Πριν από μερικές ημέρες, συγκεκριμένα στις 17 Νοεμβρίου, ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Προωρότητας, μια ημέρα που έχει σημαδέψει τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών και των γονιών τους, με δεδομένο ότι ένα στα δέκα μωρά παγκοσμίως γεννιέται πρόωρα – πριν δηλαδή από τις 37 εβδομάδες της κύησης -, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την υγεία και το μέλλον τους, ακόμη και κάποιες φορές για την ίδια την επιβίωσή τους.

Στον αγώνα ενάντια στην προωρότητα, που ευτυχώς πλέον χάρη στην ιατρική και τεχνολογική πρόοδο έχει ολοένα και πιο συχνά αίσιο τέλος για τα «βιαστικά» μωρά, υπάρχουν επιστήμονες που εδώ και χρόνια οδηγούν την κούρσα των εξελίξεων βοηθώντας τους μικρούς μαχητές να γυρίσουν γεροί και δυνατοί στο σπίτι τους.

Ενας τέτοιος μεγάλος μαχητής ενάντια στην προωρότητα είναι εδώ και 45 χρόνια ο καθηγητής Παιδιατρικής, Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ στο Μόντρεαλ του Καναδά και διευθυντής της Κλινικής Παιδιατρικής και Νεογνολογίας στο Εβραϊκό Γενικό Νοσοκομείο του Μόντρεαλ κ. Απόστολος Παπαγεωργίου. Ενας επιστήμονας που ξεκίνησε από τον Βόλο για να γίνει γνωστός στο πεδίο της περιγεννητικής ιατρικής παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να έχει λάβει δεκάδες μεγάλα βραβεία και διακρίσεις. Η τελευταία μεγάλη διάκριση ήλθε πρόσφατα καθώς ο δρ Παπαγεωργίου έγινε τον Σεπτέμβριο αποδέκτης του βραβείου Erich Saling της Διεθνούς Ενωσης Περιγεννητικής Ιατρικής.

Η ενασχόληση με τις μέλλουσες μητέρες και τα μωρά τους ήταν… οικογενειακή υπόθεση για τον δρα Παπαγεωργίου, όπως αναφέρει ο ίδιος στο «Βήμα» – ο πατέρας του ήταν μαιευτήρας-γυναικολόγος, το ίδιο και ο αδελφός του. Ετσι, και εκείνος ολοκληρώνοντας το σχολείο στον Βόλο έφυγε για σπουδές στην Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι προτού μετακομίσει στον Καναδά για μεταπτυχιακές σπουδές και εκπαίδευση στην Παιδιατρική και τη Νεογνολογία στο Πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ.

«Στο τελευταίο έτος μου στη Σορβόννη επελέγην να έλθω για έναν χρόνο στο Μόντρεαλ στο πλαίσιο ενός προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών μεταξύ Γαλλίας και Κεμπέκ. Προφανώς ο χρόνος εκείνος δεν έχει τελειώσει ακόμη!» μας λέει με χιούμορ ο καθηγητής προσθέτοντας ότι «αυτό που εκτιμώ στον Καναδά είναι η άψογη οργάνωση των προγραμμάτων υγειονομικής φροντίδας καθώς και το ότι είναι μια χώρα που δίνει την ευκαιρία στον καθένα να συμβάλλει σημαντικά στον τομέα του». Η… γαλλική περίοδος πάντως του δρος Παπαγεωργίου αποτέλεσε και σταθμό για ολόκληρη τη ζωή του. Και αυτό διότι εκεί γνώρισε την ουαλή σύζυγό του Γκλένις, με την οποία συνεχίζουν να ζουν ευτυχισμένοι μαζί εδώ και περισσότερα από 50 χρόνια, έχοντας αποκτήσει δύο παιδιά και τέσσερα εγγόνια τα οποία υπεραγαπούν και φροντίζουν να περνούν όσο περισσότερο χρόνο μπορούν μαζί τους.

Πρωτοποριακές μελέτες

Ηδη από την αρχή τής… καναδικής περιόδου του, όταν ξεκίνησε την εκπαίδευσή του, ο έλληνας καθηγητής βρήκε τον σκοπό της επαγγελματικής ζωής του. «Κατάλαβα ότι εκείνο που θέλω είναι να βοηθώ τα πρόωρα και άρρωστα νεογέννητα». Και τα έχει βοηθήσει και με το παραπάνω στη μακρά πορεία του, την οποία συνεχίζει ενεργός και ακμαίος στα 82 σήμερα έτη του. Ηταν εκείνος που πρώτος διεξήγαγε στη Βόρεια Αμερική τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη (δημοσιεύθηκε το 1979) σχετικά με τη χορήγηση στεροειδών στις εγκύους πριν από τη γέννα για την πρόληψη της εμφάνισης συνδρόμου αναπνευστικής δυσχέρειας των πρόωρων νεογνών. Ηταν εκείνος που πρώτος διεξήγαγε μελέτες σχετικά με τη χρήση καφεΐνης για την πρόληψη της άπνοιας προωρότητας αλλά και ιβουπροφαίνης για την αντιμετώπιση του ανοικτού αρτηριακού πόρου, ενός προβλήματος που εμφανίζεται συχνά στα πρόωρα μωρά. Εχει επίσης διεξαγάγει πρωτοποριακές μελέτες για τη διατροφική ισορροπία στα πρόωρα βρέφη, για την έκβαση των προώρων που γεννιούνται με πάρα πολύ χαμηλό βάρος, για τους γονεϊκούς παράγοντες που επιδρούν βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα στην πορεία των πρόωρων μωρών αλλά και για διαφορετικές μεθόδους παροχής οξυγόνου σε μωρά πολύ χαμηλού βάρους. Αυτή τη στιγμή, όπως μας πληροφορεί, «ασχολούμαι με τη χρήση υδροκορτιζόνης για την πρόληψη χρόνιων αναπνευστικών προβλημάτων σε πρόωρα βρέφη που χρήζουν υποστήριξης της αναπνοής και την παρακολούθηση της εξέλιξής τους ως τα τέσσερα έτη τους».

Τα πάρα πολύ πρόωρα μωράκια που παλεύουν για να κρατηθούν στη ζωή αποτελούν μια πρόκληση ζωής και για τον δρα Παπαγεωργίου. «Το πιο πρόωρο μωρό που φροντίσαμε με την ομάδα μου και σήμερα μεγαλώνει με υγεία γεννήθηκε στις 22 εβδομάδες και τρεις ημέρες κύησης. Το να συμβουλεύουμε γονείς με μωρά που γεννιούνται στο όριο της βιωσιμότητας αποτελεί ό,τι πιο δύσκολο για εμάς τους νεογνολόγους. Αν και ο κίνδυνος επιπλοκών είναι υψηλός σε τέτοιες περιπτώσεις, οι εξελίξεις μάς δίνουν περισσότερες ελπίδες ότι στο μέλλον θα μπορούμε να προλαμβάνουμε όλο και περισσότερες επιπλοκές. Διότι πράγματι έχει υπάρξει τρομερή πρόοδος στην περιγεννητική φροντίδα την τελευταία δεκαετία – τόσο τεχνολογική με καλύτερες συσκευές υποστήριξης της αναπνοής των βρεφών και παρακολούθησής τους αλλά και σε ό,τι αφορά το πολύ πιο κατάλληλα εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό».

Η περιγεννητική ιατρική έχει προοδεύσει και στη χώρα μας, λέει ο καθηγητής, ο οποίος έχει μάλιστα διατελέσει και σύμβουλος της ελληνικής Πολιτείας για το συγκεκριμένο θέμα. «Η Ελλάδα έχει φθάσει το επίπεδο παροχής περιγεννητικής φροντίδας στα ευρωπαϊκά στάνταρντ. Ωστόσο, εκείνο που χρειάζεται είναι η καλύτερη πρόσβαση των εγκύων υψηλού κινδύνου σε εξειδικευμένα κέντρα και εκτός των μεγάλων πόλεων».

Η Ελλάδα βρίσκεται πάντα στην καρδιά του κ. Παπαγεωργίου ο οποίος, όπως τονίζει, μπορεί να οδεύει προς το τέλος της επαγγελματικής ζωής του «ωστόσο θα εξακολουθήσω να ενισχύω οποιαδήποτε ελληνική προσπάθεια για βελτίωση της οργάνωσης στην περιγεννητική ιατρική». Ακόμη όμως και όταν η λαμπρή καριέρα του δύσει, θα συνεχίσει να απολαμβάνει τις ανατολές από το εξοχικό του σπίτι στην Αφησσο, ένα παραθαλάσσιο χωριό του Πηλίου όπου περνά τα καλοκαίρια με την οικογένειά του. Και θα νιώθει γεμάτος βλέποντας τα χαμόγελα των εγγονιών του και ενθυμούμενος τα πολλά χαμόγελα των γονιών πρόωρων μωρών την ημέρα που έμαθαν από τα χείλη του ότι όλα πήγαν καλά και θα πάρουν μαζί τους το παιδί τους στο σπίτι. Αξία ανεκτίμητη…