Αυστηροποιείται το πλαίσιο χορήγησης αναβολών στράτευσης, όπως προκύπτει από το νομοσχέδιο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή», που παρουσίασε το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, με τις αλλαγές να προκαλούν μεγάλη αναστάτωση στους φοιτητές, ιδιαίτερα σε εκείνους που επιδιώκουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό ή διδακτορικό επίπεδο και με τον νέο νόμο θα πρέπει να υπηρετήσουν τη θητεία τους, μετά τη λήξη των ν+2 ετών σπουδών τους.

Βάζοντας φρένο στη μέχρι τώρα ευελιξία των νέων που φοιτούν σε ανώτατα και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, το ΥΠΕΘΑ προχωρά σε σημαντική αναδιάρθρωση του πλαισίου των αναβολών, σύμφωνα με την οποία, η διάρκεια αναβολής για λόγους σπουδών θα είναι:

  • ν+2 για φοιτητές ΑΕΙ
  • 30ό έτος ηλικίας για υποψήφιους διδάκτορες
  • 22ο έτος ηλικίας για Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης

Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές πανεπιστημίων θα έχουν δικαίωμα αναβολής μόνο μέχρι τη συμπλήρωση του ν+2, δηλαδή δύο ακόμη έτη μετά την προβλεπόμενη διάρκεια σπουδών. Για τους υποψήφιους διδάκτορες, η αναβολή θα ισχύει έως το 30ό έτος της ηλικίας τους, ενώ για τους σπουδαστές σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης τίθεται όριο το 22ο έτος.

Το υπουργείο υποστηρίζει πως η αυστηροποίηση κρίνεται αναγκαία, καθώς ο αριθμός όσων ζητούν απαλλαγή για λόγους υγείας ή επιλέγουν την ανυποταξία, έχει αυξηθεί θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι μόνο την τελευταία τριετία έχουν εκδοθεί 30.000 απαλλαγές υγείας, ενώ το σύνολο των ανυπότακτων ξεπερνά τις 36.000.

Αντιδρουν οι φοιτητές Ιατρικής

Οι παραπάνω αλλαγές έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από τους φοιτητές κυρίως των ιατρικών σχολών, οι οποίοι καταγγέλουν ότι το νομοσχέδιο εισάγει ρυθμίζεις που επηρεάζουν το μέλλον και την ακαδημαϊκή – ερευνητική τους πορεία.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Π.Α.Σ.Π. Ιατρικής του ΕΚΠΑ, με την κατάργηση διατάξεων που διασφάλιζαν τη συνέχιση της ειδικότητας, ακόμη και μετά τη λήξη της αναβολής, οι νέοι γιατροί κινδυνεύουν να χάσουν τη θέση τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Χαρακτηριστικά αναφέρουν πως η προτεινόμενη κατάργηση του άρθρου 19 του ν. 3421/2005 (που προβλέπεται από το άρθρο 243 του νέου Σ/Ν) οδηγεί καθ’ ερμηνείαν σε:

  • διακοπή της ειδικότητας με τη λήξη αναβολής,
  • απώλεια θέσης ειδικευόμενου στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.),
  • καθυστέρηση στην επαγγελματική εξέλιξή του.

Στην ανακοίνωση των φοιτητών υπογραμμίζεται ότι «η εξέλιξη αυτή συνιστά πλήγμα, τόσο για τους υποψήφιους ειδικευόμενους όσο και για την επάρκεια του Ε.Σ.Υ., το οποίο λειτουργεί ήδη με σημαντικές ελλείψεις σε ιατρικό προσωπικό». Παράλληλα, σημειώνεται ότι «το νέο πλαίσιο μειώνει τη διάρκεια της αναβολής για τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές (άρθρο 187), ενώ καταργεί τη δυνατότητα αναβολής για τους κατόχους διδακτορικού, οι οποίοι διαπρέπουν σε ερευνητικά προγράμματα στο εξωτερικό (άρθρο 243). Με αυτόν τον τρόπο, περιορίζεται η ευελιξία που είχαν μέχρι σήμερα οι νέοι επιστήμονες να ολοκληρώσουν απρόσκοπτα τις ακαδημαϊκές ή ερευνητικές τους υποχρεώσεις, ενώ παράλληλα οδηγούνται στο αδιέξοδο ερευνητές που εκπροσωπούν τη χώρα σε κορυφαία διεθνή κέντρα, ενισχύοντας το brain-drain και αποδυναμώνοντας περαιτέρω την ελληνική ερευνητική κοινότητα».

Τι αλλάζει με το νέο μοντέλο

Το νομοσχέδιο προβλέπει συνολική αναδιάρθρωση της στρατιωτικής θητείας. Μεταξύ άλλων:

  • Θεσπίζονται τέσσερις περίοδοι κατάταξης τον χρόνο (Φεβρουάριος, Μάιος, Αύγουστος, Νοέμβριος), αποκλειστικά στον Στρατό Ξηράς καταρχάς και με μετάταξη συγκεκριμένου αριθμού – ειδικοτήτων στο ΠΝ και στην ΠΑ.
  • Η βασική εκπαίδευση αυξάνεται σε διάρκεια (10 εβδομάδες) και θα περιλαμβάνει νέες τεχνολογικές δεξιότητες, όπως χρήση drones και εξομοιωτών και οριζόντιες δεξιότητες (Πρώτες Βοήθειες, Πολ. Προστασία).
  • Εισάγεται ειδική εκπαίδευση (4 εβδομάδες), που θα περιλαμβάνει, εκτός από τις 31 ειδικότητες, και 21 δεξιότητες στα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης των Ενόπλων Δυνάμεων και στη συνέχεια 12 εβδομάδες επιχειρησιακή τοποθέτηση σε μονάδες υψηλής ετοιμότητας.
  • Μετά τη συμπλήρωση 6 μηνών, παραμονή στην παραμεθόριο για όσους έχουν επιλέξει 9μηνη θητεία και μετάθεση πλησίον του τόπου συμφερόντων για όσους επιλέγουν 12μηνη θητεία.
  • Προβλέπεται η δυνατότητα κατάταξης Πρωτόκλητων αμέσως μετά το τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και 9μηνη θητεία.
  • Καταργούνται ορισμένες μορφές αναβολών και περιορίζονται άλλες, όπως οι ψυχιατρικές, οι οποίες θα δίνονται με αυστηρότερα κριτήρια και συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα (έως και 5 έτη αναβολή κατάταξης με προσκόμιση γνωμάτευσης Επιμελητή Α’ ή Δ/ντή Δημόσιου Νοσοκομείου και τελική κρίση Ι5 μετά τη λήξη της 5ετίας με την προσκόμιση γνωμάτευσης από ΚΕΠΑ).
  • Κάτοικοι εξωτερικού: χορήγηση αναβολής σε όσους ήταν κάτοικοι εξωτερικού από τα 16 έως τα 19 έτη και έλεγχος διατήρησης ιδιότητας ανά τριετία.
  • Η εξαγορά θητείας θα επιτρέπεται από το 40ό έτος, με κόστος 1.500 ευρώ ανά μήνα θητείας που απομένει.