Τολμήστε για την Οικονομία!
Η συζήτηση για την οικονομία, για την ανάκαμψη και την ανάπτυξή της, στη μετά τον κορωνοϊό εποχή είναι κυρίαρχη αυτόν τον καιρό εν όψει και των επικείμενων σημαντικών ευρωπαϊκών αποφάσεων και του πακτωλού των πόρων που μπορούν να κινητοποιηθούν προκειμένου η Γηραιά Ηπειρος να εξέλθει ισχυρότερη από την κρίση της πανδημίας.
Πολλοί μιλούν για ευκαιρία αλλαγής του παραγωγικού µοντέλου, άλλοι προσδοκούν ψηφιακά και οικολογικά άλµατα και ορισµένοι απλώς προσβλέπουν σε αναδιανοµές και µεταβιβαστικές πληρωµές.
Ωστόσο ελάχιστοι µιλούν για τις πολλές εµπειρίες, εγχώριες και διεθνείς, ανάλογων περιστάσεων.
Και ακόµη λιγότεροι επίσης µιλούν για πολιτικές και µέτρα χωρίς οικονοµικό – παρά µόνο πολιτικό – κόστος, που θα αίρουν εµπόδια και αγκυλώσεις στη λειτουργία της οικονοµίας και των αγορών της, δηµιουργώντας από το πουθενά, ανέξοδα, χωρίς πρόσθετους πόρους, περιβάλλον ανάπτυξης και δηµιουργίας θέσεων εργασίας.
Εχει παρατηρηθεί παγκοσµίως, αλλά και στη συνήθως αγκυλωµένη Ελλάδα, ότι όπου οργανώθηκαν ανοιχτές και πραγµατικά ανταγωνιστικές αγορές, και µεγέθυνση εξασφαλίστηκε και πλούτος συγκεντρώθηκε και καλύτερα προϊόντα αναδύθηκαν και βεβαίως περισσότερες θέσεις εργασίας δηµιουργήθηκαν.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του λιανεµπορίου, όπου ο ανταγωνισµός των σουπερµάρκετ ακόµη και σε αυτή την κρίση του εγκλεισµού και της κοινωνικής αποστασιοποίησης επέτρεψε χιλιάδες προσλήψεις εργαζοµένων.
Για να µην αναφερθούµε στο παλαιότερο παράδειγµα της άλλοτε µονοπωλιακής αγοράς των τηλεπικοινωνιών, η οποία ελευθερούµενη απέδωσε καλύτερες υπηρεσίες και µαζί περισσότερες και καλύτερα αµειβόµενες θέσεις εργασίας.
Το ίδιο θα µπορούσε να πει κανείς και για την απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς αν δεν επικρατούσαν οι συνήθεις αγκυλώσεις και τα πολλά προσκόµµατα ταχείας απελευθέρωσής της.
Στην παρούσα φάση στη χώρα µας υπάρχουν ακόµη πάµπολλες δεσµευµένες και ακινητοποιηµένες αγορές.
Η ελευθέρωσή τους θα µπορούσε να διαµορφώσει σχεδόν αυτόµατα πηγές ανάπτυξης και πλούτου.
Η επικράτηση ανταγωνιστικών συνθηκών, για παράδειγµα, στην ανώτατη εκπαίδευση θα επέτρεπε την υπερανάπτυξη των πανεπιστηµίων µας, θα άνοιγε νέους δρόµους στην έρευνα και θα προικοδοτούσε τις ελληνικές επιχειρήσεις µε παραγωγικές και άλλες ιδέες.
Το τοξικό επίσης ιδιωτικό µονοπώλιο των τυχερών παιγνίων δεσµεύει, περιορίζει και ακινητοποιεί έναν ολόκληρο κλάδο, ο οποίος µέχρι πριν από λίγα χρόνια αποτελούσε τη χρυσοτόκο όρνιθα του Ελληνικού Δηµοσίου, χρηµατοδοτώντας αφειδώς πλήθος δραστηριοτήτων του πολιτισµού και του αθλητισµού.
Το 2013, σε συνθήκες χρεοκοπίας της χώρας, το µονοπώλιο των τυχερών παιγνίων του ΟΠΑΠ αποδόθηκε έναντι ευτελούς τιµήµατος σε ιδιώτες, οι οποίοι το µετέτρεψαν σε µια µηχανή παραγωγής χρηµάτων για τους ίδιους, χωρίς καµία κοινωνική συνεισφορά, χωρίς πρόνοιες για τον πολιτισµό και τον αθλητισµό και βεβαίως χωρίς έγνοια για την προστασία των ανηλίκων και τις παθογενείς εκδηλώσεις εθισµού. Τον προσεχή Οκτώβριο, από τις συµβάσεις παραχώρησης προβλέπεται η επέκταση αυτής για άλλα δέκα χρόνια.
Και συγκεκριµένα, δίδεται η δυνατότητα ο ιδιωτικός ΟΠΑΠ να διαχειρίζεται και να εκµεταλλεύεται κατ’ αποκλειστικότητα 13 παιχνίδια του επίγειου δικτύου και άλλα 12 εκ των 13 του Διαδικτύου µέχρι το 2030! Γίνεται φανερό ότι το προς νέα εκχώρηση προνόµιο και δεσµευτικό και προβληµατικό είναι. Δεν ελευθερώνει δυνάµεις, παρά τις δεσµεύει και τις ακινητοποιεί επηρεάζοντας πάµπολλες άλλες συνδεδεµένες ζώνες και αγορές.
Απλή εφαρµογή της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για τα τυχερά παίγνια που προβλέπει «ελεύθερη παροχή υπηρεσιών και προϊόντων από οποιαδήποτε εταιρεία µε έδρα τον ευρωπαϊκό χώρο» και αναίρεση του προσφερθέντος σε αναγκαστικές συνθήκες αποκλειστικού δικαιώµατος θα άλλαζε εντελώς τις οικονοµικές συνθήκες του συγκεκριµένου κλάδου και των συνδεδεµένων δραστηριοτήτων.
Το οικονοµικό κόστος τέτοιων επιλογών και κινήσεων είναι απολύτως ελεγχόµενο, αλλά το µεταρρυθµιστικό όφελος πολλαπλάσιο.
Μια µεταρρυθµιστική κυβέρνηση µε τέτοιες απλές, αλλά πολιτικά ισχυρές, κινήσεις και πρωτοβουλίες, θα µπορούσε να αλλάξει πραγµατικά την πορεία και το µέλλον της χώρας.
Μόνο που χρειάζεται τόλµη, αποφασιστικότητα και ανάληψη του πολιτικού κόστους της σύγκρουσης µε κατεστηµένες δυνάµεις και συµφέροντα.
Τόσο απλό, µα συνάµα και τόσο δύσκολο…
