Τα πάνω κάτω στην ιατρική υπόσχεται να φέρει μία πρωτοποριακή μέθοδο, η οποία αναμένεται να δώσει πολύτιμο χρόνο στους χειρουργούς, ώστε να σώσουν σοβαρά τραυματισμένους ασθενείς που είναι σε κρίσιμη κατάσταση.

Σύμφωνα με τον Guardian γιατροί εφάρμοσαν για πρώτη φορά σε άνθρωπο, στις ΗΠΑ, μια διαδικασία η οποία περιλαμβάνει την ταχύτατη «ψύξη» του εγκεφάλου των τραυματιών σε θερμοκρασία κάτω των 10 βαθμών Κελσίου, με την αντικατάσταση του αίματος τους από ένα αλατούχο διάλυμα.

Σύμφωνα με τον Guardian το διάλυμα διοχετεύεται απευθείας στην κεντρική αορτή που μεταφέρει το αίμα από την καρδιά στο υπόλοιπο σώμα. Η μέθοδος που είναι γνωστή και ως «επείγουσα συντήρηση και αναζωογόνηση» (EPR) αναστέλει, ουσιαστικά, τον βασικό μεταβολισμό και εφαρμόζεται σε τραυματίες που κινδυνεύουν να πεθάνουν από αιμορραγία, έχοντας υποστεί καρδιακή ανακοπή.

Τέτοιου είδους σοβαρές περιπτώσεις είναι για παράδειγμα άνθρωποι που έχουν δεχθεί επίθεση από μαχαίρι ή πιστόλι και στατιστικά έχουν κάτω από 5% πιθανότητα επιβίωσης.

Ο δρ. Σάμουελ Τίσερμαν, του πανεπιστημίου του Μέριλαντ στη Βαλτιμόρη, παρουσίασε πρόσφατα τη δοκιμή σε συμπόσιο της Ακαδημίας Επιστημών στη Νέα Υόρκη.

«Κάτι σουρεαλιστικό»

Όπως σχολιάζει ο Guardian, ο γιατρός επιβεβαίωσε πως η τεχνική δοκιμάστηκε σε τουλάχιστον έναν ασθενή, ωστόσο απέφυγε να απαντήσει κατά πόσο η επιχείρηση στέφθηκε με επιτυχία και ο τραυματίας επιβίωσε.

Παράλληλα, μιλώντας στο περιοδικό New Scientist, ο γιατρός χαρακτήρισε «σουρεαλιστική» την πρώτη φορά που εφάρμοσαν την πειραματική αυτή τεχνική σε άνθρωπο.

Η ταχεία μείωση της θερμοκρασίας σε σοβαρά τραυματισμένους ασθενείς, στοχεύει στο να μειώσει την εγκεφαλική δραστηριότητα και να επιβραδύνει τους οργανικούς ρυθμούς, ώστε να δώσει στους χειρουργούς πολύτιμα επιπλέον λεπτά. Μόλις οι γιατροί αντιμετωπίσουν το τραύμα, επαναφέρουν τον ασθενή σε φυσιολογική θερμοκρασία και ακολουθεί η αναζωογόνησή του.

Μειώνονται οι εγκεφαλικές βλάβες

Με την μέθοδο αυτή εκτιμάται πως μειώνεται και οι εγκεφαλικές βλάβες που προκαλούνται συχνά σε όσους τραυματίζονται σοβαρά.

Όταν η καρδιά σταματά, ανακόπτεται η κυκλοφορία του αίματος και πέφτουν τα επίπεδα του οξυγόνου στον εγκέφαλο. Μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά, οι βλάβες που προκαλούνται είναι μή αναστρέψιμες.

Μία από τις δυνητικές επιπλοκές της μεθόδου πάντως, θεωρείται η πιθανή ζημιά στα κύτταρα κατά την αναζωογόνηση σε φυσιολογικά επίπεδα θερμοκρασίας μετά το χειρουργείο. Οι γιατροί θα συγκρίνουν τα αποτελέσματα από 20 άνδρες και γυναίκες στους οποίους θα εφαρμοστεί η τεχνική EPR.

Εκτιμάται πως έως το τέλος της χρονιάς ο αριθμός αυτός θα έχει συμπληρωθεί από περιστατικά στα οποία οι συγγενείς θα δώσουν τη συγκατάθεσή τους και τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν στα τέλη του 2020 ή και αργότερα.

«Προσπαθούμε να σώσουμε ζωές»

Προηγούμενες έρευνες πάνω σε γουρούνια έδειξαν πως όντως σε πολλές περιπτώσεις η μέθοδος είναι σωτήρια αν και αυτό δεν σημαίνει πως έχει 100% επιτυχία: «Αισθανθήκαμε ότι ήταν ώρα να το δοκιμάσουμε σε ανθρώπους», δήλωσε ο Τίσερμαν στο New Scientist.

«Τώρα το κάνουμε και μαθαίνουμε πολλά καθώς προχωρούν οι δοκιμές. Μόλις αποδείξουμε ότι λειτουργεί σε αυτές τις περιπτώσεις, θα είμαστε θέσει να επεκτείνουμε την εφαρμογή του για να βοηθήσουμε ασθενείς που σε αντίθετη περίπτωση δεν θα επιβίωναν».

Ο ίδιος αποκλείει τις διάφορες θεωρίες που ήδη έκαναν την εμφάνισή τους, για την πιθανή εφαρμογή της τεχνικής και σε επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα. «Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι δεν προσπαθούμε να στείλουμε αστροναύτες στον Κρόνο. Απλώς προσπαθούμε να κερδίσουμε λίγο παραπάνω χρόνο για να σώσουμε ζωές».

Ο Κέβιν Φονγκ, σύμβουλος – αναισθησιολόγος στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Λονδίνου εξηγεί πως η επείγουσα συντήρηση και αναζωογόνηση μπορεί να μετατρέψει ένα επείγον περιστατικό «δευτερολέπτων» σε μία κατάσταση που οι γιατροί θα μπορούν να διαχειριστούν ακόμα και για αρκετά λεπτά.

«Οι καρδιοχειρουργοί κάνουν κάτι παρόμοιο εδώ και δεκαετίες αλλά αυτή η δοκιμή είναι για την εξέλιξη της μεθόδου και σε άλλα επείγοντα περιστατικά. Στην ιατρική προσπαθούμε πάντα να «θολώσουμε» το όριο μεταξύ ζωής και θανάτου, και να φέρουμε την ελπίδα εκεί που δεν υπήρχε στο παρελθόν».