Κορωνοϊός – Η μετάλλαξη Δέλτα και οι χαμένες εμβολιαστικές ευκαιρίες

Τα λυσσαλέα χτυπήματα της μετάλλαξης Δέλτα αποκαλύπτει η σύγκριση των πρώτων δύο και πλέον εβδομάδων του φετινού Νοεμβρίου με τις αντίστοιχες περσινές ημέρες. Παράλληλα όμως από την… εξίσωση του τότε και του σήμερα αποδεικνύονται οι χαμένες εμβολιαστικές ευκαιρίες που θα περιόριζαν σημαντικά τη μαύρη λίστα των θυμάτων. Εν τω μεταξύ, η ηγεσία του ΕΟΔΥ δρομολογεί παρέμβαση στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων για έναν ενιαίο τρόπο καταγραφής των θανάτων στη Γηραιά Ηπειρο.

Και αυτό διότι η πολυφωνία είναι τέτοια, που εάν, για παράδειγμα, ακολουθούσαμε το βρετανικό πρωτόκολλο, τότε το μητρώο θανάτων Covid-19 στην Ελλάδα θα αριθμούσε κατά 20% λιγότερες απώλειες. Κατά τις πρώτες 18 ημέρες του τρέχοντος μήνα 1.137 άνθρωποι νικήθηκαν από τη μετάλλαξη Δέλτα, αριθμός που προκαλεί ανησυχία για την πορεία της πανδημίας. Ιδίως, δε, εάν συνυπολογίσει κανείς ότι πέρυσι κατά το ίδιο διάστημα σημειώθηκαν περίπου οι μισές απώλειες (662). Παρ’ όλα αυτά, ταξιδεύοντας στον χρόνο μπορεί να ανακαλέσει κανείς την αιφνιδιαστική ενεργοποίηση του υγειονομικού συναγερμού που ισοδυναμούσε – 12 μήνες πριν – με την επιβολή ενός ακόμη αυστηρού lockdown. Ετσι, από το πρώτο Σαββατοκύριακο εκείνου του ιδιαίτερα (όπως αποδείχθηκε) δύσκολου Νοεμβρίου, σχεδόν το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού επιχείρησε να… κλειδώσει έξω από το σπίτι του τον πανδημικό ιό. Εντούτοις, ο μήνας έκλεισε με επιπλέον 1.118 ασθενείς που άφησαν την τελευταία τους πνοή έπειτα από επιπλοκές της λοίμωξης Covid.

Χωρίς ανοσία

Φέτος η κατάσταση είναι διαφορετική, καθώς παρά το άλμα σε θανάτους, οι περιορισμοί αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τους μη εμβολιασμένους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η διαφοροποίηση των μέτρων ανάμεσα στο 2020 και στο 2021 εξηγείται από εκείνα που διαδραματίστηκαν πέρυσι στις ΜΕΘ και όσα συμβαίνουν σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, τις πρώτες 18 ημέρες του Νοεμβρίου του 2020 καταγράφηκε αύξηση στους διασωληνωμένους της τάξεως του 255% (οι 135 διασωληνωμένοι έφτασαν με ταχείς ρυθμούς στους 480, προδιαγράφοντας εκείνα που έρχονταν). Σήμερα η κατάσταση είναι σαφώς διαφορετική, με το «τείχος ανοσίας» να λειτουργεί σχεδόν όπως το περσινό lockdown, συγκρατώντας τους σκληρούς πανδημικούς δείκτες. Αναλυτικότερα, η αντίστοιχη αύξηση δεν ξεπερνά το 32% (από 421 στα τέλη Οκτωβρίου έφτασαν σταδιακά σε 556).

Το πλέον, όμως, κρίσιμο ποιοτικό στοιχείο που διακρίνει τον Νοέμβριο του 2020 και αυτόν του 2021 είναι ότι – όπως και στο πρόσφατο παρελθόν, όταν δηλαδή  δεν υπήρχαν εμβόλια, έτσι και σήμερα – τα θύματα του πανδημικού ιού αφορούν ευάλωτους κατά κανόνα πολίτες χωρίς ανοσία. Είναι σημαντικό, άλλωστε, να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, η θνητότητα στους πλήρως εμβολιασμένους σήμερα δεν ξεπερνά το 0,4%. Επιπρόσθετα, το 94% των πλήρως εμβολιασμένων που χρειάστηκε να μπουν σε ΜΕΘ και το 98% όσων εξ αυτών έχασαν τη ζωή τους είχαν σοβαρό υποκείμενο νόσημα, που μείωσε την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, γεγονός που εξηγεί την επιμονή των ειδικών για την ανάγκη τρίτης δόσης.

Καταγραφή θανάτων

Εν τω μεταξύ, σε ό,τι αφορά την καταγραφή των θανάτων, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο εξαιτίας των διαφορετικών πρωτοκόλλων καταγραφής στη Γηραιά Ηπειρο. Πρόκειται για μια «Βαβέλ» που καθιστά σχεδόν αδύνατη την ανάγνωση των σχετικών δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα και όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θεοκλής Ζαούτης, η Ελλάδα ακολουθεί το πρότυπο που έχει υιοθετήσει ο ΠΟΥ. Ετσι, σύμφωνα με αυτό, στο μητρώο των θανάτων Covid καταχωρίζονται όλοι όσοι πέθανα στα νοσοκομεία ή κατ’ οίκον και έχουν διαγνωστεί θετικοί στον κορωνοϊό. Τα κριτήρια, εντούτοις, διαφέρουν σε άλλες χώρες. Στη Βρετανία καταχωρίζονται όσοι καταλήγουν μέσα σε 28 ημέρες από τη διάγνωση του κορωνοϊού.Στην Ισπανία, πάλι, η λίστα περιλαμβάνει όσους έχουν διαγνωστεί έως και 30 ημέρες και εφόσον έχουν πεθάνει μέσα σε νοσοκομεία. Υπό τα δεδομένα αυτά ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ ανέφερε ενδεικτικά πως η μαύρη λίστα θα αριθμούσε λιγότερους θανάτους, κατά 20%, αν η καταχώριση γινόταν με βάση το πρωτόκολλο της Βρετανίας – ποσοστό που μεταφράζεται σε τουλάχιστον 3.400 λιγότερες απώλειες.