκετά από τον στόχο.

Οι κοσμολόγοι μπορούν πλέον να αναστενάξουν με ανακούφιση: η ακριβέστερη ως σήμερα μελέτη επιβεβαιώνει τη βασική υπόθεση ότι το Σύμπαν διαστέλλεται ομοιόμορφα προς όλες τις κατευθύνσεις χωρίς να περιστρέφεται ή να τεντώνεται.

Οι μεταβολές του κλίματος προκαλούν σκαμπανεβάσματα στη Γροιλανδία: καθώς η θερμοκρασία ανεβαίνει, η απώλεια πάγου μειώνει την πίεση που ασκείται στο έδαφος και ολόκληρο το νησί ανυψώνεται έως και κατά 12 χιλιοστά τον χρόνο, εκτιμά νέα μελέτη.

Ένα ζελατινώδες πλάσμα σαν μέδουσα, το οποίο είχε προκαλέσει παλαιότερα κατάρρευση των ιχθυαποθεμάτων στη Μαύρη Θάλασσα, πολλαπλασιάζεται εκτός ελέγχου στην Αδριατική και απειλεί τόσο την αλιευτική βιομηχανία όσο και τα οικοσυστήματα.

Η Ευρώπη, ένα από τα μεγάλα φεγγάρια του Δία, είναι πράγματι το πιο πολλά υποσχόμενο μέρος στο Ηλιακό Σύστημα για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής: η NASA ανακοίνωσε ότι κάτω από το κέλυφος πάγου που καλύπτει τον δορυφόρο κρύβεται πιθανότατα ένας απέραντος, πιθανώς φιλόξενος ωκεανός.

Ο πληθυσμός ελεφάντων στην Αφρική μειώθηκε την τελευταία δεκαετία κατά 111.000 άτομα, και βρίσκεται πλέον σε επίπεδα που ίσως δεν επιτρέπουν την επιβίωση του είδους μακροπρόθεσμα, προειδοποιεί ο οργανισμός που εκδίδει την Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών.