Στις 12 Μαρτίου 1938 η ναζιστική Γερμανία, στην ηγεσία της οποίας βρίσκεται ο Αδόλφος Χίτλερ, παραβιάζοντας τη Συνθήκη των Βερσαλιών και του Αγίου Γερμανού, εισβάλει «ειρηνικά» στην Αυστρία και την προσαρτά. Η πράξη αυτή έμεινε γνωστή ως το «Άνσλους» (Anschluss = ένωση) και αποτέλεσε σαφέστατη έκφραση της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής των Ναζί.

Ενάμιση χρόνο αργότερα (Οκτώβριο 1939), η Γερμανία θα πυροδοτούσε με την πολιτική και τις επιδιώξεις της τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

To «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» συνοψίζει τις ραγδαίες εξελίξεις που φέρνει η ένωση Γερμανίας – Αυστρίας:

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 15.3.1938, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

«Τα κυριώτερα γεγονότα του διαρρεύσαντος εικοσιτετραώρου ήσαν: Η δημοσίευσις του θεμελιώδους νόμου, δια το οποίου κηρύσσεται η ένωσις της Αυστρίας με την Γερμανίαν (…)

»Η παραίτησις του προέδρου της Αυστρίας κ. Μίκλας και η ανάληψις της προεδρικής εξουσίας παρά του κ. Ίνκβαρτ, η άφιξις του Χίτλερ εις Βιέννην, η ανάθεσις εις τον αρχηγόν της “Γκεστάπο” Xίμλερ του έργου να “συντονίση την αυστριακήν πολιτικήν γραμμήν”, η συγχώνευσις του στρατού, της αστυνομίας και των ταγμάτων εφόδου της Αυστρίας και της Γερμανίας, η άφιξις του Ρίμπεντροπ εις Βερολίνον και Βιέννην, η άμεσος εφαρμογή της αντισημιτικής νομοθεσίας του Τρίτου Ράιχ και εις στην Αυστρίαν,

»H διάλυσις της εργατικής σοσιαλιστικής ομοσπονδίας της Αυστρίας και η αντικατάστασις της παρά Μετώπου Εργασίας, ο όρκος πίστεως από τον αυστριακόν στρατόν τις τον Χίτλερ, η συμπλήρωσις της καταλήψεως της Αυστρίας από τα γερμανικά στρατεύματα (…), η

»H μεταβίβασις της διπλωματικής αντιπροσωπείας της διπλωματικής αντιπροσωπείας της Αυστρίας εις το εξωτερικόν εις τας γερμανικάς πρεσβείας, η υπαγωγή της προτεσταντικής εκκλησίας της Αυστρίας εις την κρατικήν Ευαγγελικήν Εκκλησίαν του Τρίτου Ράιχ, η συνέχισις των συλλήψεων των αρχηγών του “Πατριωτικού Μετώπου”, και αθρόαι μεταβολαί εις την διοίκησιν».

Τι είπε ο Χίτλερ

Λίγες ώρες μετά την έναρξη του Άνσλους, ο Αδόλφος Χίτλερ έδωσε συνέντευξη στη βρετανική Daily Mail, θέλοντας να δικαιολογήσει την απόφασή του αυτή.

Τα κυριότερα σημείας της αναδημοσιεύθηκαν στο «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 15ης Μαρτίου 1938

«Από της πλευράς μας ουδέ την ελαχίστην, και ελπίζω ούτε από της αγγλικής πλευράς. Ποίαν αδικίαν διεπράξαμεν εις οιανδήποτε ξένην Δύναμιν συμμορφωθέντες προς την θέλησιν της μεγάλης πλειονότητος του αυστριακού λαού του να ενωθή προς το γερμανικόν έθνος;

»Ο λαός της Αυστρίας είναι γερμανικός, ετόνισεν ο καγκελάριος, και διαμαρτυρία άλλης δυνάμεως κατά των ενεργειών μου εν σχέσει προς την Αυστρίαν είνε άτοπος όσον θα ήτο άτοπος μία διακοίνωσις από μέρους της κυβερνήσεως του Ράϊχ αφορώσα τας σχέσεις της αγγλίκης κυβερνήσεως και της Ιρλανδίας.

»Δύναμει να σάς διαβεβαιώσω εν πλήρη ειλικρινεία ότι προ τεσσάρων ημερών ουδόλως εγνώριζον τι θα εγίνετο και ότι η Αυστρία θα συνεχωνεύετο με το γερμανικόν Ράϊχ καθ’ όν τρόπον η Βαυαρία και η Σαξωνία.

»Ανέλαβον την ενέργειαν αυτήν διότι ο κ. Σούσνιγκ (σ.σ. Κουρτ φον Σούσνιγκ, αυστριακός Καγκελάριος) με απεγοήτευσε και η απογοήτευσις είνε κάτι το οποίον δεν δύναμαι να ανεχθώ. Όταν δίδω το χέρι μου και την υπόσχεσίν μου εις οιανδήποτε συμφωνίαν ελπίζω ότι ο συνάπτων μετ’ εμού συμφωνίαν θα την πραγματοποιήση.

»Είχον καταλήξη εις συνεννόησιν με τον κ. Σούσνιγκ όπως καταπαύση η πίεσις της πλειοψηφίας του λαού εν τη χώρα του. (…) Αντί τούτου ο κ. Σούσνιγκ απεπειράθη να επιβάλη δημοψήφισμα εις την χώραν. (…)

»Μόλις επληροφορήθην τα της καταστάσεως, απεφάσισα να προβώ εις άμεσον ενέργειαν με το αποτέλεσμα ότι την ιδίαν ημέραν καθ’ ήν ο κ. Σουσνιγκ εσχεδίαζε να διεξαγάγη το δημοψήφισμα, εγώ επέφερα την ένωσιν Αυστρίας και Γερμανίας.

»Η “Άνσλους” αυτή θα υποβληθή εις δημοψήφισμα του οποίου θα ιδήτε τα αποτελέσματα. Η πλειοψηφία θα είναι μεγίστη όπως και εις το Σάαρ.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 15.3.1938, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

»Από πολλού υπέφερα επί τη ιδέα ότι ο λαός εις τον οποίον ανήκω εκ γενετής υφίστατο πίεσιν από μίαν μειονότητα αποτελούσαν το 10% της χώρας και τέλος έθεσα τέρμα εις την κατάστασιν αυτήν.

»Πράγματι έκαμα κάτι περισσότερον: παρημπόδισα την πλειοψηφίαν να προβή εις εκδίκήσεις κατ’ εκείνων, οι οποίοι την επίεζον και ελπίζω ότι ο κόσμος θα θεωρήση τούτο ως έργον ειρήνης.

»Αν δεν επενέβαινον και η κυβέρνησις Σούσνιγκ απεπειράτο να διεξαγάγη την φάρσαν του δημοψηφίσματος, αιματηρά επαναστάστις θα εγίνετο και η Αυστρία θα καθίστατο νέα Ισπανία εν τη καρδιά της Ευρώπης.

(…)

»Αναμείνατε ολίγα έτη και θα ίδητε τι θα πράξωμεν υπέρ της Αυστρίας. Επιστρέψατε μετά 4 έτη και θα αντιληφθήτε ότι ο αριθμός των ανέργων θα έχει περιορισθή σημαντικώς και ότι ο αυστριακό λαός θα είνε ευτυχέστερος και θα απολαμβάνη μεγαλειτέρας ευημερίας».

Αμέσως μετά την προσάρτηση της Αυστρίας στη Γερμανία, όπως εξάλλου αναμενόταν, οι 200.000 αυστριακοί Εβραίοι βρέθηκαν στο στόχαστρο βιαίων εφόδων, συλλήψεων και προπυλακισμών από τους Ναζί.

Σε διεθνές επίπεδο είχε μόλις τελεστεί το πρώτο βήμα για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.